ممکن است تا قبل از فردا نباشیم
شرح حدیث از مقام معظم رهبری حضرت آیت الله امام خامنه ای مدظله العالی
قال علیٌ علیه السلام: مَا أُنزَلَ المَوتَ حَقَّ مَنزِلَتِهِ مَن عَدَّ غَداً مِن أَجَلِه.(امالی، ص170)
تعبیر کوتاه و بسیار گویا و عبرت انگیزی است. می فرماید: کسی که فردا را جزو مهلت عمر خود و زندگی خود بداند، مرگ را درست نشناخته و در جای حقیقی خود قرار نداده است. این که ما خیال کنیم یک چند سال دیگر هستیم،… این یک نگرشِ عامیانه است،… ممکن است تا قبل از فردا ما نباشیم، کما این که نظایرش را فراوان دیدید. در دعای صحیفه سجادیه، تعبیر عجیبی است، می فرماید: پروردگارا! به من آن روحیه را عطا کن! که امیدِ رسیدنِ نفسِ بعدی را به این نفس نداشته باشم. داریم راه می رویم، این که قدمِ بعدی حتماً از سوی ما برداشته خواهد شد، این را ما خاطر جمع نباشیم…. اگر این روحیه را پیدا کردیم دیگر انسان کارها را عقب نمی اندازد. و کارهای لازم را در وقتش انجام می دهد.
جلسه30 درس خارج، 1393/10/7

؟!چرا جلوی او راه افتادی
یک بار پس از ملاقات من با امام در جماران، یکی از مسئولین مملکتی برای انجام کارهای جاری به خدمت امام رسید و به همراه او پدر پیرش دیده می شد. پس از این که وی از خدمت امام بازگشت، گفت: وقتی خواستم به حضور امام برسم، من جلو افتاده بودم و پدرم هم پشت سرِ من بود. پس از تشرّف، پدرم را به امام معرّفی کردم. امام نگاهی کرده و فرمود: این آقا پدر شما هستند؟ عرض کردم: بله. امام فرمودند: پس چرا جلوی او راه افتادی و وارد شدی؟!
حجت الاسلام غلامحسین جمی، نشریه پیام انقلاب، شماره69

