سنجیده گویی
انسان باید کم حرف بزند. اگر هم حرف میزند، حرف طیب و پاکیزه بزند. یعنی حرفهایش
سنجیده و از سر اندیشه باشد و پاك و پاکیزه.
امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند:
لِسانُ العاقِلِ وَراءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ الَاحْمَقِ وَراءَ لِسانِهِ؛ زبان عاقل پشت قلب است و قلب احمق
پشت زبان او.
یعنی انسان عاقل زبانش یله و رها نیست، بلکه ابتدا سخن را میسنجد. اگر پسندیده و
بهجا بود، بر زبان جاري میکند. ولی انسان احمق پیش از اینکه بیندیشد و سخن را بسنجد،
بر زبانش جاري میکند.
و این است که گاهی بعضی از حرفها فتنه انگیز است. حرفهاي فکر نکرده و بیجا اسباب
درد سر است. حرفها باید سنجیده باشد. هم حرف خوب بزنیم و هم خوب حرف بزنیم.
این است معناي « طیب کلام » که آثار پربرکتی دارد.
یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا اتَّقُوا الله وَ قُولُوا قَولًا سَدیداً؛ اي کسانی که ایمان آورده اید، از خدا
پروا دارید و سخنی استوار گویید.
سخن استوار و محکم، یعنی همۀ جوانب آن سنجیده شده باشد. گفتار سدید و
سنجیده از مصادیق بارز تقوي و پرهیزکاري است.
انسان متقی سخنش حساب شده و استوار است.
اگر گفتار انسان سنجیده و خوب و محکم و استوار باشد، موجب میشود که اعمال
صالح شود و موجبات مغفرت خداوند فراهم گردد. چنانکه خداوند بعد از این آیه،
بلافاصله پیامد گفتار محکم و استوار را بیان میفرماید:
یُصْلِحْ لَکُمْ اَعْمالَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنوبَکُمْ؛ تا خداوند کاريهاي شما را اصلاح کند و
گناهانتان را بیامرزد.