امام صادق علیه السلام:
التَّقدیرُ نِصفُ العَیشِ؛ برنامه ریزی نیمی از زندگی است.
الخصال، صفحه221
موضوع: "احادیث"
در روايت امام صادق عليه السلام آمده است كه حضرت سجاد عليه السلام اشتباهات غلامان خود را در طول رمضان با ذكر تاريخ و مورد آن يادداشت مي كردند، سپس آخر ماه رمضان، آن ها را جمع كرده و از آنها اقرار مي گرفت كه چنين اشتباهي از آنان سر زده است. سپس وسط آنها مي ايستاد و مي فرمود: آن چه را من مي گويم تكرار كنيد:«اي علي بن حسين! همان طوري كه ما غلام و بنده ي تو هستيم و تو اشتباهات ما را ثبت كرده اي، خدا هم كارهاي تو را ثبت كرده است. اينك ما را عفو كن و ببخش چنانچه تو اميدواري خدا از گناهان تو بگذرد. به ياد آر آن روزي را كه با خفت و خواري در پيشگاه عدل الهي مي ايستي؛ آن خدايي كه به اندازه ي خردلي ستم روا نمي داد، همان مقدار كم را هم در قيامت به حساب مي آورد؛ از ما درگذر كه خدا از تو درگذرد كه در قرآن آمدهوليفوا وليصفحوا الا تحبون ان يغفر الله لكم)؛«پس عفو كنيد و چشم پوشي كنيد آيا نمي خواهيد خدا شما را ببخشد».
حضرت سخنان خود را به غلامان خود تلقين مي كرد و آنان تكرار مي كردند و با نواي جانسوز اشك مي ريخت و مي گفت:«پروردگارا! تو دستور گذشت به ما داده اي از ما نيز درگذر! خدايا! تو به عفو و گذشت از ما شايسته تري! به ما گفته اي كه سائل را از درِ خانه ي خود محروم و نااميد برمگردانيد. اينك به اميد بخشايش، به در خانه ات آمده ايم. از تو مي خواهيم بر ما كَرَم فرمايي. پروردگارا! بر بنده ي خود منت گذار و نااميدم مكن و مرا جزو كساني قرار ده كه از عطاياي تو بهره مند گشته اند».
آن گاه به غلامان خود رو كرده، مي فرمود:«من از شما گذشتم آيا شما هم مرا بخشيديد و از كوتاهي و قصوري كه نسبت به شما كرده ام گذشتيد؟ اگر من مالك ستمگر شما بوده ام، خود هم تحت قدرت مالكي دادگر هستم». غلامان عرض مي كردند:«آقا! با اين كه هرگز به ما بدي نكرده ايد شما را بخشيديم». سپس حضرت مي فرمود:
«بگوييد: اللهم عف عن علي بن الحسين كما عفي عنا فاعتقه من النار كما اعتق رقابنا من الرق؛ بار خدايا! از علي بن الحسين بگذر، چنانچه او از ما گذشت و او را از آتش جهنم آزاد كن همان طوري كه ما را از بندگي خود آزاد كرد». سپس حضرت، خود مي گريست و در آخر گفتار آن ها آمين مي گفت و مي فرمود:«شما را آزاد كردم به اميد اينكه خداوند هم مرا ببخشد» و آنها را آزاد مي ساخت و هر ساله حدود بيست نفر از آنان را در عيد فطر آزاد مي فرمود.
در روايت امام صادق عليه السلام آمده است كه حضرت سجاد عليه السلام اشتباهات غلامان خود را در طول رمضان با ذكر تاريخ و مورد آن يادداشت مي كردند، سپس آخر ماه رمضان، آن ها را جمع كرده و از آنها اقرار مي گرفت كه چنين اشتباهي از آنان سر زده است. سپس وسط آنها مي ايستاد و مي فرمود: آن چه را من مي گويم تكرار كنيد:«اي علي بن حسين! همان طوري كه ما غلام و بنده ي تو هستيم و تو اشتباهات ما را ثبت كرده اي، خدا هم كارهاي تو را ثبت كرده است. اينك ما را عفو كن و ببخش چنانچه تو اميدواري خدا از گناهان تو بگذرد. به ياد آر آن روزي را كه با خفت و خواري در پيشگاه عدل الهي مي ايستي؛ آن خدايي كه به اندازه ي خردلي ستم روا نمي داد، همان مقدار كم را هم در قيامت به حساب مي آورد؛ از ما درگذر كه خدا از تو درگذرد كه در قرآن آمدهوليفوا وليصفحوا الا تحبون ان يغفر الله لكم)؛«پس عفو كنيد و چشم پوشي كنيد آيا نمي خواهيد خدا شما را ببخشد».
حضرت سخنان خود را به غلامان خود تلقين مي كرد و آنان تكرار مي كردند و با نواي جانسوز اشك مي ريخت و مي گفت:«پروردگارا! تو دستور گذشت به ما داده اي از ما نيز درگذر! خدايا! تو به عفو و گذشت از ما شايسته تري! به ما گفته اي كه سائل را از درِ خانه ي خود محروم و نااميد برمگردانيد. اينك به اميد بخشايش، به در خانه ات آمده ايم. از تو مي خواهيم بر ما كَرَم فرمايي. پروردگارا! بر بنده ي خود منت گذار و نااميدم مكن و مرا جزو كساني قرار ده كه از عطاياي تو بهره مند گشته اند».
