از همان دست

انسان هر طوري انسان رفتار کند، با او همانگونه رفتار میکنند. اگر سهل و آسان بگیرید،

بر شما سهل و آسان میگیرند. این یک حقیقت است. امام صادق(ع) فرمودند:

مَکْتُوبٌ فِی التَّوراةِ ابْنُ آدَمَ کُنْ کَیْفَ شِئْتَ کَما تَدینُ تُدانُ؛ در تورات نوشته است: اي

فرزند آدم، هرگونه میخواهی باش. که از همان دست که میدهی، از همان دست باز

پس میگیري.

یعنی اگر گیر بدهی، به شما گیر میدهند. اگر آسان بگیري، بر شما آسان میگیرند.

اگر بدحسابی کنی، با شما بدحسابی میکنند.

ادامه »

نرمخویی پیامبر

نرمی و ملایمت در برخوردها و دوريگزیدن از خشونت و تندخویی یکی از سیره هاي

بسیار مهم پیامبر خداست که خداوند در قرآن نیز به آن تصریح فرموده است:

فَبِما رَحْمَۀٍ مِنَ الِله لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظّاً غَلیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ؛

پس به برکت رحمت الهی، با آنان نرمخو و پرمهر شدي، و اگر تندخو و سختدل

بودي، قطعاً از پیرامون تو پراکنده میشدند.

ادامه »

راه رهایی از بحران

در روایات آمده است که هرگاه امتهاي گذشته دچار بحرانی میشدند، میآمدند پیش

پیامبرشان که چه کنیم؟ به بن بست خورده ایم. و آن پیامبر میفرمود: راه اجابت دعا

و رهایی از بحران این است که به پیامبر آخرالزمان و خاندانش درود بفرستید و

خداوند را به آنان قسم بدهید و آنان را واسطۀ درگاه خداوند قرار دهید.

دعاي مستجاب

صلوات هم ذکر است؛ چون در آن خدا را میخوانیم و هم دعاست؛ چون از خدا میخواهیم

که درود و برکات خود را بر محمد و آل محمد نازل کند. و این دعا از دعاهاي مستجاب

است، یعنی در آن لبیک خداوند وجود دارد. امام صادق(ع) فرمودند:

اِذا دَعا اَحَدُکُمْ فَلْیَبْدَأْ بِالصَّلاةِ عَلَی النَّبیِّ صلی الله علیه و آله فَاِنَّ الصَّلاةَ عَلَی النَّبیِّ

صلی الله علیه و آله مَقْبُولَۀٌ وَ لَمْ یَکُنِ الُله لِیَقْبَلَ بَعْضاً وَ یَرُدَّ بَعْضاً؛

هرگاه کسی از شما دعا میکند، باید دعایش را با صلوات بر پیامبر(ص) آغاز کند؛

چرا که صلوات بر پیامبر دعایی است که مورد پذیرش خداوند قرار میگیرد و اینگونه

نیست که خداوند بخشی از دعا را بپذیرد و بخشی دیگر را نپذیرد.

اصلًا بر اساس برخی از روایات، دعا بدون صلوات مستجاب نمیشود. راه براي همه،

حتی پیامبران بسته است.

جلسه نهم

اشاره

کانَ دائِمَ البِشْرِ سَهْلَ الخُلُقِ لَیِّنَ الجانِبِ لَیْسَ بِفَظٍّ وَلا غَلیظٍ وَلا صَخّابٍ وَلا فَحّاشٍ وَلا

عَیّابٍ وَلا مَزّاجٍ وَلا مَدّاحٍ یَتَغافَلُ عَمّا لا یَشْتَهی؛

پیامبر خدا(ص) پیوسته خوشرو و ملایم، نرمخو و خوش برخورد بود، سختگیر و خشن

و داد و فریاد کن و بد زبان و عیبجو نبود. نه زیاد شوخی، میکرد و نه حمد و ثناي کسی

را میگفت. در برابر آنچه که دوست نمیداشت، خود را به غفلت میزد و به روي خود نمیآورد.

بهترین اعمال

طیب کلام و گفتار پاکیزه، یکی از عوامل موفقیت و رشد و تعالی در زندگی است. این عمل

به حدي رشد دهنده است که پیامبر اکرم آن را از بهترین اعمال بر شمرده اند.