ویژگی های افکار و اندیشه های سیاسی حضرت امام خمینی ره
گرچه برخی تحلیل گران با تکیه بر تئوری های رایج انقلاب، سعی نموده اند نوعی مطابقت و یکسان سازی بین انقلاب اسلامی و رهبری آن با سایر انقلاب ها و رهبران پیاده نموده و در نتیجه مشابهت هایی هم برای اندیشه ها و مواضع سیاسی برخاسته از آن قائل باشند. به عنوان مثال حسین بشیریه با تحلیل رهبری حضرت امام(ره) در انقلاب و نظام جمهوری اسلامی بر اساس نظریه ی کاریزمایی “ماکس وبر” برای مواضع و تصمیمات معظم له منبع مشروعیت کاریزمایی قائل و البته آن را ناشی از مشروعیت الهی مورد نظر تشیع می داند. حال آن که در میان این منبع مشروعیت و مشروعیت کاریزماتیک وبر هیچ نقطه ی مشترکی غیر از اشتراک لفظی وجود ندارد. چرا که از دیدگاه وبر تمام عوامل مشروعیت زا در شخصیت کاریزما جمع و خلاصه می شود و هیچ ملاکی برای سنجش اعمال وی وجود ندارد و به صرف پذیرش وی از طرف مردم-که به دلیل آوردن دلایلی همچون معجزه، سحر، قهرمانی در جنگ و… حاصل می شود- همه ی موانع از مقابل اقتدار وی برچیده می شود و قانون همان می شود که او می گوید. هیچ حق مدنی از پیش تعیین شده ای برای افراد و جامعه وجود ندارد و همه ی امور تحت اراده و فرمان کاریزماست. بنابراین بر خلاف نظریه ی بشیریه که کاریزمای امام خمینی(ره) را ناشی از اعتقادات شیعه می داند، بر اساس این مکتب، امام شیعیان قبل از آن که به چیزی دستور دهد یا از چیزی نهی کند، خود قبلاً به آن عمل کرده یا از آن پرهیز می کند و رهبری خود تحت حکومت مکتب و قواعد و قوانین آن است.
بنابراین فهم و درک اندیشه های حضرت امام(ره)، تنها با توجه به خاستگاه و منافع شکل گیری آن است که عبارتند از
شخصیت و تربیت خانوادگی حضرت امام(ره) که فرزند یک مجتهد متعهد به اسلام و خانواده ای متدین و اهل عمل به اسلام می باشد1
شأن روحانی و مرجعیت دینی و مقام فقهی حضرت امام(ره) که اسلام و قواعد و ضوابط مربوط به آن را مدار هر گونه تصمیم، حکم و موضع گیری ایشان قرار می دهد2
حضور عملی در صحنه ی سیاسی کشور و اطلاع و آگاهی از تحولات سیاسی و اجتماعی متأخر که امکان اشراف سیاسی در تصمیم و موضع گیری معطوف به واقعیت ها را فراهم می کند3
با توجه به منابع و خاستگاه فوق و مواضع و رفتار سیاسی حضرت امام خمینی(ره) در دوران رهبری و هدایت جنبش انقلابی و رهبری 10 ساله ی پس از پیروزی و برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می توان این ویژگی ها را برای اندیشه ها و افکار سیاسی ایشان ذکر نمود
اسلام مداری: آموزه های دینی و حتی تربیت خانوادگی و حضور ایشان در متن فرهنگ دینی شخصیت ایشان و اندیشه های سیاسی برآمده از آن را تحت تأثیر و اسلام مداری را جزئی جدا نشدنی از اندیشه های معظم له قرار داده بود. به گونه ای که:«ایشان به تأسی از پیامبر اسلام و ائمه ی اطهار علیهم السلام خود را وقف دین اسلام می کند». و حفظ اصول اسلام و عمل به قوانین و قواعد اسلامی را برای ایشان امری حتمی و مسلم می سازد1
قیام برای خدا(عمل به تکلیف): از همان ابتدای ورود به مبارزه سیاسی و صدور اولین بیانیه هایی که مواضع و افکار معظم له را بیان می کند، با اتکاء به آیه ی46 سوره سبا(قل انما اعظکم بواحده ان تقوموا لله مثنی و فرادی) مبارزه را تکلیفی الهی دانسته که البته نباید به منافع و اغراض شخصی آلوده شود. بر این اساس سیاست ایشان برای مقابله با وضعیت نامطلوب موجود، بر مبنای عمل به وظیفه ی شرعی و تکلیف الهی استوار بود. این ویژگی نه تنها انگیزه و حرکت برای مبارزه و اقدام را فراهم می ساخت، بلکه به فرامین حضرت امام در نزد مردم مسلمان و معتقد هم مشروعیت می داد2
نفی سبیل و استقلال خواهی: این اصل که از آیه ی141 سوره نساء(لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلا) اخذ شده، هر گونه تسلط کافران بر مسلمانان را نفی کرده و به مسلمانان اجازه نمی دهد تحت سلطه ی بیگانگان و کفار قرار بگیرند. این ویژگی در اندیشه و افکار سیاسی حضرت امام از همان آغاز شروع جنبش انقلابی با مخالفت با تصویب لایحه ی مصونیت مستشاران آمریکایی تا حمایت از تسخیر لانه جاسوسی و عدم سازش در برابر قدرت ها دیده می شود3
عدم جدایی دین از سیاست که از ویژگی های مسلم و بدیهی اندیشه ی حضرت امام(ره) بوده و ضرورتی به توضیح ندارد4
برپا داشتن معروف و نهی از منکر: حضرت امام خمینی(ره) با تمسک به این اصل دینی و برداشت انقلابی از آن، جرأت مخالفت، قیام و پایداری در برابر ظلم و انحراف را پدید آورد. از نگاه ایشان«امر به معروف و نهی از منکر در مسایلی که حیثیت اسلام و مسلمین در گرو آن ها است، با مطلق ضرر نفس یا جرح، رفع نمی شود. بنابراین بذل جان و مال نسبت به بعضی مراتب امر به معروف و نهی از منکر، نه تنها جایز، بلکه واجب است». با این نگاه نه تنها ظلم و ستم شاه بلکه ستم صدام و رژیم صهیونیستی علیه مسلمانان پذیرفته نبوده و باید مورد اعتراض قرار گیرد و نمی توان در برابر اهانت سلمان رشدی به بهانه ی حفظ منافع ملی سکوت کرد5
حفظ منافع و مصالح نظام اسلامی:معظم له پس از تشکیل و برپایی نظام جمهوری اسلامی دفاع و حفاظت از آن را از اوجب واجبات دانسته و هر گونه تعرض، کارشکنی و تضعیف علیه آن را نابخشودنی می داند. لذا نه تنها منافقین، لیبرال ها و بنی صدر را که در تعارض با جمهوری اسلامی قرار داشتند، طرد نمود بلکه منتظری را که به دلیل تأثیرپذیری از اطرافیان به بلندگوی ضدانقلاب علیه نظام اسلامی تبدیل شده بود برکنار و منزوی کردند6
حاکمیت قانون بر حکومت افراد: حضرت امام(ره) قانون را با محتوای دینی و الهی قبول دارد و آن را برای همهی مردم حتی حاکم اسلامی جاری می داند و هیچ کس نمی تواند از قانون الهی تخلف و سرپیچی کند. معظم له حتی حکومت اسلام را ملزم به رعایت قانون الهی و اسلامی دانسته و می فرماید:«حاکمیت منحصر به خداست و قانون، فرمان و حکم خدا است. قانون اسلام یا فرمان خدا به همه ی افراد و بر دولت اسلامی، حکومت تام دارد»7
مجموع این ویژگی ها و حاکمیت آن بر اندیشه و افکار حضرت امام خمینی(ره)، آن را از اندیشه و افکار آن دسته از رهبران انقلابی که با کمک نیروی غیرعقلایی و به دور از پایبندی به مبانی، قواعد و قوانین، رهبری را پیش برده اند، متفاوت و حتی در چارچوبه ی مواضع و رفتار عقلانی معطوف به ارزش قابل پیش بینی نیز می نماید
ماهنامه سراج بسیجی/شماره89

