روایت شده: مردی نزد افلاطون حکیم آمد و گفت: در فلان مجلس فلان شخص را دیدم بسیار از تو تمجید و تعریف می کرد.{با توجه به اینکه آن شخص، نادان و مجرم بود.}

افلاطون بسیار ناراحت شد، به طوری که نشانه های غم و اندوه از چهره اش دیده می شد، آن مرد به افلاطون عرض کرد:«ای حکیم: به چه می اندیشی؟ چرا غمگین شدی؟ من که چیزی که باعث ناراحتی تو شود نگفتم.»

افلاطون گفت:«ناراحتی من به خاطر تو نیست، بلکه به خاطر عمل خودم هست، در این فکرم که از ناحیه ی من چه کار جاهلانه یا چه گناهی سر زده، که به طبع آن شخص نادان خوش آمده و آن را پسندیده، از این رو مرا تعریف و تمجید می کند؟! چرا که تا کار، جاهلانه نباشد، نادان و جاهل آن را نمی پسندد و تا گناهی نباشد، به طبعِ گنهکار، خوش نمی آید.»

حدیث یار(یکصد داستان کوتاه تبلیغی)/منصور سهروردی/ص64

1- همراه با سرزنش: نصیحت های خود را با سرزنش همراه نکنید. جمله هایی مانند«تو کِی آدم می شوی» هنگام نصیحت اثر آن را از بین می برد.

2- همراه با دستور: پندهای خود را در قالب امر القا نکنید. جمله های امری اثربخش نخواهد بود.

3- با القاب زشت: در هنگام نصیحت، از القاب زشتی چون شلخته، بی عرضه، چُل من، چلفتی و… بپرهیزید.

4- با تهدید: نصیحت همراه با تهدید، نوجوان را به مقاومت روانی و لجاجت می کشاند؛ پس او را با جمله هایی چون(اگه یک بار دیگه…) تهدید نکنید.

5- با هشدار: برخی والدین گمان می کنند که اگر پندهای خود را با هشدارهایی چون«بدبخت می شوی» بیچاره می شوی، به گدایی می افتی و…» همراه کنند، اثر بیشتری خواهد داشت؛ حال آنکه چنین نیست؛ بلکه ممکن است، بیچارگی و بدبختی را به فرزند خود تلقین کنند.

6- با طعنه و تمسخر: هنگام پند دادن به فرزند، هرگز به او نقش های منفی نزنید و مسخره اش نکنید.

7- با نقش دادن: هنگام نصیحت فرزند، هرگز به او نقش های منفی«تو مایه ی ننگ خانواده هستی» ندهید؛ زیرا به جهت اثر تلقینی آن، ممکن است باور کند.

8- به شکل سخنرانی: گاهی والدین(به ویژه پدر) هنگام نصیحت فرزند خود 20 دقیقه سخنرانی می کنند. اگر بخواهید فرزندتان در برابر پندهای شما مقاومت کمتری نشان بدهد از جمله های کوتاه استفاده کنید و از اولیای الهی و امامان معصوم درس بگیرید که با کلمات قصار، آثار شگرفی بر مخاطبان خود گذاشتند.

9- با تحریک شدید عواطف: گاهی والدین(به ویژه مادر) هنگام نصیحت فرزند خود، عاطفه ی او را بیش از حد تحریک می کند که به جریحه دار کردن عاطفه بیشتر شباهت دارد. تحریک عاطفی و احساس شیوه ای خوب برای تربیت فرزند است اما اگر با جمله هایی چون«با این کارِت منو روانه قبرستان می کنی» همراه شود، افزون بر فشارهای روحی و روانی، اثر خود را از دست خواهد داد.

10 گفتار از الگوها و هشدارهای تربیتی/معصومه قنبری

بچه دستش را از دست پدر رها کرده و گم شده می گوید: پدرم گم شده است! ما مثل بچه ای هستیم که پدرش دست او را گرفته است تا به جایی ببرد و در طول مسیر از بازاری عبور می کنند.

بچه جلب ویترین مغازه ها می شود و دست پدر را رها می کند و در بازار گم می شود و وقتی متوجه می شود که دیگر پدر را نمی بیند، گمان می کند پدرش گم شده است. در حالی که در واقع خودش گم شده است. انبیاء و اولیاء پدران خلق اند و دست خلائق را می گیرند تا آنها را به سلامت از بازار دنیا عبور دهند. غالب خلائق جلب متاع های دنیا شده اند و دست پدر را رها کرده و در بازار دنیا گم شده اند.

