71

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

فى ذَمِّ اَهْلِ الْعِراقِ

در سرزنش اهل عراق

اَمّا بَعْدُ، يا اَهْلَ الْعِراقِ فَاِنَّما اَنْتُمْ كَالْمَرْأَةِ الْحامِلِ حَمَلَتْ، فَلَمّا

پس از حمد حق، اى اهل عراق، شما همچون زن حامله اى هستيد كه باردار شده، و پس از دوران

اَتَمَّتْ اَمْلَصَتْ وَ ماتَ قَيِّمُها، وَ طالَ تَاَيُّمُها، وَ وَرِثَها اَبْعَدُها.

باردارى طفل مرده بزايد و شوهرش بميرد، و دوره بيوه گيش طولانى شود،  و دورترين اشخاص ارثش را ببرد.

ادامه »

70

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ

و گفتار آن حضرت است

فى سُحْرَةِ الْيَوْمِ الَّذى ضُرِبَ فيهِ

سحرگاه روزى كه ضربت به فرق مباركش رسيد

مَلَكَتْنى عَيْنى وَ اَنَا جالِسٌ، فَسَنَحَ لى رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ

نشسته بودم كه خواب مرا گرفت، و رسول خدا صلّى اللّه عليه وآله

ادامه »

69

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از سخنان آن حضرت است

فى ذَمِّ اَصْحابِهِ

در سرزنش اصحاب سست پيمانش

كَمْ اُداريكُمْ كَما تُدارَى الْبِكارُ الْعَمِدَةُ، وَالثِّيابُ الْمُتَداعِيَةُ،

چه اندازه با شما مدارا كنم چنانكه با شترهاى كوهان كوفته مدارا مى شود، و با لباسهاى پوسيده رفتار مى گردد،

كُلَّما حيصَتْ مِنْ جانِب تَهَتَّكَتْ مِنْ آخَرَ؟! كُلَّما اَطَلَّ عَلَيْكُمْ مَنْسِرٌ

كه از هر طرف دوخته مى شود از جانب ديگر پاره مى گردد؟! هر وقت گروهى از سپاه

شاممِنْ مَناسِرِ اَهْلِ الشّامِ اَغْلَقَ كُلُّ رَجُل مِنْكُمْ بابَهُ، وَ انْجَحَرَ انْجِحارَ

به شما رو مى كند هر مردى از شما درب خانه اش را مى بندد، و چون سوسمار به لانه مى خزد

ادامه »

68

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از سخنان آن حضرت است

لَمّا قَلَّدَ مُحَمَّدَ بْنَ اَبى بَكْر مِصْرَ فَمُلِكَتْ عَلَيْهِ وَ قُتِلَ

وقتى كه امارت مصر را به محمدبن ابوبكر واگذاشت و مصر از دست او بيرون رفته و به شهادت رسيد

وَ قَدْ اَرَدْتُ تَوْلِيَةَ مِصْرَ هاشِمَ بْنَ عُتْبَةَ، وَ لَوْ وَلَّيْتُهُ اِيّاها لَما خَلّى

مى خواستم حكومت مصر را در اختيار هاشم بن عُتبه قرار دهم، اگر او را استاندار مصر مى كردم عرصه را

ادامه »

67

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از سخنان آن حضرت است

[ فى مَعْنَى الاَْنْصارِ. قالُوا: لَمَّا انْتَهَتْ اِلى اَميرِالْمُؤْمِنينَ عَلَيْهِ السَّلامُ اَنْباءُ السَّقيفَةِ

در حق انصار. گويند: وقتى پس از رحلت رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله

بَعْدَ وَفاةِ رَسُولِ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلهِ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: ما قالَتِ الاَْنْصارُ؟ قالُوا:

اخبار سقيفه به آن حضرت رسيد فرمود: انصار چه گفتند؟ عرضه داشتند:

ادامه »

