مفهوم‌شناسی

قدر کلمه‌ای عربی به معنای اندازه و حد هر چیزی است.[۱] در اصطلاح، ویژگی هستی و وجودی و چگونگی آفرینش آن و به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودی هر چیز را گویند.[۲]
وجه نام گذاری
در این باره که چرا این شب را قدر نامیده‌اند، وجوهی ذکر کرده‌اند. بنا بر یک وجه در این شب مقدرات بندگان و اندازه و قدر رویدادهای سال تعیین می‌شود؛ همان گونه که در آیه۴ سوره دخان آمده است: «فیها یفْرَقُ کُلُّ أَمْر حَکیم؛ در آن شب هر امری بر طبق حکمت خداوند تنظیم و تعیین می‌گردد.»بنابر روایات پرشماری نیز در شب قدر، مقدرات یک سال انسان‌ها تعیین می‌گردد و رزق‌ها و سرآمد عمرها و امور دیگر مقرر می‌شود.[نیازمند منبع]بنابر برخی دیگر از منابع وجه نامگذاری این شب، شرافت و قدر والای آن است؛ زیرا قرآن با آن قدر و ارج خود در این شب بر قلب رسول اکرم(ص) به وساطت فرشته صاحب قدر نازل گردید.[۳]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۱۱۳؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۵، ص۲۴۶-۲۴۷.
2 . طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج ۱۲، ص۱۴۴.
3 . ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ص۲۳۷ - ۲۵۲.