یک ربیع الثانی سال ۶۵ قمری؛ آغاز قیام توابین به رهبری سلیمان بن صرد خزاعی：
قیام توابین اولین قیام شیعی پس از واقعه عاشورا با هدف انتقام از قاتلان امام حسین(ع) بود.
‌توابین از سال ۶۱ قمری پس از واقعه عاشورا مخفیانه در پی جمع‌آوری نیرو و اسلحه بودند.
گفته شده است به دلیل عدم‌همراهی مختار ثقفی، بسیاری از شیعیان همراه توابین نشدند.
این قیام در سال ۶۵ ق به دست مسلمانان و دوستداران اهل بیت(ع) در مقابله با لشکر شام و در منطقه عین الورده رخ داد که رهبری آن بر عهده سلیمان بن صرد خزاعی بود.
در جنگی چهار روزه، بسیاری از توابین کشته شدند و باقیمانده سپاه به رهبری رفاعة بن شداد عقب‌نشینی کردند.
-تفصیل جریان：
پس از واقعه عاشورا و شهادت از آنجایی که بعد از شهادت امام حسین(ع) و یارانش، برخی شیعیان که با وعده بیعت، از حسین بن علی(ع) دعوت کردند به کوفه بیاید و سپس از خطای خویش در پیمان شکنی و یاری نرساندن به امام(ع)، سخت پشیمان بودند، تصمیم بر آن گرفتند که گناه و اشتباه خویش را جبران کنند.
آنان در جلسات متعدد به این نتیجه رسیدند که این ننگ جز با کشته شدن در راه امام حسین(ع) و گرفتن انتقام از قاتلان وی پاک نمی‌شود.(۱)
-شکل گیری قیام：
چند ماه پس از حادثه کربلا، حدود صد تن از شیعیان در خانه سلیمان بن صرد خزاعی که از چهره‌های سرشناس کوفه بود، گرد آمدند. سلیمان در این جلسه با اشاره به آیه ۵۴ سوره بقره و توبه قوم موسی(ع) خطاب به حاضران گفت :
ما وعده یاری به اهل بیت پیامبر (ص) دادیم، اما یاریشان نکردیم.
در انتظار فرجام کار ماندیم تا آن که فرزند پیامبرمان کشته شد.
حال خدا از ما راضی نمی‌شود مگر آن که با قاتلان او بجنگیم، شمشیرها را تیز کنید و اسب و نیرو فراهم سازید تا فرا خوانده شوید.(۲)
پس از سخنان سلیمان، دیگر بزرگان شیعه و یاران امام علی(ع) نظیر مسیب بن نجبة فزاری، رفاعة بن شداد بجلی، عبدالله بن وال تمیمی و عبدالله بن سعد ازدی به سخنرانی پرداختند و سرانجام سلیمان بن صرد خزاعی به رهبری قیام برگزیده شد.(۳)
-اهداف قیام：
بنا بر سخنان و جلسات توابین، اهداف آنان در دو جهت بوده است :

1⃣خونخواهی از قاتلان امام حسین(ع)
2⃣سپردن حکومت به خاندان و اولاد حضرت پیامبر اکرم(ص)!(۴)
لشکر توابین در ۵ ربیع الاول از نخیله راهی دمشق شدند تا در مصاف سپاه عبیدالله بن زیاد قرار بگیرند.
هنگامی که سپاه به کربلا رسید، از اسب‌ها پیاده شدند و گریان خود را به قبر امام(ع) رسانده و اجتماع پرشوری را تشکیل دادند.(۵)
سلیمان در میان آنان گفت :
خدایا تو شاهد باش که ما بر دین و راه حسین(ع) و دشمن قاتلان او هستیم.(۶)
توابین به دعا پرداختند تا حال که توفیق شهادت در رکاب حسین(ع) نصیب آنان نشده است، خداوند از شهید شدن آنان پس از او محروم نسازد.(۷)
آغاز نبرد：
پس از نبرد چهار روزه، بسیاری از توابین به شهادت رسیده، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفتند.
فرماندهان توابین یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند و اندک باقیمانده آنان به فرماندهی رفاعه بن شداد بجلی مجبور به عقب نشینی شدند.
توابین در مسیر بازگشت به شیعیان بصره و مدائن برخوردند که به یاری آنان آمده بود و پس از ابراز اندوه به شهرهای خود بازگشتند.
پس از شکست توابین و رسیدن به کوفه، مختار ثقفی که در زندان به سر می‌برد، به تمجید از سلیمان و شهدای قیام پرداخت و وعده داد که انتقام توابین را گرفته و به خونخواهی امام حسین(ع) قیام کند.(۸)
منابع：
۱)الفتوح ابن اعثم کوفی، ج۶، ص۲۰۵
۲)بحارالانوار مجلسی، ج۴۵، ص۳۵۵
۳)الکامل فی التاریخ ابن اثیر، ج۴، ص۱۶۰
۴)تاریخ طبری، ج۴، ص۴۵۶
۵)مقتل الحسین(ع) ابی‌مخنف، ص۲۹۱
۶)البدایه و النهایه ابن کثیر، ج ۸، ص۲۷۸
۷)الکامل فی التاریخ ابن اثیر، ج۴، ص۱۸۲
۸)انساب الاشراف بلاذری، ج۶، ص۳۷۰