نشانه شناسی ظهور
به جرأت می توان گفت مسأله ی ظهور موعود(ع) مهم ترین مسأله در مباحث امام شناسی در معتقدات شیعه است چه اینکه با ظهور ایشان، حکومت جهانی عدل، محقق می گردد و شیعه، بلکه جهان به استقبال چنین روزی می رود اما هر دینی در انگاره های خود، ترسیم و تصویری دگرگونه از منجی دارد.
شیخ مفید فرموده است:«به عنوان نظریه پرداز بزرگ شیعه درباره ی نشانه های ظهور ایشان علامت های قیام امام مهدی: خروج سفیانی و قتل حسنی و اختلاف بنی عباس در حومت و خورشیگرفتگی در نیمه ی شعبان و ماه گرفتگی در آخر شعبان است که بر خلاف عادت است. همچنین فرورفتگی زمین بین مکه و مدینه در مغرب و مشرق و مایل شدن خورشید هنگام زوال به سوی اوقات عصر و طلوع خورشید از مغرب و کشته شدن نفس زکیّه پشت کوفه با هفتاد نفر از صالحان و پاکان و سر بریده شدن مرد هاشمی بین رکن و مقام، خراب شدن دیوار مسجد کوفه، روی آوردن پرچم های سیاه از سوی خراسان، خروج یمانی و ظهور مغربی در مصر و حکومتش در شامات و آمدن ترک در جزیره و آمدن روم در رَمله و طلوع ستاره ای در مشرق که مانند ماه نورافشانی می مند و سپس متمایل می گردد به طوری که نزدیک است دو سوی آن به هم برسد و سرخ شدن آسمان به طوری که افق ها اشتباه گرفته شود و ظاهر شدن آتشی در مشرق در طول آسمان که سه یا هفت روز ادامه پیدا می کند و عرب زمام امور را به دست می گیرد و شهرها را مالک می شود و بر سلطان عجم شورش می کند و اهل مصر، امیر خود را می کشند و شام خراب می شود و سه پرچم در آن ظاهر می گردد و ظهور پرچم های قیس و عرب در مصر و ظهور بیرق کِنده در خراسان و وارد شدن سپاه از مغرب به طوری که در آستانه ی حیره توقف کنند و آمده پرچم های سیاه از مشرق به مغرب و بالا آمدن آب فرات به طوری که وارد کوچه های کوفه شود و خروج شصت دروغ گو که همه ادعای پیامبری دارند و خروج دوازده نفر از آل ابی طالب که همه ادعای امامت دارند و سوزاندن مردی عظیم الشأن از شیعیان بنی عباس بین«جلولاء» و «خانقین» و گذاشتن پلی بر روی رودخانه ی بغداد و وزش باد سیاه در اول روز و پدیدار شدن زلزله ای که همه جا قابل درک است و پدید آمدن ترس که شامل اهل عراق می شود و مرگ فراوان و تلف شدن مال و نفس و محصولات در عراق و حمله ی به موقع و بی موقع ملخ ها به مزارع و غلات و کمی محصول مزارع و اختلاف دو صنف از مردم عجم به طوری که خون های زیادی ریخته می شود و شورش بردگان بر صاحبان خویش و کُشتن آنها و مسخ شدن قوم بدعت گزار به میمون و خوک و غلبه ی بردگان بر سروران خویش و ندای آسمانی که همه ی اهل زمین با هر لغت و زبانی آن را بشنوند و پدید آمدن صورت و سینه در خورشید که همه ی مردم آن را ببینند و زنده شدن عده ای از مردم و از قبر برخاستن آنها و آشنا شدن و رفت و آمدن آنها با همدیگر و باران بیست و چهار روزه که زمین را بعد از مرگش زنده کند و زمین برکاتش را آشکار سازد و زایل شدن درد و عیب از معتقدان حق و شیعیان مهدی(ع) و آگاه شدن از اینکه او در مکه ظهور کرده است که برای یاری اش آنجا می روند.
همه ی اینها از نشانه های ظهور است و بعضی از این نشانه ها حتمی است و بعضی مشروط و خداوند به آن چه اتفاق می افتد آگاه است».
امام باقر(ع) فرمود:«قائم ما(عج) به واسطه ی ترس یاری داده می شود و با پیروزی تأیید می گردد و زمین برای او پیچیده می شود و گنج ها برای او آشکار می گردند و حکومتش به شرق و غرب عالم می رسد و خداوند دینش را بر همه ی ادیان آشکار می سازد هر چند مشرکان کراهت داشته باشند و هیچ خرابی در دنیا باقی نمی ماند مگر این که آن را آباد می سازد و روح الله عیسی بن مریم(ع) نازل می شود و پشت سرِ او نماز می خواند».
راوی می گوید:«گفتم ای فرزند رسول خدا! قائم شما کِی ظهور می کند؟» فرمود:«زمانی که مردان به زنان شبیه شوند و زنان به مردان شبیه. و مردان به مردان اکتفا کنند و زنان به زنان. و زنان بر مرکب های زین دار شوند و شهادت دادن های دروغ پذیرفته شود و شهادت های عدل رَد گردد و مردم به خون یکدیگر بی اهمیت گردند و زنا و رباخواری انجام گیرد و از اشرار به خاطر زبان هایشان ترسیده شود و سفیانی از شام خارج گردد و یمانی از یمن. و بین مکه و مدینه زمین فرو رود و جوانی از خاندان محمد(ص) بین رکن و مقام کُشته شود که اسم او محمد بن حسن، نفس زکیه است و فریادی از آسمان بلند شود که حق با او و شیعیانش است. در این هنگام قائم ما خروج می کند. وقتی او ظهور کند به کعبه تکیه می کند و سیصد و سیزده مرد به او می پیوندند و اولین چیزی که می گوید این است که این آیه ی قرآن را می خواند:
بَقِیَّتُ اللهِ خَیرٌ لَکُم إن کُنتُم مُؤمِنینَ وَ ماأَنَا عَلَیکُم بِحَفِیظٌٍ؛ اگر مؤمن باشید باقیمانده ی خدا برای شما بهتر است.
سپس می فرماید: من باقیمانده ی خدا بر روی زمین هستم. وقتی که ده هزار نفر نزد او جمع شوند هیچ بت و معبودی غیر از خدا باقی نخواهد ماند مگر این که آتش بگیرد. این حوادث بعد از غیبت کبرا است تا خداوند بداند چه کسی در غیب از او اطاعت می کند و به او ایمان دارد».
از امام صادق(ع) روایت شده است:«قائم(عج) خارج نمی گردد مگر در سالهای فرد، یکم یا سوم یا پنجم یا هفتم».
از امام صادق(ع) روایت شده است:«در شب بیست و سوم نام قائم(عج) ندا زده می شود و او در روز عاشورا که همان روزی است که حسین(ع) در آن روز کُشته شد قیام می کند. گویا او را می بینم که در روز شنبه دهم محرم بین رکن و مقام ایستاده است و جبرائیل در جانب راست او برای بیعت خدا ندا می دهد. پس شیعیانش از اطراف زمین به سوی او می آیند و آنان طی الارض می کنند و با او بیعت می نمایند و خداوند به واسطه ی او، زمین را پر از عدل می کند همان گونه که پر از جور و ظلم شده است».
از امام باقر(ع) روایت شده است:«گویا قائمم(عج) را می بینم که به همراه پنج هزار فرشته از مکه به پشت کوفه آمده است. جبرائیل در جانب راست او و میکائیل در جانب چپ او و مؤمنان در مقابل او قرار دارند و او سپاهیان را در شهرها تقسیم می کند».