وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در اينكه چه كسى شايسته خلافت است، و سفارش به تقوا و گريز از دنيا

اَمينُ وَحْيِهِ، وَ خاتَمُ رُسُلِهِ، وَ بَشيرُ رَحْمَتِهِ، وَ نَذيرُ نِقْمَتِهِ.

رسول خدا امين وحى، و آخرين فرستادگان، و بشارت دهنده به رحمت، و بيم دهنده از عذاب او بود.

اَيُّهَا النّاسُ، اِنَّ اَحَقَّ النّاسِ بِهذَا الاَْمْرِ اَقْواهُمْ عَلَيْهِ، وَاَعْلَمُهُمْ

اى مردم، آن كه تواناترين مردم به حكومت، و داناترين آنان به امر خدا در كار حكومت است از همه

بِاَمْرِ اللّهِ فيهِ. فَاِنْ شَغَبَ شاغِبٌ اسْتُعْتِبَ،

به حكومت شايسته تر است. اگر در مسأله حكومت فتنه جويى به فتنه برخيزد بازگشت به حق از او خواسته مى شود

فَاِنْ اَبى قُوتِلَ. وَ لَعَمْرى لَئِنْ كانَتِ الاِْمامَةُ لاتَنْعَقِدُ حَتّى يَحْضُرَها

و اگر امتناع ورزيد كشته مى شود. به جانم سوگند، اگر جز با حضور همه مردم امامت

عامَّةُ النّاسِ فَما اِلى ذلِكَ سَبيلٌ، وَلكِنْ اَهْلُها يَحْكُمُونَ عَلى مَنْ

منعقد نگردد چنين كارى شدنى نيست، ولى آنان كه حضور دارند ثبوت حكومت را بر غائبان

غابَ عَنْها، ثُمَّ لَيْسَ لِلشّاهِدِ اَنْ يَرْجِـعَ، وَ لا لِلْغائِبِ اَنْ يَخْتارَ.

حكم مى كنند، پس فرد حاضر حق رويگردانى، و غائب حق انتخاب غير را ندارد.

اَلا وَ اِنّى اُقاتِلُ رَجُلَيْنِ: رَجُلاً ادَّعى ما لَيْسَ لَهُ، وَ آخَرَ مَنَعَ

بدانيد كه من با دو نفر مى جنگم: مردى كه چيزى را ادعا كند كه حق او نيست، و كسى كه رويگردان

الَّـــذى عَـلَـيْـهِ .

شود از چيزى كه بر عهده اوست.

اُوصيكُمْ عِبادَ اللّهِ بِتَقْوَى اللّهِ، فَاِنَّها خَيْرُ ما تَواصَى

بندگان خدا، شما را به تقوا سفارش مى كنم، كه تقوا بهترين چيزى استكه عباد حق يكديگر را

الْعِبادُ بِهِ، وَ خَيْرُ عَواقِبِ الاُْمُورِ عِنْدَ اللّهِ. وَ قَدْ فُتِحَ بابُ الْحَرْبِ

به آن سفارش مى كردند، و از بهترين عاقبتها نزد خداست. بين شما و

بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ اَهْلِ الْقِبْلَةِ، وَ لايَحْمِلُ هذَا الْعَلَمَ اِلاّ اَهْلُ الْبَصَرِ

اهل قبله باب جنگ گشوده شده، و اين پرچم را به دوش نمى كشد مگر آن كه اهل بصيرت

وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَواضِعِ الْحَقِّ. فَامْضُوا لِما تُؤْمَرُونَ بِهِ، وَ قِفُوا

و استقامت و داناى به موارد حق باشد. پس آنچه را به آن مأمور مى شويد انجام دهيد، و از آنچه

عِنْدَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ. وَ لا تَعْجَلُوا فى اَمْر حَتّى تَتَبَيَّنُوا، فَاِنَّ لَنا مَعَ كُلِّ

نهى مى گرديد بازايستيد، و در كارى تا دقيقاً بررسى نكنيد شتاب نورزيد،زيرا آنچه را شما (از روى جهل)

اَمْـر تُنْـكِرُونَـهُ غِيَـراً .

