معیار ایمان
آنچه به ایمان انسان کمال میبخشد و آن را ارزش میدهد، صفات خوب و حسن خلق است.
بر خلاف آنچه مردم تصور میکنند، عبادات و نماز و روزه و انجام مستحبات معیار ایمان و دیانت
نیست، بلکه صفات نیکوي انسان معیار دیانت است.
پیامبر خدا(ص) فرمودند:
لاتَنْظُرُوا اِلی کَثْرَةِ صَلاتِهِمْ وَ صَوْمِهِمْ وَ کَثْرَةِ الحَجِّ وَ الزَّکاةِ وَ کَثْرَةِ المَعْروفِ وَ طَنْطَنَتِهِمْ
بِاللَّیلِ انْظُرُوا اِلی صِدْقِ الحَدیثِ وَ اَداءِ الَامانَۀِ؛ به فراوانی نماز و روزه و فراوانی حج و زکات و
فراوانی خیرات و زمزمۀ شبانۀ افراد نگاه نکنید. به راستگویی و اداي امانت آنان بنگرید.
در روایتی دیگر از امام صادق(ع) چنین نقل شده است:
لاتَنْظُرُوا اِلی طُولِ رُکوعِ الرَّجُلِ وَ سُجُودِهِ فَإنَّ ذلِکَ شَیْءٌ اعتادَهُ فَلَوْ تَرَکَهُ استَوْحَشَ لِذلِکَ وِلکِنْ
انْظرُوا اِلی صِدْقِ حَدیثِهِ وَ أداءِ اَمانَتِهِ؛ به طول رکوع و سجود اشخاص ننگرید؛ زیرا به آن عادت
کرده اند. اگر آن را ترك کنند، به وحشت میافتند. لکن به راستگویی و اداي امانت افراد بنگرید.
یعنی انسان نباید فریفتۀ نماز و روزه و طولانی بودن رکوع و سجدة افراد شود. اینها نمیتواند
ملاك رشد و کمال ایمان افراد باشد، بلکه به صدق و راستگویی و اداي امانت، افراد را باید
شناخت و به ایمان آنان پی برد.
معیار ایمان، نماز و روزه و عبادت زیاد نیست. دلیل برتري انسانها طول رکوع و سجده نیست،
بلکه دو خصلت زیباي راستگویی و امانتداري است. ما روایتی نداریم که معیار را نماز و روزه بداند.
چه بسا افراد از روي عادت و یا ملاحظات غیر الهی به این امر مبادرت میکنند. نه تنها نماز خواندن
زیاد ملاك نیست، بلکه خداوند برخی از نمازگزاران را توبیخ میکند و هشدار میدهد.
فَوَیلٌ لِلْمُصلّینَ الّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِم ساهُونَ الَّذینَ هُمْ یُراءُونَ وَ یَمْنَعونَ الْماعُونَ؛ پس واي بر
نمازگزاران، آنان که در نماز خود سهل انگاري میکنند. همان کسانی که ریا میکنند و دیگران
را از وسایل ضروري زندگی منع میکنند.
بر اساس این آیات، نمازخوان هم ممکن است جهنمی باشد؛ کسی که نمازش خالص نباشد،
بلکه از روي ریا و مردم فریبی باشد.
ذکر زیاد و عبادت و نماز زیاد بسیار خوب است، اما با شرایطش.
معیار قرآن و روایات و اهلبیت:
طول رکوع و سجده و نماز نیست، بلکه صدق حدیث و اداي امانت است.