وَ مِنْ وَصِيَّة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از وصيت هاى آن حضرت است

 [كانَ يَكْتُبُها لِمَنْ يَسْتَعْمِلُهُ عَلَى الصَّدَقاتِ. وَ اِنَّما ذَكَرْنا هُنا جُمَلاً مِنْها

به كسى كه مأمور جمع آورى زكات از طرف حضرت مى شد، ما قسمتى از اين وصيت را اينجا آورديم

لِيُعْلَمَ بِها اَنَّهُ عَليه السَّلامُ كانَ يُقيمُ عِمادَ الْحَقِّ، وَ يَشْرَعُ اَمْثِلَةَ الْعَدْلِ فى صَغيرِ

تا معلوم شود امام هماره ستون حق را برپا مى داشت، و در امور كوچك و بزرگ،

الاُْمُورِ وَ كَبيرِها، وَ دَقيقِها وَ جَليلِها ]

و ظاهر و باطن نمونه هاى عدالت را مى افراشت.

ادامه »

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى عَبْدِاللّهِ بْنِ العَبّاسِ، وَ كانَ ابْنُ عَبّاس يَقُولُ: مَا انْتَفَعْتُ بِكَلام بَعْدَ كَلامِ

به عبداللّه بن عباس، و ابن عباس مى گفته: بعد از كلام رسول خدا

رَسُولِ اللّهِ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانْتِفاعى بِهذَا الْكَلامِ

صلّى اللّه عليه وآله از هيچ سخنى به اندازه اين سخن بهره مند نشدم.

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ الْمَرْءَ قَدْ يَسُرُّهُ دَرْكُ ما لَمْ يَكُنْ لِيَفُوتَهُ، وَ يَسُوءُهُ

اما بعد، انسان را گاهى دست يافتن به چيزى كه از دست رفتنى نبود شاد مى نمايد، و از دست رفتن

فَوْتُ ما لَمْ يَكُنْ لِيُدْرِكَهُ. فَلْيَكُنْ سُرُورُكَ بِما نِلْتَ مِنْ آخِرَتِكَ،

آنچه كه به دست آمدنى نبود ناراحت مى سازد. پس به آنچه از آخرتت به آن رسيده اى شاد باش،

وَلْيَكُنْ اَسَفُكَ عَلى ما فاتَكَ مِنْها. وَ ما نِلْتَ مِنْ دُنْياكَ فَلاتُكْثِرْ بِهِ

و به آنچه از آخرتت از دست رفته به غم بنشين. به آنچه از دنيا به آن مى رسى زياد خوشحال

فَرَحاً، وَ ما فاتَكَ مِنْها فَلا تَأْسَ عَلَيْهِ جَزَعاً. وَلْيَكُنْ هَمُّكَ فيما بَعْدَ

مباش، و به آنچه از دنيا از دستت مى رود بيش از اندازه غمگين مشو. و بايد همه سعيت براى بعد از

الْمَوْتِ.

مرگ باشـد.

وَ رُوِىَ اَنَّهُ عَلَيْهِ السَّلامُ قَلَّمَا اعْتَدَلَ بِهِ الْمِنْبَرُ اِلاّ قالَ اَمامَ الْخُطْبَةِ:

گفته شده كه امام كمتر بر منبر قرار مى گرفت مگر اينكه پيش از سخنرانى مى فرمود:

اَيُّهَا النّاسُ اتَّقُوا اللّهَ، فَما خُلِقَ امْرُؤٌ عَبَثاً فَيَلْهُوَ،

اى مردم، خدا را پروا كنيد، كسى بيهوده و عبث آفريده نشده كه بازى كند،

وَلا تُرِكَ سُدًى فَيَلْغُوَ، وَ ما دُنْياهُ الَّتى تَحَسَّنَتْ لَهُ بِخَلَف

و رها نشده تا كار بيهوده انجام دهد، دنيايش كه خود را در ديده او آراسته عوض

مِنَ الاْخِرَةِ الَّتى قَبَّحَها سُوءُ النَّظَرِ عِنْدَهُ. وَ مَا الْمَغْرُورُ

آخرتى نشود كه آن را به ديدن نزد او زشت نموده، و مغرورى كه به

الَّذى ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيا بِاَعْلى هِمَّتِهِ كَالاْخَرِ الَّذى ظَفِرَ مِنَ

اعلا درجه همت خود به دنيا دست يافته مانند كسى نيست كه از

الاْخِرَةِ بِاَدْنى سُهْمَتِهِ.