66

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از سخنان آن حضرت است

فى تَعْليمِ الْحَرْبِ وَالْمُقاتَلَةِ، كانَ يَقُولُهُ لاَِصْحابِهِ فى بَعْضِ اَيّامِ صِفِّينَ

در آداب جنگ كه در بعضى از ايّام صفين به اصحابش فرمود

مَعاشِرَ الْمُسْلِمينَ، اسْتَشْعِرُوا الْخَشْيَةَ، وَ تَجَلْبَبُوا السَّكينَةَ،

اى گروه مسلمانان، ترس از حق را لباس زيرين خود قرار دهيد، و آرامش را لباس روى خود سازيد،

باب وَ عَضُّوا عَلَى النَّواجِذِ، فَاِنَّهُ اَنْبى لِلسُّيُوفِ عَنِ الْهامِ. وَ اَكْمِلُوا

و دندانها را به هم بفشاريد، زيرا اين برنامه شمشيرها را از سر دوركننده تر است. زره را بر تن

ادامه »

65

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت استدر توحيد الهى

الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ تَسْبِقْ لَه حَالٌ حالاً، فَيَكُونَ اَوَّلاً قَبْلَ اَنْ

سپاس خداوندى را كه صفتى از او بر صفت ديگرش پيشى نجسته، تا اول باشد پيش از آنكه

يَكُونَ آخِراً، وَ يَكُونَ ظاهِراً قَبْلَ اَنْ يَكُونَ باطِناً. كُلُّ مُسَمًّى

آخر باشد، و آشكار باشد قبل از اينكه پنهان باشد. هر آنچه غير او

ادامه »

64

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در تشويق به عمل صالح

وَ اتَّقُوا اللّهَ عِبادَ اللّهِ، وَ بادِرُوا آجالَكُمْ بِاَعْمالِكُمْ، وَ ابْتَاعُوا

اى بندگان خدا، خدا را بپرهيزيد، و به وسيله اعمال نيكو بر مرگ پيشىجوييد، و بخريد آنچه را براى

ما يَبْقى لَكُمْ بِما يَزُولُ عَنْكُمْ، وَ تَرَحَّلُوا فَقَدْ جُدَّ بِكُمْ، وَ اسْتَعِدُّوا

شما باقى مى ماند به چيزى كه از دستتان مى رود، كوچ كنيد كه در كوچ اندنتان جدّى هستند، براى مرگ كه بر

ادامه »

63

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت استدر نكوهش دنيا

اَلا وَ اِنَّ الدُّنْيا دارٌ لايُسْلَمُ مِنْها اِلاّ فيها، وَ لايُنْجى بِشَىْء

دنيا خانه اى است كه كسى از آن سالم نمانده مگر با اعمال پاكى كه در آن انجام دهد، و به چيزى كه مخصوص

كانَ لَها. اُبْتُلِىَ النّاسُ بِها فِتْنَةً، فَما اَخَذُوهُ مِنْها لَها اُخْرِجُوا

آن عمل شود نجات پيدا نشود. مردم به دنيا از باب امتحان مبتلا شده اند، آنچه را از اين دنيا محض دنيا برداشته اند

ادامه »

62

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

گفتار آن حضرت است

لَمّا خُوِّفَ مِنَ الْغيلَةِ

زمانى كه او را از ترور ترساندند

وَ اِنَّ عَلَىَّ مِنَ اللّهِ جُنَّةً حَصينَةً، فَاِذا جاءَ يَوْمِى انْفَرَجَتْ عَنّى

براى من از جانب خدا سپر محكمى است، چون آخرين روز حياتم در رسد آن سپر از پيش رويم كنار رود

وَ اَسْلَمَتْنى. فَحينَئِذ لايَطيشُ السَّهْمُ، وَلايَبْرَأُ الْكَلْمُ.

و مرا به دسـت مرگ سپارد. در آن زمـان نه تير به خطا رود، و نه زخم بهبود يابد.