مسئولیت و صلاحیت

یکی میگفت: اگر جهنم رفتن واجب است، بگذار دیگران بروند، چرا ما برویم؟! بعضی میگویند: بالاخره

یک نفر باید کار زمین مانده را انجام دهد. این به جاي خود، ولی اگر ما توان انجام آن را نداریم، چرا انجام

دهیم؟!

وقتی انسان صلاحیت و اهلیت براي انجام کار و مسئولیتی را ندارد، نباید بپذیرد و وارد آن شود. البته گاهی

شیطان وسوسه میکند که اگر شما انجام ندهید، کار روي زمین میماند و هزاران توجیه شرعی و عرفی

براي ما درست میکند و پذیرش آنرا به عنوان یک مسئولیت شرعی به گردن ما میاندازد. باید مواظب

وسوسه هاي شیطان بود.

مثلًا اگر کسی توان و صلاحیت انجام قضاوت را ندارد و میداند در این مسیر به زمین میخورد، نباید قبول کند.

به خصوص که منصب قضاوت طوري است که گاهی با انسانهاي شرور، کلاهبردار و حقهباز روبه رو است.

و گاهی ممکن است او را تهدید کنند، گاهی با حربۀ رشوه پیش میآیند و کار خودشان را با رشوه پیش میبرند.

خلاصه با زر و زور و تزویر میخواهند رأي را به نفع خودشان مصادره کنند. و در این بین شیطان و وسوسه ها

و توجیهات او نیز به مدد آنان میآید.

خوش خبري

نباید اسباب غم و اندوه دیگران را فراهم کرد، حتی اگر با نقل یک خبر ناگوار باشد. انسان هر چه بتواند

خبرهاي خوب را نقل کند و از نقل خبرهاي ناگوار پرهیز کند خوب است. یعنی خود را عامل اندوه دیگران

قرار ندهد.

در روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) چنین آمده است:

الرَّجُلُ الصّالِحُ یَجیءُ بِالخَبَرِ الصّالِحِ وَ الرَّجُلُ السُّوءِ یَجیءُ بالخَبَرِ السُّوءِ؛ انسان صالح، خبر صالح میآورد

و انسان بد، خبر بد.

ادامه »

شادابی مؤمن

چهرة درهم و گرفته و همراه با اخم، زیبندة انسان مؤمن نیست. اگر هم ناراحتی دارد، باید حزن و اندوه خود

را در دل پنهان دارد. و هیچ ظهور و بروزي در چهرة او نداشته باشد.

چنانکه حضرت امیرالمؤمنین(ع) در شمار اوصاف اهل ایمان، یکی را هم گشاده رویی بر شمرده اند.

المُؤْمِنُ بِشْرُهُ فِی وَجْهِهِ وَ حُزْنُهُ فِی قَلْبِهِ؛ مؤمن بشر و شادابیاش در چهرهاش هویدا و حزن و اندوهش در دل

پنهان است.

اگر مشکل و گرفتاري دارید، یا پیشامد ناگواري براي شما رخ داده است، باید در دل نگه دارید و در چهره، شادابی،

نشاط و تبسم به مردم ارائه دهید.

وقتی چهرة شما درهم است و غم و غصه در چهرتان موج میزند، دشمنانتان شاد و خوشحال میشوند و

دوستانتان ناراحت.

بنابراین، هر چه میتوانید ناراحتی و اندوه خود را از دوستان و خانواده و همسر و پدر و مادر و نزدیکانتان پنهان

دارید.

هرچه ظرف وجودي انسان بزرگتر و سینه اش فراختر و شرح صدرش بیشتر باشد، بهتر میتواند اندوه خود را

در سینه و دل نگه دارد.

گشاده رویی

امیرالمؤمنین(ع) در مناقب و فضائل پیامبر گرامی اسلام چنین میفرمایند:

کانَ اَحْسَنَهُمْ بِشْراً وَ اَطْلَقَهُمْ وَجْهاً؛ پیامبر شادابترین و گشادهروترین مردم بود.

و نیز در وصف آن گرامی پیامبر آمده است:

کانَ اَکْثَرَ النّاسِ تَبَسُّماً؛ خنده روترین مردم بود.

در ملاقاتها و معاشرتها متبسم بودند و همیشه با چهرهاي گشاده و شاداب با افراد برخورد مینمودند. البته

در مواردي هم محزون میشدند و گاهی هم گریه میکردند که موارد آن محدود است. مثلاً هنگام تولد امام

حسین(ع) که جبرئیل خبر شهادت آن حضرت را به پیامبر عرض کرد، پیامبر بسیار محزون شدند و گریستند.

گاهی هم که آیات عذاب و جهنم و اوصاف آن نازل میشد، محزون میشدند. در غیر این موارد همواره گشاده رو

و شاداب بودند. در تبسم و گشادهرویی کسی به پاي پیامبر نمیرسید.

ائمه: هم در اوصاف و اخلاق و گشادهرویی همانند پیامبر خدا بودند و همدیگران را به این خصلتهاي پسندیده

توصیه میفرمودند.

امام باقر(ع) به شخصی که از آن حضرت درخواست توصیه کرده بود، در ضمن وصایاي خود فرمودند:

اَلْقِ اَخاكَ بِوَجْهٍ مُنْبَسِطٍ؛ با برادران ایمانی خود با رویی گشاده روبهرو شو.

اساس حسن خلق

حسن خلق یکی از مهمترین ارکان دین و ایمان، و بداخلاقی از بدترین گناهان است.

باید به خوشاخلاقی به عنوان یکی از وظایف بسیار مهم دینی در زندگی بنگریم.