آخرت به كمترين سهمى پيروزى پيدا نموده.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  يَأْتى عَلَى النّاسِ زَمانٌ لايَبْقى فيهِمْ

و آن حضرت فرمود: زمانى بر مردم برسد كه در ميان آنان

مِنَ الْقُرْآنِ اِلاّ رَسْمُهُ، وَ مِنَ الاِْسْلامِ اِلاَّ اسْمُهُ. وَ مَساجِدُهُمْ

از قرآن جز خطوطش، و از اسلام جز اسمش باقى نماند. مساجدشان

يَوْمَئِذ عامِرَةٌ مِنَ الْبِناءِ، خَرابٌ مِنَ الْهُدى. سُكّانُها

در آن زمان از نظر ساختمان آباد، و از نظر هدايت ويران است. ساكنان

وَ عُمّارُها شَرُّ اَهْلِ الاَْرْضِ، مِنْهُمْ تَخْرُجُ الْفِتْنَةُ وَ اِلَيْهِمْ

و آبادكنندگانش بدترين اهل زمينند، از آنان فتنه برخيزد و گناه

تَأْوِى الْخَطيئَةُ، يَرُدُّونَ مَنْ شَذَّ عَنْها فيها، وَ يَسُوقُونَ مَنْ

در آنان لانه گيرد، آن كه از فتنه ها كناره گرفته او را به آن بازمى گردانند، و هركه از آن

عقبتَاَخَّرَ عَنْها اِلَيْها، يَقُولُ اللّهُ سُبْحانَهُ: «فَبى حَلَفْتُ،

مانده او را به سوى آن سوق مى دهند. خداوند پاك مى فرمايد: «به خود سوگند خورده ام

لاََبْعَثَنَّ عَلى اُولئِكَ فِتْنَةً اَتْرُكُ الْحَليمَ فيها حَيْرانَ» وَ قَدْ

كه فتنه اى در ميان آنان برانگيزم كه خردمند در آن سرگردان شود» و اين كار را هم

فَعَلَ، وَ نَحْنُ نَسْتَقيلُ اللّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ.

انجام داده، و ما از خدا مى خواهيم كه از لغزش غفلت ما درگذرد.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ وَضَعَ الثَّوابَ عَلى طاعَتِهِ،

و آن حضرت فرمود: خداوند سبحان پاداش را بر طاعت،

وَ الْعِقابَ عَلى مَعْصِيَتِهِ، ذِيادَةً لِعِبادِهِ عَنْ نِقْمَتِهِ،

و كيفر را بر گناه قرار داده، تا بندگان را از خشمش بازدارد،

وَ حِياشَةً لَهُمْ اِلى جَنَّتِهِ.

و آنان را به بهشتش روانه نمايد.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  يااَيُّهَا النّاسُ، مَتاعُ الدُّنْيا حُطامٌ

و آن حضرت فرمود: اى مردم، كالاى دنيا گياهى است خشك و

مُوبِئٌ، فَتَجَنَّبُوا مَرْعاهُ، قُلْعَتُها اَحْظى مِنْ طُماْنينَتِها،

وباخيز، از چراگاه آن بپرهيزيد، چه اينكه دل كندن از آن لذت بخش تر از اعتماد به آن است،

وَ بُلْغَتُها اَزْكى مِنْ ثَرْوَتِها، حُكِمَ عَلى مُكْثِر

و به اندازه برداشت كردن ازدنيا پاكيزه تر از اندوختن آن است، برآن كه به افزون كردن

ادامه »

 وَ مِنْ وَصِيَّة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از وصيت هاى آن حضرت است

بِما يُعْمَلُ فى اَمْوالِهِ، كَتَبَها بَعْدَ مُنْصَرَفِهِ مِنْ صِفّينَ

درباره مصرف اموالش پس از مرگ، كه بعد از برگشت از صفّين نوشت

هذا ما اَمَرَ بِهِ عَبْدُاللّهِ عَلِىُّ بْنُ اَبى طالِب اَميرُالْمُؤْمِنينَ فى مالِهِ،

اين برنامه اى است كه بنده خدا على بن ابى طالب اميرالمؤمنين درباره مال خود دستور مى دهد،

ابْتِغاءَ وَجْهِ اللّهِ، لِيُولِجَهُ بِهِ الْجَنَّةَ، وَ يُعْطِيَهُ بِهِ الاَْمَنَةَ.