امام زمان(عج) گم و غایب نشده است ما گم شدیم و محجوب گشته ایم. امام غایب نیست، تو نمی بینی آقا را. او حاضر است. چشمت رو که اسیر دنیا شده اگر از دنیا دست بردارد، آقا را می بیند. خلاصه نگو آقا غایب است. تو نمی بینی.

بر اساس احکام مسافرت می توان سفرها را به پنج دسته تقسیم کرد:

الف. سفرهای واجب

سفرهای واجب عبارتند از:

1- سفر به قصد کار کردن برای تأمین معاش خود و کسانی که نفقه ی آنان بر انسان واجب است.

2- سفر برای تحصیل علم واجب، در صورتی که در وطنش تحصیل آن ممکن نباشد.

3- سفر برای انجام حج واجب.

4- سفری که با نذر واجب شود.

ادامه »

قرآن می فرماید:«وَ اَمَّا السّائِلَ فَلا تَنهَر»؛ و امّا سائل را از خود مران!. چرا که ناامید کردن فقیر و راندن او از درِ خانه، آثار سوئی دارد. به این داستان توجه کنید:

آورده اند که مردی جوان با همسرش مشغول خوردن مرغی بریان شده بود که فقیری بر درِ خانه آمد و درخواست غذا نمود. مرد جوان با خشونت تمام سائل را از درِ خانه براند و محروم ساخت.

پس از مدتی جوان تمام ثروت خود را از دست داد و به شدت فقیر و تنگدست شد؛ به حدّی که همسرش نیز از او طلاق گرفت و با مرد دیگری ازدواج کرد.

از قضا روزی آن زن با شوهر دوّم خود در حال خوردن مرغی بریان شده بود که ناگهان گدایی درِ خانه را به صدا در آورد و تقاضای کمک نمود.

مرد به همسرش گفت: برخیز و این مرغ بریان را به این سائل بده! زن از جا برخاست و مرغ را برگرفت و به سوی درِ خانه رفت که ناگهان دید سائل همان شوهر اوّل اوست. مرغ را به وی داد و با چشمان گریان بازگشت.

شوهر از سبب گریه ی زن پرسید. زن گفت: این گدا، شوهر اوّل من بود. آن گاه داستان راندن فقیر از در خانه و بیچاره شدن او را بیان کرد.

وقتی زن حکایت خویش را به پایان رساند، شوهر دوم گفت: ای زن! به خدا سوگند! آن گدای اوّل، خودِ من بودم.

قرآن شریف با کمال صراحت فرموده است اگر پدر و مادر در تربیت فرزندانشان کوتاهی کنند، در روز قیامت زیانکار خواهند بود.

یعنی اگر دختری بی عفتی کند یا در امور دینی اش سستی ورزد و یا پسری از مسیر اسلام منحرف شود، و باعث آن، کوتاهی پدر و مادر در امر تربیت باشد، روز قیامت علاوه بر اینکه آن دختر و پسر روانه دوزخ می شوند، پدر و مادر آنها هم در آتش خواهند سوخت اگر چه به ظاهر، انسان های خوبی باشند.

در کتاب«حلیه المتقین» مرحوم علامه مجلسی در این باره از زبان روایات، سخن بسیار رفته است. شما را به مطالعه این کتاب بسیار شریف و ارزنده عمل بدان سفارش می کنیم و به هر حال، سعادت و شقاوت فرزندان به پدر و مادر بستگی فراوانی دارد.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:«الشَّقیُ مَن شَقِیَ فی بَطنِ اُمَهِ و السَعیدُ مَن سُعِد فی بَطنِ اُمَهِ»؛ بدبخت کسی است که در شکم مادر گرفتار شقاوت شود و بدبخت کسی است که در شکم مادر سعادتمند باشد.

از این رواسلام برای جلوگیری از پیدایش نسل های فاسد و ناقص از نظر جسمی و خاصه از نظر روانی، تعالیم لازم و سودمند به جای گذاشته است که اگر این تعالیم به مرحله ی اجرا گذاشته شود، کمتر انحرافی پیش می آید.

زیرا زمینه ی بروز گناه بسیار ضعیف می شود و چنانچه فرزندی با وجود رعایت تعالیم اسلامی از سوی پدر و مادر منحرف شود، تنها خود مقصر خواهد بود.

10گفتار از الگوها و هشدارهای تربیتی/معصومه قنبری

«ناپلئون» برای آشنایی با مسلمین روانه مصر شد. در یکی از کتابخانه ها به مترجمش گفت: کتابی بردار و مقداری از آن را برای من ترجمه کن! مترجم قرآن را برداشت و باز کرد، این آیه آمد:«اِنَّ هَذا القُرآنَ یَهدی لِلَّتی هِیَ اَقوَمُ»؛ «این قرآن{مردم را} به استوارترین راه هدایت می کند.» آیه را برای او خواند و ترجمه کرد. ناپلئون از کتابخانه بیرون آمد و شب تا به صبح به فکر این آیه بود.