امام صادق(ع) سه رکن و اساس براي حسن خلق بیان فرمودند: نخستین آنها

نرمخویی و ملایمت است. باید در معاشرت با مردم مثل آب نرم باشیم و آتشها را

خاموش کنیم.

رکن دوم حسن خلق، زیبایی گفتار و پرهیز از سخنان بیربط، ناسنجیده و بی ادبانه

است.

و اصل سوم، خوشرویی است. در برخورد با دیگران باید گشادهرو باشیم. برخورد با

چهرهاي عبوس، درهم کشیده بر خلاف اخلاق پسندیده و زیباست.

صلوات و سلام خداوند

یکی از آثار مهم صلوات بر محمد و آل او این است که خداوند درود و صلوات و رحمت

خود را به گویندة آن نازل میکند.

یک موقع دیدند پیامبر خدا(ص) سجدة شکر به جا آوردند. از آن حضرت علت را پرسیدند.

فرمودند:

لَقِیَنی جَبْرَئیل فَبَشَّرنی قالَ اِنَّ الَله عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ مَنْ صَلّی عَلَیْکَ صَلَّیْتُ عَلَیْهِ وَ مَنْ سَلَّمَ

عَلَیْکَ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ فَسَجَدْتُ لِذلِکَ؛ جبرئیل مرا ملاقات کرد و به من بشارت داد و گفت:

به راستی که خداي عزوجل میفرماید: کسی که بر تو صلوات بفرستد، من بر او صلوات

میفرستم. و کسی که به تو سلام کند، من به او سلام میکنم. به همین خاطر من سجده

کردم.
و در روایتی دیگر آمده است که جبرئیل به پیامبر خدا عرض کرد:

مَنْ صَلَّی عَلَیْکَ مَرَّةً صَلَّی الُله بِها عَلَیْهِ عَشْراً؛ کسی که یک مرتبه بر تو صلوات بفرستد،

خداوند به خاطر آن ده مرتبه بر او صلوات میفرستد.

جلسه دهم

اشاره

البِشْرُ الحَسَنُ وَ طَلاقَۀُ الْوَجْهِ مَکْسَبَۀٌ لِلْمَحَبَّۀِ وَ قُرْبَۀٌ مِنَ الِله وَ عَبُوسُ الْوَجْهِ وَ سُوءُ الْبِشْرِ

مَکسَبَۀٌ لِلْمَقْتِ وَ بُعْدٌ مِنَ الِله؛

چهرة خرم و گشادگی رخسار، مایۀ جلب دوستی و نزدیکی به خداست. و ترشرویی و

گرفتگی، مایۀ دشمنی مردم و دوري از خداست.

سخن سنجیده

گاهی خوب و سنجیده سخن گفتن، موجب نجات انسان میشود. میگویند: سلطانی

خواب دید که همۀ دندانهایش ریخته است.

معبّرین را جمع کرد که تعبیر آن چیست؟ یکی از آنان گفت: این خواب بسیار بدي است.

شما داغ پدر و مادر و اولاد و اقوام خود را میبینید؛ چون دندان کنایه از بستگان است.

مصیبت روي مصیبت! سلطان گفت: فال بد زدي. او را زندانی کنید. باید کسی تعبیر

خوب کند.

یک معبر عاقلی آنجا بود. گفت: این خواب، بسیار خوب و امیدبخش است. عمر شما از

تمام اقوامتان طولانیتر است. سلطان دستور داد به او جایزه بدهند. هر دو تعبیر در واقع

یکی بود، ولی بیان مطلب متفاوت بود.

در میان مردم معمول است که براي تسلیت یک داغ دیده میگویند: ان شاء الله آخرین

غمت باشد! معنا و مفهوم آن این است که ان شاء الله تو زودتر از همه بمیري تا دیگر

داغ کسی را نبینی. و این حرف خوبی نیست. باید گفت: خدا به شما صبر و اجر عنایت

کند.

خداوند به همۀ ما ایمان و موفقیت کامل عنایت فرماید!

زیباگویی با همه

خوب سخن گفتن یکی از راههاي جذب محبت است. امام صادق(ع) زیبا سخن گفتن

و کنترل زبان از سخنان هرزه و بیفایده و پرهیز از زشتگویی را مایۀ زینت و افتخار میدانند

و خطاب به شیعانشان اینچنین میفرمایند:

مَعاشِرَ الشّیعَۀِ کُونوا لَنا زَیناً وَلا تَکُونوا عَلَینا شَیْناً قُولوا لِلنّاسِ حُسْناً اِحْفَظُوا اَلْسِنَتَکُمْ وَ

کُفُّوها عَنِ الفُضُولِ و قَبیحِ القَوْلِ؛

اي گروه شیعه، زینت ما باشید و مایۀ عار و ننگ ما نباشید. با مردم به زیبایی سخن

بگویید. زبان خود را از زیادهگویی و بدگویی باز دارید.

ادامه »

تواضع در برابر حق

باید در برابر خداوند و حق متواضع بود. یکی از بزرگان که به موفقیتهاي بسیاري دست

پیدا کرده بود، عامل موفقیت و توفیقات الهی را، تسلیم در برابر حق بیان کرده بود. وقتی

از ایشان پرسیدند: از کجا به این مقامات و توفیقات رسیدهاید. ایشان همینطور که

در خیابان قدم میزد، آب دهان خود را روي زمین انداخت و بعد با پاي خودش آن را لگد کرد

و گفت: من در برابر حق و خدا مثل این آب دهان، خودم را لگد کردهام. یعنی خودیتم را زیر

پا له کردهام. و از همینجا بود که تمام درها به روي من باز شد. همۀ موانع، از این « من »

است. به او بر میخورد و ناراحت میشود و در صدد تلافی و انتقام بر میآید. کسی که از کنار

« من » رد شود، راحت میشود. خدا باید کمک کند.