مردي دهنه افسار مرکب پیامبر خدا را گرفت و از آن حضرت پرسید: کدام عمل بهترین و

برترین است؟ حضرت فرمودند:

اِطْعامُ الطَّعامِ وَ اِطیابُ الْکَلامِ؛ خوراندن طعام و پاکیزه ساختن کلام.

خداوندا، بر معرفت و حسن خلق و زیبایی کلام ما بیفزاي!

عباد الرحمن

« کلم طیب »یعنی هر کلام پاکیزه. انسان در برابر هر کس باید کلامی پاکیزه و بهجا بگوید.

خداوند در وصف عبادالرحمن چه زیبا  فرموده است:

وَ عِبادُ الرَّحمنِ الَّذینَ یَمْشونَ عَلَی الَارْضِ هَوْناً وَ اِذا خاطَبَهُمْ الجاهِلونَ قالوا سَلاماً؛ و

بندگان خداي رحمان کسانیاند که روي زمین به نرمی گام برمیدارند و چون نادانان ایشان

را طرف خطاب قرار دهند، به ملایمت پاسخ میدهند.

بندگان خوب خدا مظهر رحمت الهی هستند. قیافه نمیگیرند. قیافهها، عناوین و منیتها

را کنار میگذارند. روان و نرم حرکت میکنند.

ادامه »

رفعت کلام

اگر انسان با خدا و خلق خدا خوب حرف بزند، هم اعمال او اصلاح میشود و هم گناهانش

آمرزیده میشود.

اَلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصّالِحُ یَرْفَعُهُ؛ سخنان پاکیزه به سوي او بالا میرود و

کار شایسته به آن رفعت میبخشد.

بنابر آنچه در روایات آمده است، از مصادیق « کلم طیّب »  که در این آیه آمده است،

یکی هم ولایت اهلبیت(ع) است. امام صادق ( ع ) دربارة این آیه فرمودند: ولایت ما

اهلبیت« کلم طیب »  است و به سینۀ مبارکشان اشاره کردند و فرمودند:

فَمَنْ لَمْ یَتَوَلَّنا لَمْ یَرْفَعِ الُله لَهُ عَمَلًا؛ بنابراین، کسی که ولایت ما را نپذیرد، خداوند

هیچ عملی را از او بالا نمیبرد.

مناجاتهاي زیبا و دلنشین

انسان باید بتواند هم با خانواده و جامعه خوب و زیبا سخن بگوید، هم با خداي خودش.

اگر دعاها را بررسی کنیم، میبینیم مناجاتهاي ائمه: با خداوند چقدر زیبا و دلنشین

است! ائمه: هم خودشان زیبا و دلنشین با خدا سخن میگفتند و هم کسانی را که

اینگونه با خدا راز و نیاز میکردند میستودند. امام باقر(ع) فرمودند:

لَقَدْ غَفَرَ الُله لِرَجُلٍ مِنْ اَهْلِ البادَیَۀِ لِکَلِمَتَینِ دَعابِهِما قالَ اللّهُمَّ اِنْ تُعَذِّبْنی فَاَهْلُ ذلِکَ

اَنَا وَ اِنْ تَغْفِرْ لی فَاَهْلُ ذلِکَ اَنْتَ فَغَفَر الُله لَهُ؛

به تحقیق خداوند مردي بادیه نشین را به خاطر دو کلمه دعا بخشود و آمرزید. آن دو

کلمه چنین بود:

ادامه »

رابطۀ گفتار و رفتار

گفتار انسان با عمل کاملاً مربوط و بستگی دارند. اگر گفتار پاکیزه باشد، عمل هم پاکیزه

میشود؛ چنانکه امام صادق(ع) فرمودند:

مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکی عَمَلُهُ؛ کسی که زبانش راست و راستگو باشد، عملش پاك و

پاکیزه است.
کسی که مراقب سخنان خویش است که مبادا حرف ناصواب و دروغ از او صادر شود،

عمل خلافی هم انجام نمیدهد که ناچار به دروغگویی شود. چون بسیاري از سخنان

انسان بیانگر رفتار اوست.