مقام معظم رهبری مدظله العالی

دهه ی فجر، دهه ی تجدید قوای نیروهای انقلابی با تجدید یادها و خاطره های پرشکوه آن روزهاست. دهه ی فجر، دهه ی تجدید عهد و میثاق ملت ما با انقلاب است.

خاطراتی از دفاع مقدس *دو پا را تقدیم اسلام کرده ام!*
پد یک، شاهد جانفشانی های زیادی بود. شاهد مقاومت ها و شاهد ایثارها. بچّه ها هم چنان از مناطق به دست آمده، دفاع می کردند. صدای انفجار، نزدیک بود. درست روی پل منفجر شد. از کنار نیزارها بیرون آمدم و سریع قایق را به محل انفجار رساندم. زخمی ها را سوار قایق کردم تا به عقب انتقال دهم. برادری با چهره ی برافروخته، مولایش امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را صدا می زد. متوجه محل جراحتش نشدم. اما دیدم از درد به خود می پیچد. گفتم: برادر! از چه ناحیه زخمی شده ای؟
گفت: می گویند دو پایم را تقدیم اسلام کرده ام.
بی اختیار گفتم: قبول است، ان شاءالله.
پس از چند لحظه به فکر افتادم. کجایش مجروح شده؟! دو پایش را داده؟!
برایم غیر قابل تصور بود. گاز قایق را گرفتم. در بین راه به عقب نگاه کردم تا درست او را نگاه کنم. او خنده بر لب، به وصال جانان رسیده بود. از دیگر مجروحان نامش را سؤال کردم؛ گفتند:«او سید حسین هاشمی بود.»

دوستی با چهار شخص ممنوع!!
امام محمد باقر علیه السلام فرمود:
لا تُقَارِن وَ لَا تُوَاخِ أَربَعَهً الأَحمَقَ وَ البَخیلَ وَ الجَبَانَ وَ الکَذَّابَ أَمّا الأحمَقُ فَإنَّهُ یُریدُ أَن یَنفَعَکَ فَیَضُرُّکَ وَ أمَّا البَخیلُ فَإِنَّهُ یَأخُذُ مِنکَ وَ لَا یُعطِیکَ وَ أمَّا الجَبَانُ فَإِنَّهُ یَهرُبُ عَنکَ وَ عَن وَالِدَیهِ وَ أَمَّا الکَذَّابُ فَإِنَّهُ یَصدُقُ وَ لَا یُصَدَّقُ؛
با چهار شخص همنشین نشو و برادری نورز: احمق، بخیل، ترسو، دروغگو. اما احمق؛ چون او می خواهد به تو نفع برساند، ولی ضرر می زند. اما بخیل؛ چون از تو می ستاند، اما به تو نمی بخشد. اما ترسو؛ چون از تو و پدر و مادر خویش می گریزد. اما دروغگو؛ چون راست می گوید، ولی تصدیق نمی شود.

از استفتائات امام خامنه ای مدظله العالی درباره نفقه
سؤال: کلیه مخارج زندگی را در حد توان برای خانواده تهیه می کنم اما بعضاً همسرم تقاضای پول نقد به صورت ماهیانه می کند و آن را نفقه می داند. آیا این ادعا مورد قبول است؟ آیا هزینه دانشگاه آزاد ایشان که خارج از حد توان است جزء نفقه محسوب می گردد؟
جواب: زوجه از باب نفقه بیش از مسکن و لباس و غذای متعارف و متناسب با شأن خودش و هزینه درمان های متعارف، حق مطالبه چیزی از شوهر ندارد.