منكر آن هستيد ما را قدرت تغيير آن هست.

اَلا وَ اِنَّ هذهِ الدُّنْيا الَّتى اَصْبَحْتُمْ تَتَمَنَّوْنَها وَ تَرْغَبُونَ فيها،

بدانيد دنيايى كه نسبت به آن آرزومنديد و به آن ميل داريد،

وَ اَصْبَحَتْ تُغْضِبُكُمْ وَ تُرْضيكُمْ لَيْسَتْ بِدارِكُمْ، وَ لا مَنْزِلِكُمُ الَّذى

و آن گاهى شما را به خشم و زمانى به خشنودى مى برد، نه خانه شماست و نه منزلى كه براى آن

خُلِقْتُمْ لَهُ، وَ لاَ الَّذى دُعيتُمْ اِلَيْهِ. اَلا وَ اِنَّها لَيْسَتْ بِباقِيَة لَكُمْ

آفريده شده ايد، و نه جايى كه شما را به آن دعوت كرده اند. بدانيد كه دنيا براى شما باقى نمى ماند

وَ لا تَبْقَوْنَ عَلَيْها، وَ هِىَ وَ اِنْ غَرَّتْكُمْ مِنْها فَقَدْ حَذَّرَتْكُمْ شَرَّها.

و شما هم در آن باقى نخواهيد ماند; اگر دنيا شما را به ظاهرش فريفت از شرّش نيز بيم داد.

فَدَعُوا غُرُورَها لِتَحْذيرِها، وَ اِطْماعَها لِتَخْويفِها،

پس به خاطر بيم دهيش ازآنچه فريبتان مى دهدچشم پوشى كنيد، وبه خاطر ترساندنش از طمع به آن خوددارى نماييد،

وَ سابِقُوا فيها اِلَى الدّارِ الَّتى دُعيتُمْ اِلَيْها، وَانْصَرِفُوا بِقُلُوبِكُمْ

و در دنيا براى آخرتى كه به آن دعوت شده ايد بر يكديگر پيشى گيريد، و با عمق دل از دنيا

عَنْها، وَ لايَخِنَّنَّ اَحَدُكُمْ خَنينَ الاَْمَةِ عَلى ما زُوِىَ عَنْهُ مِنْها.

روى بگردانيد، نبايد احدى از شما به خاطر چيزى از دنيا كه از او گرفته شده چون كنيز ناله بزند.

وَاسْتَتِمُّوا نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ عَلى طاعَةِ اللّهِ، وَالْمُحافَظَةِ

و با شكيبايى بر طاعت خدا و محافظت بر آنچه از كتابش كه حفظ آن را از شما خواسته است

عَلى مَا اسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتابِهِ. اَلا وَ اِنَّهُ لايَضُرُّكُمْ تَضْييعُ شَىْء مِنْ

نعمت خدا را بر خود تمام كنيد. بدانيد در صورتى كه پايه دين خود را حفظ نموده باشيد

دُنْياكُمْ بَعْدَ حِفْظِكُمْ قائِمَةَ دينِكُمْ. اَلا وَ اِنَّهُ لايَنْفَعُكُمْ ـ بَعْدَ تَضْييع ِ

از دست دادن متاع دنيا به شما زيانى وارد نكند. و بدانيد در صورت تباه كردن دينْ

دينِكُمْ ـ شَىْءٌ حافَظْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ اَمْرِ دُنْياكُمْ. اَخَذَ اللّهُ بِقُلُوبِنا

آنچه از دنيا حفظ كرده ايد به شما سودى ندهد. خداوند دلهاى ما و

وَ قُلُوبِكُمْ اِلَى الْحَقِّ، وَ اَلْهَمَنا وَ اِيّاكُمُ الصَّبْرَ.

شما را متوجه حق كند، و شكيبايى را به ما و شما ارزانى دارد.