آیه ی شهادت و فضائل بی کران آن
توحید و شناخت خداوند رکن و اساس معارف دینی و محور آیات قرآن کریم است و رسیدن به آن بالاترین مرتبه کمال انسان. با اینکه تمام مطالب و موضوعات قرآن کریم باارزش است، لکن آیات فراوانی در باب توحید که با ارزش ترین و بزرگترین ارمغان خداوند بر انسان هاست.
در میان آیات توحید، آیه ی شهادت:«شَهِدَ اللهُ أنَّهُ لا الهَ الّا هُو و المَلائِکَهُ و اُولوا العلم قائماً بِالقِسطِ لا اله الّا هُوَ العَزیز الحَکیم؛ گواهی داد خدای که نیست خدایی جز او و فرشتگان و دانشمندان گواهی دادند که جز او خدایی نیست، همیشه به عدل و داد باشد و او توانای بی همتا و دانای استوار کار است».(سوره آل عمران، آیه18) این آیه با امتیازات، مشخصات و عظمت خاصی همراه است. از این روی وقتی بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نازل گشت، بُت هایی که به کعبه آویخته بودند بر زمین افتادند و نیز کشیشانی از آیین مسیح به مدینه آمدند و برای مذاکره به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم رسیدند و آن گاه که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در باب توحید و معرفت خداوند آیه ی شهادت را برای مشرکان خواند، بلافاصله به آیین پیامبر ایمان آوردند و مسلمان شدند. آیه شهادت دارای خاصیت های متنوع است، آن چه در ذیل می آید برخی از فضائل بی کران آن می باشد:
تعقیب نماز
امام صادق علیه السلام به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: چون خداوند خواست«شهدالله»، «فاتحه الکتاب»، «آیه الکرسی» و «قل اللهم مالک الملک» را نازل کند آن ها به عرش خداوند آویختند و در حالی که بین آن ها و خداوند هیچ حجابی وجود نداشت، گفتند: پروردگارا! ما را به سرای گناه و به سوی کسانی که تو را معصیت می کنند می فرستی در حالی که ما به طهارت و قدس تو آویخته ایم. خداوند فرمود: قسم به عزّت و جلالم هر بنده ای که در پی نماز، شما را قرائت کند او را در مرتبه بالای قدس جای دهم و در هر روز هفتاد مرتبه با چشم نهان خود بر او نظر می کنم و در هر روز هفتاد حاجت او را برآورده می سازم که کمترین آن ها مغفرت است و نیز او را از هر شرّی ایمنی می دهم و او را یاری می کنم و با مُردن وارد بهشت می گردد.(بحارالانوار، ج261/89)
وقت خواب
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: هر کس آیه ی«شهدالله» را در وقت خواب بخواند، خداوند هفتاد هزار فرشته به واسطه آن خلق می کند که تا روز قیامت برای او طلب آمرزش کنند.(مجمع البیان، ج421/2)
امام صادق علیه السلام می فرماید: هر کس هنگام خواب آیه الکرسی را(3مرتبه) و «آیه شهدالله» و «آیه سخره» و «آیه سجده» را بخواند، خداوند او را از شرّ شیطان سرکش حفظ می کند و بر او 30 فرشته می گمارد که خداوند را حمد، تسبیح، تکبیر و تهلیل کنند و برای او طلب مغفرت نمایند تا از خواب برخیزد و ثواب تمام این ذکرها برای او خواهد بود.(بحارالانوار، ج180/84)
اسم اعظم
حضرت علی علیه السلام می فرماید: یک شب قبل از جنگ بدر، حضرت خضر را در خواب دیدم و گفتم: به من چیزی بیاموز تا بر دشمن پیروز شوم. حضرت خضر علیه السلام فرمود: بگو«یا هُو یا مَن لا هُوَ الا هُو» چون صبح شد، ماجرا را برای پیامبر بیان داشتم. حضرت صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: اسم اعظم را آموختی. این جمله همواره در روز بدر بر زبان من جاری بود و راوی می گوید: حضرت امیر علیه السلام در آن روز«قل هو الله احد» را خواندند و سپس فرمودند:«یا هو یا من لا هو الا هو اغفر لی و انصرنی علی القوم الکافرین».
در جنگ صفین نیز وقتی که حضرت دشمن را به عقب می راند، همان ذکر را می خواند. عمّار یاسر به حضرت علیه السلام عرض کرد: این کنایات چیست؟ حضرت فرمود: اسم اعظم خداوند و ستون توحید«الله لا اله الا هو» می باشد. سپس حضرت آیه«شهدالله» و آیات آخر سوره ی حشر را خواندند.(بحارالانوار، ج232/93 و نیز ج232/3)
دفع آفات
پیامبر آیاتی از قرآن را معرفی فرمودند که اگر کسی آن ها را بنویسد و با خود داشته باشد در امان خداوند است و ملائکه او را از آفتها و بلاها حفظ می کنند و از جمله آن ها آیه«شهادت» است.(بحارالانوار،ج217/94)
عهد با خداوند
هر کس این آیه را بخواند و در آخر بگوید:«من نیز به آن چه خداوند گواهی داد گواهی می دهم و آن را به عنوان امانت به خداوند می سپارم» در روز قیامت که این فرد را بیاورند و خداوند گوید: این بنده را با من عهدی است و کیست سزاوارتر از من نسبت به وفای به عهد! او را در بهشت فرود آرید.(کشف الاسرار، ج49/2)
شخصی به نام غالب یقطان می گوید: زمانی جهت تجارت به کوفه رفتم، در همسایگی جناب اَعمَش فرود آمدم، تا شبی که خواستم به بصره حرکت کنم، دیدم وی مشغول عبادت است و وقتی به آیه«شهادت» رسید مکرر آن را می خواند و هر دفعه در آخر آن می گفت:«و من هم گواهی می دهم به آن چه خداوند شهادت می دهد و این را نزد خدا امانت می گذارم و همانا دین در نزد خدا همان اسلام است». بدو گفتم: این آیه را مکرر می خواندی و در آخر کلماتی می گفتی. آیا در فضیلت خواندن این آیه چیزی شنیده ای؟ گفت: بلی. گفتم: مرا از فضیلت آن با خبر کن. گفت: نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس این آیه را بخواند روز قیامت او را می آورند و خداوند خطاب می کند، ای بنده ی من! تو به عهد خود وفا کردی و امانت را ادا نمودی و من سزاوارترم که به عهد خود وفا کنم، او را به بهشت وارد کنید.(مجمع البیان، ج421/2)
حکایت کنند که مردی«شهدالله» می خواند، آن گاه گفت:«بار خدایا! این ودیعت من است نزد تو تا روز حاجتم باز دهی». پس به وقت وفات زبانش گشاده گشت و می خواند:«شهدالله انّه لا اله الا هو» تا از دنیا رفت. در آن حال هاتفی آواز داد که«این امانت تو بود که به تو باز گرداندیم.(کشف الاسرار، ج49/2)
از مطالب یاد شده به دست می آید که اهتمام به توحید، سرلوحه تمام توصیه های پیامبر و امامان معصوم می باشد و امیدواریم که ما نیز با اهتمام و توجه به این آیه شریفه خود را از آن بهره مند سازیم.
بشارت/نخستین نشریه قرآنی ویژه ی جوانان/شماره16