*رفاقت های زمان جنگ *روایتی از سردار قاسم سلیمانی
رفاقت های زمان جنگ عجیب بود؛ یک فرمانده گردان به نام«ماشاءالله رشیدی» داشتیم، او شب عملیات«کربلای5» می خواست وارد عملیات شود؛ دم خط، به سنگر من آمد؛ گردان هنوز نرسیده بود، او موضوعی تعریف کرد. رشیدی فرمانده گروهانی به نام زکی زاده داشت که دو روز پیش شهید شده بود؛ رشیدی می گفت: من و زکی زاده با هم عهد بستیم که هر کدام از ما زودتر شهید شد، وارد بهشت نشود، تا دیگری بیاید، دیشب زکی زاده را خواب دیدم که به من می گفت:«ماشاءالله مرا دَمِ در نگه داشتی چرا نمی آیی؟!»
وقتی رشیدی این موضوع را تعریف کرد، فهمیدم که به زودی شهید می شود؛ او را نگه داشتم اما رفت و درگیر خط شد؛ بلافاصله هم شهید شد.

دستورالعملی از آیت الله انصاری شیرازی
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: برای جان های شما بهایی جز بهشت نیست، پس آن را به کمتر از بهشت نفروشید. دنیا و ریاست بر دنیا مثل غذایی است که پای دندان انسان مانده و با خلال کردن بیرون می اندازد.
ایشان با توصیه بر تداوم ذکر«الهی یا حیّ یا قیوم» برای تذکر و تنبه بیشتر می فرمودند: فَفِرُّوا إلی الله باید همه به سوی خداوند متعال فرار کنیم. وَ أنذِرهم یومَ الحسره إذ قُضِیَ الأمرُ آخر عمر انسان خیلی حسرت می خورد، چون وقتی است که کار از کار گذشته است.

