وَ فى حَديثِهِ عَلَيْهِ السَّلامُ: كُنّا اِذَا احْمَرَّ الْبَأْسُ اتَّقَيْنا بِرَسُولِ

در گفتار آن حضرت است: وقتى تنور معركه سرخ مى شد خود را به رسول

اللّهِ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، فَلَمْ يَكُنْ اَحَدٌ مِنّا اَقْرَبَ اِلَى

خدا صلّى اللّه عليه وآله حفظ مى كرديم، پس هيچ كدام از ما به دشمن نزديك تر

الْعَدُوِّ مِنْهُ.

از پيـامبـر نبـود.

 وَ مَعْنى ذلِكَ اَنَّهُ اِذا عَظُمَ الْخَوْفُ مِنَ الْعَدُوِّ، وَ اشْتَدَّ عِضاضُ الْحَرْبِ،

معناى آن اين است كه وقتى ترس از دشمن زياد مى شد، و جنگ به نهايت سختى

مى رسيد،

فَزِعَ الْمُسْلِمُونَ اِلى قِتالِ رَسُولِ اللّهِ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِنَفْسِهِ،

مسلمانان به جانبى كه شخص رسول خدا صلّى اللّه عليه وآله در جنگ بود پناهنده

مى شدند،

فَيُنْزِلُ اللّهُ تَعالى عَلَيْهِمُ النَّصْرَ بِه، وَ يَأْمَنُونَ مِمّا كانُوا يَخافُونَهُ

و خداوند به بركت آن حضرت پيروزى را بر آنان نازل مى كرد، و به خاطر او از آنچه بيم داشتند

بِـمَـكـانِـهِ .

ايمنى مى يافتند.

 وَ قَوْلُهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: «اِذَا احْمَرَّ الْبَأْسُ» كِنايَةٌ عَنِ اشْتِدادِ الاَْمْرِ.

و قول آن حضرت «اِذَا احْمَرَّ الْبَأْسُ» كنايه از سختى جنگ است.

وَ قَدْ قيلَ فى ذلِكَ اَقْوالٌ اَحْسَنُها: اَنَّهُ شَبَّهَ حَمْىَ الْحَرْبِ

در اين زمينه سخنانى گفته شده كه بهترينش اين است: امام گرمى تنور جنگ را به گ

رمى آتش

بِالنّارِ الَّتى تَجْمَعُ الْحَرارَةَ وَ الْحُمْرَةَ بِفِعْلِها وَ لَوْنِها. وَ مِمّا يُقَوّى

تشبيه كرده كه حرارت و سرخى را به عمل و رنگش فراهم مى آورد. و آنچه كه اين قول را

ذلِكَ قَوْلُ رَسُولِ اللّهِ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ رَأى مُجْتَلَدَ النّاسِ

تقويت مى كند و فرمايش رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله است كه چون نبرد شديد مردم را

يَوْمَ حُنَيْن وَ هِىَ حَرْبُ هَوازِنَ: «الاْنَ حَمِىَ الْوَطيسُ»،

در روز حنين كه جنگ هوازن بود مشاهده كرد فرمود: «الاْنَ حَمِىَ الْوَطيسُ»

اكنون تنور جنگ گرم شد).

وَ الْوَطيسُ مُسْتَوْقَدُ النّارِ، فَشَبَّهَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ

و طيس جايگاه افروختن آتش است، رسول خدا صلّى اللّه عليه وآله

 مَا اسْتَحَرَّ مِنْ جِلادِ الْقَوْمِ بِاحْتِدامِ النّارِ وَ شِدَّةِ الْتِهابِها.

گرم شدن جنگ آنان را به افروختگى و شعلهور شدن آتش تشبيه فرموده است.

[ اِنْقَضى هذَا الْفَصْلُ، وَ رَجَعْنا اِلى سَنَنِ الْغَرَضِ الاَْوَّلِ فى هذَا الْبابِ.]

اين فصل تمام شد، و در اين باب به روش اول خود يعنى بيان حكمت ها بازگشتيم.