جنود شیطان

غضب یکی از لشکرهاي بزرگ شیطان است. و شیطان از این طریق در انسانها

نفوذ میکند و ایمان انسان را بر باد فنا میدهد.

امیرالمؤمنین علی(ع) به حارث همدانی میفرمایند:

وَاحْذَرِ الغَضَبَ فَاِنَّهُ جُنْدٌ عَظیمٌ مِنْ جُنُودِ ابلیس؛ از خشم و غضب بر حذر باش که

از لشکریان ابلیس است.

غضب راه نفوذ شیاطین در انسان است و در حقیقت یکی از کارگزاران بزرگ شیطان

در نفس آدمی است. شیطان به این وسیله دین و ایمان انسان را فاسد میکند،

روحیه و سیستم روان و اعصاب را به هم میریزد. فکر و اندیشه را متلاطم میکند.

و قدرت تصمیم گیري صحیح را از انسان میگیرد. و در همان حال گاهی دست به

کاري میزند که جبران ناپذیر است.

آثار تخریبی غضب

غضب آثار بسیار بد تخریبی در روح و جسم انسان بر جاي میگذارد. و دین و دنیا و آخرت

را بر باد میدهد و انسان را از خداوند و اهلبیت دور میکند.

الغَضَبُ یُفْسِد الایمانَ کَما یُفْسِدُ الخَلُّ العَسَلَ؛ همانطور که سرکه عسل را فاسد

میسازد، غضب ایمان را فاسد میکند.

نمیگوید ثوابها را از بین میبرد، بلکه ریشه را میسوزاند. حسادت هم همینطور است.

برخی از رذائل اخلاقی تیشه به ریشه میزند و بنیان دین آدمی را بر میکند.

باطن غیبت

قرآن باطن برخی از رذائل اخلاقی را براي ما گشوده است. مثلًا دربارة غیبت میفرماید:

وَلا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً اَیُحِبُّ اَحَدُکُمْ اَنْ یَأکُلَ لَحْمَ اَخیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُموهُ؛ و هیچ یک از

شما از دیگري غیبت نکند. آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مردة خود

را بخورد؟ به یقین همۀ شما از این امر کراهت دارید.

اگر برادر دینی ما از دنیا رفته باشد و بدنش را بیاورند و تکه تکه کنند و به ما بدهند

و بگویند بخور، حالمان بد میشود.

ادامه »

نرمش و ملایمت

امیرالمؤمنین(ع) در شمار اوصاف پیامبر خدا(ص) میفرمایند:

کانَ دائِمَ الْبِشْرِ سَهْلَ الخُلْقِ لَیِّنَ الجانِبِ؛ همیشه چهرهاي گشاده داشت و آسانگیر

و نرمخو بود.

گشاده رویی و سختگیر نبودن و نرم و ملایم بودن، از ویژگیهاي اخلاقی پیامبر خداست

که باید به آن تأسی نمود.

ادامه »

آسان گیري

کسی که اهل تکلف است، اگر میخواهد میهمانی بدهد، اگر میخواهد به مسافرت برود،

سخت گرفتن و تکلف او را از پاي در میآورد و لذت زندگی را از او میگیرد. به قول مردم

آسان بگیر تا روزگار بر تو آسان بگیرد. و این یک حقیقتی است. اگر انسان سخت بگیرد،

نخستین کسی که سختی میبیند، خود اوست. به قول حافظ:

دوش با من گفت پنهان کاردانی تیز هوش وز شما پنهان نشاید داشت راز می فروش

گفت آسان گیر بر خود کارها کز روي طبع سخت میگیرد جهان بر مردمان سخت کوش

مردي به محضر پیامبر اکرم(ص) رسید و با اضطراب شروع به سخن گفتن با آن

حضرت کرد. پیامبر فرمودند : « هَوِّنْ عَلَیْکَ؛ بر خودت آسان بگیر »  چرا اینقدر

مضطربی؟! باید سعی کنید هیچگاه در زندگی  سخت نگیریم. امور را همیشه

کوچک و آسان بشماریم

مهار ایمان

امام صادق(ع) اهل ایمان را اینگونه معرفی میکنند:

المُؤْمِنونَ هَیِّنون لَیِّنُونَ کَالجَمَلِ الَأنِفِ اذا قیدَ انقادَ وَ اِنْ اُنیخَ عَلی صَ خْرَةٍ استَناخَ؛

اهل ایمان آسان و نرم اند، همانند شتر نري که مهار در بینی دارد، چون او را بکشند،

به راه افتد و اگر بر صخرهاي بخوابانند، بخوابد.