و به آن خشنودى حق را مى طلبد تا او را به بهشت درآورد، و آسايش و امنيت عطا نمايد.

ادامه »

 وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از سخنان آن حضرت است

قالَـهُ قُبَيْلَ مَوْتِـهِ عَلى سَبيـلِ الْوَصِيَّـةِ، لَمَّـا ضَرَبَـهُ ابْـنُ مُلْجَـم لَعَنَـهُ اللّـهُ

آن را پيش از مرگش به عنوان وصيت فرمود، زمانى كه ابن ملجم ـ لعنت خدا بر او باد ـ وى را ضربت زد

وَصِيَّتى لَكُمْ اَنْ لا تُشْرِكُوا بِاللّهِ شَيْئاً، وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ

سفارشم به شما اين است كه چيزى را شريك خدا قرار ندهيد و سنّت محمّد ـ صلّى اللّه عليه

وَ آلِهِ فَلاتُضَيِّعُوا سُنَّتَةُ. اَقيمُوا هذَيْنِ الْعَمُودَيْنِ، وَ اَوْقِدُوا هذَيْنِ

و آله ـ را ضايع نكنيد، اين دو ستون دين را برپا داريد و اين دو چراغ را روشن

ادامه »

 وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى عَبْدِاللّهِ بْنِ العَبّاسِ، وَ كانَ ابْنُ عَبّاس يَقُولُ: مَا انْتَفَعْتُ بِكَلام بَعْدَ كَلامِ

به عبداللّه بن عباس، و ابن عباس مى گفته: بعد از كلام رسول خدا

رَسُولِ اللّهِ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانْتِفاعى بِهذَا الْكَلامِ

صلّى اللّه عليه وآله از هيچ سخنى به اندازه اين سخن بهره مند نشدم.

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ الْمَرْءَ قَدْ يَسُرُّهُ دَرْكُ ما لَمْ يَكُنْ لِيَفُوتَهُ، وَ يَسُوءُهُ

اما بعد، انسان را گاهى دست يافتن به چيزى كه از دست رفتنى نبود شاد مى نمايد، و از دست رفتن

فَوْتُ ما لَمْ يَكُنْ لِيُدْرِكَهُ. فَلْيَكُنْ سُرُورُكَ بِما نِلْتَ مِنْ آخِرَتِكَ،

آنچه كه به دست آمدنى نبود ناراحت مى سازد. پس به آنچه از آخرتت به آن رسيده اى شاد باش،

وَلْيَكُنْ اَسَفُكَ عَلى ما فاتَكَ مِنْها. وَ ما نِلْتَ مِنْ دُنْياكَ فَلاتُكْثِرْ بِهِ

و به آنچه از آخرتت از دست رفته به غم بنشين. به آنچه از دنيا به آن مى رسى زياد خوشحال

فَرَحاً، وَ ما فاتَكَ مِنْها فَلا تَأْسَ عَلَيْهِ جَزَعاً. وَلْيَكُنْ هَمُّكَ فيما بَعْدَ

مباش، و به آنچه از دنيا از دستت مى رود بيش از اندازه غمگين مشو. و بايد همه سعيت براى بعد از

الْمَوْتِ.

مرگ باشـد.

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  الْعِلْمُ مَقْرُونٌ بِالْعَمَلِ، فَمَنْ عَلِمَ

و آن حضرت فرمود: علم را با عمل بستگى است، هر كه دانست

عَمِلَ. وَالْعِلْمُ يَهْتِفُ بِالْعَمَلِ، فَاِنْ اَجابَهُ، وَ اِلاَّ ارْتَحَلَ عَنْهُ.

عمل كرد. و علم عمل را صدا مى كند، اگر اجابت كند مى ماند، وگرنه از آن

كوچ مى كند.