سیره ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در رفتار با زن و خانواده
پیروی از اصول اخلاق خانوادگی پیامبر و بیان کلام و سیره ایشان در ارتباط با زن و خانواده، امری ضروری در زندگی بشر در همه دوره هاست. بر این اساس، رفتار پیامبر اسلام در خانه و با خانواده و سفارش های ایشان در این زمینه به ویژه در موضوع«زن» بهترین راه حل ها برای مشکلات زندگی همه ی انسان هاست. در این جا، نمونه هایی از رهنمودها و سیره پیامبر را در این زمینه بیان می کنیم:
رفتار با همسر1
«الا خیرکم، خیرکم لنسائه و انا خیرکم لنسائی»
آگاه باشید، بهترین شما کسی است که نسبت به همسرانش بهتر باشد و من بهترین شما نسبت به همسرانم هستم.
احترام و خوشرفتاری، حق شناسی، محبت، وفاداری در حق همسر و شریک بودن در غم ها و مشکلات او، از نشانه های نیک«همسرداری» است. مرد موظف است حتی در برابر تندی و خشونت همسر خود با صبر و حوصله، سازگاری کند، به گونه ای که پیامبر همواره مردان امت خود را سفارش می کرد با بدی ها و بد خلقی های همسران خویش کنار بیایند و به آن ها مهربانی کنند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم تا پایان عمر، قدردان زحمت ها و مهربانی های حضرت خدیجه سلام الله علیها بود و همواره می فرمود:«هیچ کس خدیجه نمی شود.» وفاداری تنها یکی از جلوه های عشق است. پیامبر همواره مردان را به رعایت تمام جلوه های محبت و اصول خوش رفتاری با زنان سفارش می کرد. از دیدگاه پیامبر، رفتار زن در زندگی مشترک، به نوعی بازتاب رفتار مرد و میزان احترام و محبتی است که مرد در برخورد با زن از خود نشان می دهد. از آن جا که تحمل سختی ها و محدودیت های طبیعی زندگی مشترک، بیش تر بر عهده ی زن است، مرد باید با رفتار درست و دریغ نکردن عشق و محبت خود، زمینه ساز آمادگی زن برای تحمل این بار سنگین باشد. در حدیثی ارزشمند از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است:
برادرم جبرئیل آن قدر سفارش زنان را به من کرد که گمان بردم مرد حق ندارد به همسرش«اف» بگوید. آن گاه به من گفت: در رفتار با زنان از خدا بترسید. پس با آن ها مهربان باشید و دل های آنان را با رفتار خوبتان پاکیزه کنید تا تحمل زندگی کردن در کنارتان را داشته باشند.
ازدواج، سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم2
یکی از بزرگ ترین اغدغه های اجتماعی در جوامع امروزی، مشکلات و مسائل ناشی از ازدواج گریزی جوانان است. این پدیده می تواند محصول اندیشه ها و باورهای نادرستی همچون ترس از تعهد، فرار از مسئولیت، هراس از فقر و کاهش اعتماد به نفس باشد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با توکل کردن به خداوند متعال، هیچ یک از این موارد را سد راه ازدواج نمی دانست و معتقد بود تحقق نیافتن این امر مهم، پیامدهای منفی بسیار بزرگتری از چنین ترس ها و نگرانی هایی برای جامعه خواهد داشت. حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم در احادیث زیادی، از ازدواج به عنوان یک سنت حسنه یاد و جوانان را به این امر مقدس تشویق کرده است.
تأکید پیامبر به ازدواج و تشکیل زندگی مشترک، نشانه اهمیت و ارزش به سزایی است که دین اسلام برای خانواده و ثبات بنیان آن قائل است. رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در این زمینه می فرماید:
«بدترین مردان آنانی هستند که بدون دلیل، ازدواج را ترک می کنند»
«هر کس به خاطر ترس از فقر، ترک ازدواج کند، فضل خدا را جدّی نگرفته است، چون خداوند تبارک و تعالی می فرماید: اگر فقیر و تنگ دست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز می کند»
«هر کس ازدواج کند، نصف دین خود را حفظ کرده است. پس در مورد نصف دیگر دین خود تقوای الهی پیشه کند»
مهربانی با زن، از صفات خدا3
نیاز عاطفی جنس زن، بیش تر از مردان است و از نظر روان شناسی، روح لطیف زن، تشنه درک و محبت و ابراز احساسات از سوی اطرافیان به ویژه شریک زندگی خویش است. کم ترین حق یک زن این است که از همسر خود انتظار داشته باشد، محبت و علاقه راستین خویش را به او نشان دهد و زن را در احساسات کمال آفرین خود سهیم کند. در واقع؛ زن انتظار و شایستگی«عشق سخاوتمندانه» را دارد. عشق سخاوتمندانه یعنی عشق ورزی همیشگی و بی منت. بنابراین؛ وظیفه مرد است که همواره در جهت احقاق این حق و برطرف کردن این نیاز طبیعی در زن تلاش کند، در مقام پدر به یک شکل و در مقام شوهر به شکلی دیگر. دختران نیز به نوعی دیگر و متفاوت و بسیار بیش تر از پسران، به درک محبت پدری نیاز دارند.
بدین ترتیب، مهربان بودن با زن، از صفات زیبای خداوند است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در این زمینه می فرماید:«خداوند به دختران، مهربان تر از پسران است. هر کس دختر یا زنی از محارم خود را خوشحال و راضی کند؛ خداوند در قیامت، او را خوشحال خواهد کرد»
رفتار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در خانه و خانواده4
در سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: زمانی که در خانه به سر می برد، همواره در خدمت خانواده خود بود و با آن همه مسئولیت و مشغله ای که داشت، زمان های خویش را به سه بخش تقسیم می کرد. جدا از وقت های معین برای عبادت خدا و کارهای شخصی، بخشی را هم به خانواده اختصاص می داد.
… نمونه زیبا و درست این رفتار را در خانه و زندگی خانوادگی پیامبر مهر و رحمت، حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم می توان دید.
«پیامبر خدا در خانه که بود، از هر نوع غذایی که فراهم می کردند، می خورد و از هیچ غذایی بدگویی نمی کرد. سرِ سفره با خانواده می نشست و غذا می خورد، مگر آن که مهمانی وارد می شد که در آن صورت، با مهمان خود بر سر سفره می نشست»
از موارد دیگری که بر محبت و همدلی میان اعضای خانواده به ویژه زن و شوهر می افزاید و کانون خانواده را گرم تر و پیوندشان را محکم تر می کند، مشارکت و همکاری در امور است. پیامبر همواره چنین بود و در ساعت هایی که در خانه به سر می برد، به دوختن و وصله زدن لباس هایش می پرداخت، گوسفند می دوشید، زانوی شتر می بست، به خادم خانه در آسیاب کردن گندم کمک می کرد، وسایل خانه را بر پشت خود از بازار به خانه می برد. و همیشه می فرمود: کمک به همسر و انجام کارهای خانه، صدقه و احسان در راه خداست.
هفته نامه پرتو سخن/چهارشنبه27بهمن 1389

،