نخستین ویژگی انسان با ایمان در این روایت آسانگیري است « هَیِّنْ »  یعنی آسانگیر.

هم به خودشان آسان میگیرند و هم به  دیگران. سختگیري و خود را به زحمت و تکلف

انداختن شایسته انسان مؤمن نیست.

نکته در این تشبیه زیبا این است که هر چند مؤمن بسیار پرقدرت، مقاوم و سرسخت

است، ولی مهار ایمان او را بسیار رام و نرم و آسان نموده است.

خمیرمایۀ حسن خلق

نخستین محور حسن خلق، یعنی نرمی و ملایمت اساسیترین حد حسن خلق

است؛ چون مربوط به درون آدمی است. اگر درون انسان آرام، نرم و ملایم بود،

طبیعتاً در زبان و چهرة او هم اثر میگذارد. « از کوزه همان برون طراود که در اوست » .

در حقیقت زبان و چهره، ترجمان درون انسان است. قرآن کریم هم به این حقیقت

اشاره دارد. خداوند به پیامبرش میفرماید:

وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَولِ؛ و آنان را از طرز سخنان میشناسی.

و در جایی دیگر میفرماید:

تَعْرِفُهُمْ بِسیماهُمْ؛ آنها را از چهرههاشان میشناسی.

بنابراین، نرمی و ملایمت خمیرمایه و ریشۀ همۀ خوبیهاست و میتوان آن را یکی

از مهمترین ارکان حسن خلق دانست.

مثلث حسن خلق

حسن خلق یکی از سیره هاي بسیار با اهمیت و بزرگ پیامبر خداست. در حقیقت

خداوند آن را بزرگ شمرده است.

وَ اِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ؛ و براستی تو اخلاق عظیم و برجستهاي داري!

از امام صادق(ع) پرسیدند: ما میخواهیم خوش اخلاق باشیم، حد و اندازة خوش

اخلاقی چیست؟ حضرت سه مشخصه براي اینکه انسان خوش اخلاق باشد، ب

یان فرمودند:

تَلینُ جانِبَکَ وَ تُطیبُ کَلامَکَ وَ تَلْقی اَخاكَ بِبِشرٍ حَسَنٍ؛ حد و اندازة حسن خلق

این است که نرم و ملایم باشی، کلامت پاکیزه و گوارا باشد و با برادران ایمانی

خود با روي باز و چهرهاي شاداب ملاقات کنی.

امام صادق(ع) در این فرمایش بسیار زیبا و جامع سه حد براي اخلاق نیکو بیان

فرمودند. یک ضلع از مثلث حسن خلق، مربوط به درون انسان است. ضلع دیگر

مربوط به زبان و سخن او و ضلع سوم مربوط به چهره و روي آدمی است.

دري از عافیت

در روایت دیگري آمده است:

مَنْ صَلّی عَلَیَّ مَرَّةً فَتَحَ الُله عَلَیهِ باباً مِنَ العافِیَۀِ؛ کسی که یک بار بر من صلوات بفرستد،

خداوند دري از عافیت به روي او میگشاید.

عافیت نعمت بسیار بزرگی است. از پیامبر خدا پرسیدند: اگر شب قدر را درك کردیم،

از خداوند چه بخواهیم؟ فرمودند: عافیت.

عافیت یعنی سلامت دین و دنیا و آخرت. یعنی جسم و روح و اطرافیانم، همه در صحت

و امنیت به سر برند. همه نیازمند عافیتیم. در دعاي جامع و کوتاهی چنین میگوییم:

اَللّهُمَّ اِنّی اَسْألُکَ الْعَفْوَ وَ الْعافِیَۀَ وَ المُعافاةَ فِی الدُّنیا وَ الآخِرَةِ؛ خداوندا!

ادامه »

تطهیر از گناه

در روایتی از پیامبر خدا(ص) آمده است:

مَنْ صَلّی عَلَیَّ مَرَّةً لَمْ یَبْقَ مِنْ ذُنُوبِهِ ذَرَّةً؛ کسی یک مرتبه بر من صلوات بفرستد،

ذرهاي از گناهانش باقی نمیماند.

صلوات گناهان را پاك میکند. منطق پیامبر منطق وحی است. سخنش محکم و استوار

و حتمی است. آنچه میگوید، بر اساس حقیقت است و یقینی است.

صلوات اتصال است؛ اتصال به پیامبر و اهلبیتش. قطرهاي که به دریا متصل شود، پاك

میشود. و صلوات از روي اخلاص و حقیقت اتصال میآورد.