درباره نماز غفیله بدانیم!
غفیله اسم مصغر از غفلت است؛ یعنی غفلت کوچک و امام صادق علیه السلام از پدرش امام باقر علیه السلام و امام باقر علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در خصوص این نماز مستحبی چنین نقل می کند:
«صَلُّوا فی ساعَهِ الغَفلَهِ وَ لَو رَکعَتَینِ فَاِنَّهُما تورِدانِ دارَ الکَرامَه؛ نماز بخوانید در ساعت غفلت؛ اگر چه دو رکعت باشد، این دو رکعت نماز{شما را} به بهشت وارد می کند.»
در روایتی دیگر چنین می فرماید:
«تَنفِلُوا فی ساعَهِ الغَفلَهِ وَ لَو رَکعَتَینِ خَفیفَتَینِ فَاِنَّهُما تُورِدانِ دارَ الکَرامَهِ قیلَ یا رسُول الله وَ مَا ساعَهُ الغَفلَهِ؟ قالَ: بَینَ المَغرِبِ وَ العِشاءِ؛ نماز مستحب به جا آورید در ساعت غفلت. اگر چه این نماز دو رکعتی خفیف{و آسان} باشد؛ چرا که همین دو رکعت نماز{شما را} وارد بهشت می کند. پرسیده شد ای رسول خدا! ساعت غفلت چه هنگامی است؟ فرمود: بین مغرب و عشا است.»
امام صادق علیه السلام از قول پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده است که:«لا تَترُکُوا رَکعَتَیِ الغُفَیلَهِ وَ هُما بَینَ العِشائَین؛ دو رکعت نماز غفیله را-که بین نماز مغرب و عشاء است- ترک نکنید.»
کیفیت نماز غفیله
درباره کیفیت اقامه این نماز مستحبی، امام صادق علیه السلام چنین فرموده است: کسی که می خواهد بین نماز مغرب و عشا دو رکعت نماز بخواند؛ در رکعت اول بعد از سوره حمد بگوید:
«وَ ذَا النُّونِ إِذ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَن لَن نَقدِرَ عَلَیهِ فَنادا فِی الظُّلُماتِ أَن لا إِله إلّا أَنتَ سُبحانَکَ إِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمینَ* فَاستَجَبنا لَهُ وَ نَجَّیناهُ مِنَ الغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنجِی المُؤمِنینَ»
و در رکعت دوم بعد از سوره حمد بگوید:
«وَ عِندَهُ مَفاتِحُ الغَیبِ لا یَعلَمُها إِلّا هُوَ وَ یَعلَمُ ما فِی البَرِّ و البَحرِ وَ ما تَسقُطُ مِن وَرَقَهٍ إِلّا یَعلَمُها وَ لا حَبَّهٍ فی ظُلُماتِ الأَرضِ وَ لا رَطبٍ وَ لا یابِسٍ إِلّا فی کِتابٍ مُبینٍ.»
و پس از فراقت از قرائت، دستهایش را بلند کند و بگوید:
«الاّهُمَّ إِنّی أَسئَلُکَ بِمَفاتِحُ الغَیبِ الَّتی لا یَعلَمُها اِلّا اَنتَ اَن تَصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَن تَفعَلَ بی کَذا وَ کذا و به جای کذا و کذا حاجات خود را بگوید و سپس بگوید:«اَللّهُمَّ اَنتَ وَلیُّ نِعمَتی وَ القادِرُ عَلی طَلَبَتی تَعلَمُ حاجَتی فَأَسئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَیتَها لی.»
خداوند خواسته های او را{اگر مصلحت باشد} عطا می کند.
مراجع تقلید، این نماز را یکی از نمازهای مستحبی معرفی کرده اند و وقت انجام آن را- بعد از نماز مغرب تا وقتی که سرخی طرف مغرب از بین برود- دانسته اند. و طبق نظر امام صادق علیه السلام فتوا داده اند.
فلسفه نماز غفیله یا ذکر یونسیه
شاید یکی از دلایل توصیه به اقامه نماز غفیله و ثواب آن، این است که: حضرت یونس علیه السلام یک لحظه غفلت کرد و از قوم خود جدا شد و سرنوشت او با دریا و ماهی پیوند خورد و در شکم ماهی پس از انابه به درگاه خدای سبحان نجات پیدا کرد و شاید تأکید رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بر این نماز، به لحاظ غفلت های کوچک و بزرگی باشد که ما هر روز مرتکب می شویم. تا ما هم از ظلمت های ظاهری و باطنی نجات پیدا کنیم.
بزرگان گفته اند: بالاترین ذکر در بین اذکار، ذکر یونسیه«لا اله الّا انت سبحانک انی کنت من الظالمین» است.
مبلغان/شماره61