آن گاه به غلامان خود رو كرده، مي فرمود:«من از شما گذشتم آيا شما هم مرا بخشيديد و از كوتاهي و قصوري كه نسبت به شما كرده ام گذشتيد؟ اگر من مالك ستمگر شما بوده ام، خود هم تحت قدرت مالكي دادگر هستم». غلامان عرض مي كردند:«آقا! با اين كه هرگز به ما بدي نكرده ايد شما را بخشيديم». سپس حضرت مي فرمود:
«بگوييد: اللهم عف عن علي بن الحسين كما عفي عنا فاعتقه من النار كما اعتق رقابنا من الرق؛ بار خدايا! از علي بن الحسين بگذر، چنانچه او از ما گذشت و او را از آتش جهنم آزاد كن همان طوري كه ما را از بندگي خود آزاد كرد». سپس حضرت، خود مي گريست و در آخر گفتار آن ها آمين مي گفت و مي فرمود:«شما را آزاد كردم به اميد اينكه خداوند هم مرا ببخشد» و آنها را آزاد مي ساخت و هر ساله حدود بيست نفر از آنان را در عيد فطر آزاد مي فرمود.
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
إنّ الشَّیطانَ لَیَجرِی مِنِ ابنِ آدَمَ مَجرَی الدَّمِ، فَضَیِّقُوا مَجارِیَهُ بِالجُوعِ.
شیطان، در وجود انسان همچون خون جریان می یابد(و انسان را وسوسه می کند). پس مجاری آن را با گرسنگی تنگ کنید.
البحار332/63
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
مَن صامَ شَهرَ رَمَضانَ فَحَفِظَ فَرجَهُ وَ لِسانَهُ و کَفَّ أذاهُ عَنِ النّاسِ، غَفَرَ اللهُ لَهُ ذُنُوبَهُ ما تَقَدَّمَ مِنها و ما تأخَّرَ.
هر کس ماه رمضان را روزه بدارد و پاکدامنی ورزد و زبانش را حفظ کند و آزارش را به مردم نرساند، خداوند گناهان گذشته و آینده ی او را می آمرزد.
أمالی الصّدوق71
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:
إنَّ اللهَ أوحی إلی نَبِیٍّ مِن أنبیاءِ بَنِی إسرائیلَ أن أخبِر قَومَکَ أن لَیسَ عَبدٌ یَصُومُ یَوماً ابتِغاءَ وَجهِی إلّا أصحَحتُ جِسمَهُ، و أعظَمتُ أجرَهُ.
خداوند به یکی از پیامبران بنی اسرائیل وحی کرد که: به قوم خود خبر ده که هیچ بنده ای نیست که برای من یک روز روزه بگیرد مگر آن که تنش را سالم سازم و پاداش او را بزرگ دارم.کنزالعمّال455/8
روزه آزمون اخلاص
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.
فرض الله الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق
نهج البلاغه، حکمت252
ماه رمضان در کلام امام سجاد علیه السلام
پروردگارا! از جمله بهترین و برگزیده ترین نعمتهای تو ماه رمضان بود که آن را از بین سایر ماهها امتیاز بخشیدی و قرآن و نور را در این روزها نازل کردی و ایمان ما را در این روزها مضاعف ساختی و روزه را بر ما واجب کردی که این خود وسیله اوج ماست. و ما را در عبادت در این ایام ترغیب کردی و لیله القدر را که بهتر از هزار ماه است در ماه رمضان قرار دادی و ما را با این ماه بر دیگران امتیاز بخشیدی.
بیانات امام خامنه ای(مدظله العالی) در روز 29 ماه مبارک رمضان 1366/3/7
قال الإمام الرضا علیه السلام:
الحَسَناتُ فی شَهرِ رَمَضانَ مَقبولَهٌ، وَ السَّیئاتُ فیهِ مَغفُورهٌ، مَن قَرَأَ فی شَهرِ رَمَضانَ آیَهً مِن کِتابِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ کانَ کَمَن خَتَمَ القُرآنَ فِی غَیرِهِ مِنَ الشُّهُورِ، وَ مَن ضَحِکَ فِیهِ فِی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ لَم یَلقَهُ یَومَ القیامَهِ إلّا ضَحِکَ فِی وَجههِِ وَ بَشَّرَهُ بالجَنَّهِ.
در ماه رمضان، نیکی ها پذیرفته است، و بدی ها آمرزیده، هر کس در ماه رمضان آیه ای از کتاب خدای عزّ و جل بخواند چونان کسی است که در دیگر ماه ها ختم قرآن کرده باشد، و هر کس در این ماه با برادر مؤمنش خنده رویی کند به روز رستخیز ملاقاتش نکند مگر آن که به رویش لبخند زند و به بهشت بشارتش دهد.
البحار341/96
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام بر تو ای ماه بزرگ خدا و ای موسم وجد و سرور اولیاء، سلام بر تو ای همنشین بزرگوار خوش اوقات سلام بر تو ای یاور ما علیه شیطان سلام بر تو ای ماهی که آرزوهای ما را به هدف نزدیک ساختی…
بخشی از دعای روز اول ماه مبارک رمضان/نقل از امام جعفر صادق علیه السلام