معرفی شخصیت تاریخی؛ ابوذر غِفاری

?نامش جُنْدَب بْن جُنادَه الغِفاری معروف به ابوذر غِفاری از بزرگان صحابه پیامبراکرم(ص) و یاران امیرالمومنین(ع) بود.
?وی از دوست‌داران راستین پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بود که نزد شیعه و اهل سنت دارای فضائل و مناقب فراوان است و نزد علمای رجال یکی از ارکان اربعه به شمار می‌آید.
?سال تولدش را ۳۳ سال قبل از هجرت در طایفه بنی غِفار بن ملیل نوشته اند‌.
?پدرش«جناده» از فرزندان غفار و نام مادرش «رمله» از طایفه بنی غفار بود.
?بنابر آن چه در منابع آمده، او فرزندی به اسم «ذَرْ» داشته است.
?همسرش را نیز «امّ‌ ذر» گفته‌اند.

ابوذر در زمان پیامبر اکرم(ص)：
?وی از سابقان و پیشتازان اسلام است.
?به گفته برخی، ابوذر قبل از اسلام نیز یکتاپرست بود و سه سال پیش از بعثت پیامبراکرم(ص) خدا را می‌پرستید.
?وی پس از ظهور اسلام جزء اولین نفرات ایمان‌آورنده به رسول اکرم(ص) بود.
?روایت است که ابوذر گفت :
من چهارمین نفر بودم که نزد پیامبر(ص) رفتم و به او گفتم :
سلام بر تو‌ای رسول خدا(ص)!
شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست و شهادت می‌دهم که محمد(ص) بنده او و فرستاده اوست.
پس خوشحالی را در چهره رسول خدا(ص) دیدم.
?منابع ابوذر را یکی از حواریونی می‌دانند که بر روش سیدالمرسلین حرکت کرد و در ذکر مناقب اهل بیت(ع) و مثالب دشمنان آنان سرسخت بود.
ابوذر در همه جنگهای پیامبر اکرم(ص) شرکت داشت.

ابوذر در زمان ابوبکر：
ابوذر در دفاع از حق امام علی(ع) بر ولایت در آغاز از بیعت با ابوبکر سرباز زد و جزو متحصنین در خانه امام علی(ع) بود.

ابوذر در زمان عمر：
وی در زمان خلیفه دوم از کسانی بود که به دستور عمر درباره منع نگارش حدیث بی‌اعتنا بود و می‌گفت :
والله اگر شمشیری را بر دهانم نهند تا از پیامبر خدا(ص) نقل روایت نکنم، تحمل بُرندگی شمشیر را بر ترک سخن رسول خدا(ص) ترجیح خواهم داد.
به دلیل نقل حدیث بود که ابوذر با چند نفر دیگر در زمان عُمَر زندانی شدند.

ابوذر در زمان عثمان：
بنابر نقل ابن ابی الحدید، علت تبعید ابوذر به شام در پی بخشش مبالغ بیت المال به مروان بن حکم، زید بن ثابت و دیگران، توسط عثمان بود.
وی می‌گوید :
ابوذر در کوچه و خیابان فریاد می‌زد و اعتراض می‌کرد تا اینکه عثمان، او را از مدینه اخراج و به شام تبعید کرد.

تبعید به شام：
همچنین گفته‌اند وی در شام، مردم را به فضایل پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) او توصیه می‌کرد.
معاویه، مردم را از مجالست با وی نهی کرد، و به عثمان نامه نوشت و وی را از اعمال و سخنان ابوذر آگاه ساخت. معاویه پس از پاسخ عثمان، ابوذر را به مدینه روانه کرد.
تبعید به ربذه：
ابوذر در مدینه با عثمان دیدار کرد ولی دینارهای اهدایی‌اش را نپذیرفت و به انتقاد از حکومت وی پرداخت.
عثمان نیز او را تاب نیاورد و وی را با بدترین حالت به ربذه تبعید کرد.
در منابع شیعی، ابوذر غفاری یکی از ارکان اربعه در اسلام در میان سلمان، مقداد و عمار ذکر شده است.
ابوذر در کلام پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع)：
1⃣پیامبر اکرم(ص) فرمود：
خداوند مرا به دوست داشتن ۴ تن دستور داد و مرا خبر داد که خودش آنها را دوست دارد:
علی، مقداد، ابوذر، سلمان!
2⃣در روایتی پیامبر(ص) خطاب به او می‌فرماید :
مرحبا یا ابوذر! تو از ما اهل بیت هستی.
3⃣در جایی دیگر درباره او می‌فرماید : آسمان بر کسی سایه نیفکنده و زمین، احدی را نپرورانده که راستگوتر از ابوذر باشد.
4⃣رسول خدا(ص) در روایتی دیگر، ابوذر را در زهد و فروتنی مانند عیسی بن مریم(ع) توصیف کرده است.
5⃣سخنان امام علی(ع) هنگام تبعید ابوذر به ربذه：
ابوذر! همانا تو برای خدا به خشم آمدی، پس امید به کسی بند که به خاطر او خشم گرفتی. این مردم بر دنیای خود از تو ترسیدند، و تو بر دین خویش از آنان ترسیدی. پس آن را که به خاطرش از تو ترسیدند بدیشان واگذار، و با آنچه از آنان بر آن ترسیدی رو به گریز در آر. بدانچه آنان را از آن بازداشتی، چه بسیار نیاز دارند، و چه بی‌نیازی تو بدانچه از تو باز می‌دارند. به زودی می‌دانی فردا سود برنده کیست، و آن که بیشتر بر او حسد برند، چه کسی است.
6⃣حدیثی از امام کاظم(ع) که در روز قیامت، منادی ندا می‌دهد کجایند حواریان رسول خدا که پیمان‌شکنی نکردند؟
پس سلمان، مقداد و ابوذر از جا برمی‌خیزند.
سرانجام ابوذر در ذی‌الحجه سال ۳۲ ق و در زمان خلافت عثمان در ربذه از دنیا رفت.
به هنگام وفات وی جز همسر و فرزندش کسی نزد او نبود. و وی در حالی از دنیا رفت که در خانه‌اش چیزی نبود که او را کفن کنند.
پس از این، عبدالله بن مسعود و برخی از یاران وی همچون حذیفه بن یمان، حجر بن ادبر، مالک اشتر به تغسیل و تکفین و تدفین او پرداختند و عبدالله بن مسعود بر پیکرش نماز خواند.
منابع：
۱)الغدیر علامه امینی، ج۹، ص۱۱۷
۲)اصول کافی کلینی، ج۸، ص۲۹۷
۳)الاختصاص شیخ مفید، ص۶۱
۴)مروج الذهب مسعودی، ج۱، ص۶۹۸
۵)اعیان الشیعه امین، ج۴، ص۲۲۵