فردای آن روز مجدداً تقاضا کرد مقداری از آیات قرآن را برای او ترجمه کند. مترجم نیز بخشی از آیات را برای او ترجمه کرد. او دوباره به محل استقرارش برگشت و شب باز به فکر فرو رفت.

روز سوم باز این قضیه تکرار شد. ناپلئون وقتی از کتابخانه بیرون آمد، پرسید: این کتاب مربوط به کدام ملت است؟

مترجم گفت: مربوط به مسلمانان است و اینان معتقدند که این کتاب(قرآن) از آسمان بر پیامبر آنها نازل شده است.

ناپلئون دو جمله گفت؛ یکی به نفع مسلمین و دیگری به ضرر آنها. امّا جمله ای که به نفع مسلمین گفت، این بود:«اگر مسلمین از دستورات جامع این کتاب استفاده کنند، روی ذلّت نخواهند دید.»

و جمله ای که به ضرر مسلمین گفت، این بود:«تا زمانی که این قرآن در بین مسلمین حکومت کند و در پرتو تعالیم عالیه این برنامه ی جامع، زندگی کنند، مسلمین تسلیم ما نخواهند شد، مگر ما بین آنها و قرآن جدایی بیفکنیم.»

نسایی، یکی از محدّثان بزرگ اهل سنّت، کتابی در فضایل علی علیه السلام با نام«الخصایص فی فضل علی بن ابی طالب» نوشته است. زمانی که از او درخواست شد که در فضایل معاویه نیز چیزی بنویسد، در پاسخ چنین گفت: چیزی که فضیلت ایشان باشد، سراغ ندارم. تنها دو خاطره از وی به یاد دارم:

یکی اینکه روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مشاهده کرد که ابوسفیان بر اشتری سوار است، پسرش معاویه عنان مرکب را به دست دارد، و پسر دیگرش یزید بن ابی سفیان آن را از عقب می راند و با تشریفات قبیلگی حرکت می کنند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«لَعَنَ اللهُ الرَّاکِبَ وَ القَائِدَ وَ السَائِقَ؛ خدا هم سوار و هم جلودار و هم مشایعت کننده را لعنت کند.»

دیگر اینکه روزی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم برای انجام مأموریتی کسی را دنبال معاویه فرستاد. مأمور برگشت و گفت: معاویه مشغول غذا خوردن است. بار دوم مأمور رفت و خبر آورد که او مشغول خوردن غذا است. بار سوم نیز قضیه تکرار شد و معاویه با تأخیر زیاد آمد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در نوبت سوم فرمود:«لا اَشبَعَ الله بَطنَهُ؛ خداوند شکم او را سیر نکند.»

و بعد از این نفرین، معاویه هر چه غذا می خورد سیر نمی شد. گاهی آن قدر می خورد که فریادش بلند می گشت که خسته شدم و شکمم دارد می ترکد، ولی سیر نشدم.

آیت الله مشکینی(ره):

اعمال همه ما را در هفته دو بار به محضر حضرت بقیه الله علیه السلام عرضه می دارند و حضرت با دقت، آنها را نگاه می کند و اگر خلاف اخلاقی پیدا شد، ناراحت می شود. مرحوم شهید مدنی در این باره می گفت: وقتی آقا اعمال ما را می بیند که در آن گناه است، اشک می ریزد. امیدواریم ما از جمله کسانی باشیم که هر وقت امام عصر علیه السلام پرونده اعمال ما را می بیند، خوشحال باشد.

مادر با او تماس گرفت و از او خواست مقداری میوه را پوست بکند و آنها را آماده روی میز بگذارد. هیچ وقت دلیل کارهای مادرش را نمی فهمید. تأکید مادر بر روی پوست کندن میوه ها بیشتر گیجش کرده بود. به هر ترفندی بود سعی کرد میوه های پوست گرفته را تا رسیدن مادر تازه نگه دارد اما وقتی مادر از راه رسید میوه ها شادابی و طراوتشان را از دست داده بودند. هنوز منتظر بود تا دلیل کار مادر را بداند. مادر هدیه ی کادو شده ای را به او داد و گفت: دلیل کارم اینجاست.من نمی خواهم تو مثل این میوه ها طراوت و تازگی ات را از دست بِدی عزیزم. درون بسته هدیه، یک چادر بود.