62

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى اَهْـلِ مِصْـرَ مَعَ مالِـك الاَْشْـتَرِ رَحِمَهُ اللّهُ لَمّـا وَلاّهُ اِمـارَتَها

به اهل مصر كه با مالك اشتر فرستاد، زمانى كه او را به حكومت مصر منصوب كرد

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ

اما بعد، خداوند سبحان محمّد صلّى اللّه عليه وآله را

نَذيراً لِلْعالَمينَ، وَ مُهَيْمِناً عَلَى الْمُرْسَلينَ. فَلَمّا مَضى صَلَّى اللّهُ

ترساننده جهانيان از عذاب فردا، و گواه بر انبيا فرستاد. چون از جهان درگذشت ـ صلّى الله

عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَنازَعَ الْمُسْلِمُونَ الاَْمْرَ مِنْ بَعْدِهِ. فَوَ اللّهِ ما كانَ يُلْقى

عليه وآله ـ پس از او مسلمانان در رابطه با خلافت به نزاع برخاستند. به خدا قسم در قلبم

ادامه »

61

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى كُمَيْلِ بْنِ زِياد النَّخَعِىِّ، وَ هُوَ عامِلُهُ عَلى هيت، يُنْكِرُ عَلَيْهِ

به كميل به زياد نَخَعى، به وقتى كه عامل او در هيت بود، او را به

علت واگذاشتن دشمن كه از

تَرْكَهُ دَفْعَ مَنْ يَجْتازُ بِهِ مِنْ جَيْشِ الْعَدُوِّ طالِباً لِلْغارَةِ.

منطقه او گذشته و براى تاراج مسلمانان رفته اند توبيخ مى كند

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ تَضْييعَ الْمَرْءِ ما وُلِّىَ، وَ تَكَلُّفَهُ

اما بعد، ضايع نمودن آدمى آنچه را برعهده اش نهاده اند، و بر دوش

كشيدن زحمت كارى كه به ديگرى

ادامه »

60

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلَى الْعُمّـالِ الَّـذينَ يَطَاُ الْجَيْشُ عَمَلَهُـمْ

به كارگزارانى كه سپاهيان از منطقه مأموريت آنان مى گذشتند

مِنْ عَبْدِاللّهِ عَلِىٍّ اَميرِ الْمُؤْمِنينَ، اِلى مَنْ مَرَّ بِهِ الْجَيْشُ مِنْ جُباةِ

از بنده خدا على اميرالمؤمنين، به جمع كنندگان ماليات و كارگزاران

شهرهايى كه سپاه

الْخَراجِ، وَ عُمّالِ الْبِلادِ:

از منطقـه آنان عبـور مى كند:

ادامه »

59

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلَى الاَْسْوَدِ بْنِ قُطْبَةَ صاحِبِ جُنْدِ حُلْوانَ

به اسـوَد پسر قُطبه فرمانده سـپاه حُـلوان

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ الْوالِىَ اِذَا اخْتَلَفَ هَواهُ مَنَعَهُ ذلِكَ كَثيراً مِنَ الْعَدْلِ.

اما بعد، هرگاه ميل و خواست حكمران گوناگون باشد او را از عدالت

بسيار بازمى دارد،

فَلْيَكُنْ اَمْرُ النّاسِ عِنْدَكَ فِى الْحَقِّ سَواءً، فَاِنَّهُ لَيْسَ فِى الْجَوْرِ

پس بايد امور مردم پيش تو يكسان باشد، چرا كه در ستم

ادامه »

58

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

كَتَبَهُ اِلى اَهْلِ الاَْمْصارِ، يَقُصُّ فيهِ ماجَرى بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَهْلِ صِفّينَ

به اهـالى شـهرها، كه در آن جريـان صفّيـن را گزارش نمـوده

وَ كانَ بَدْءُ اَمْرِنا اَنَّا الْتَقَيْنا وَ الْقَوْمُ مِنْ اَهْلِ الشّامِ، وَ الظّاهِرُ اَنَّ

آغاز برنامه ما اين بود كه با شاميان روبرو شديم، ظاهر امر

رَبَّنا واحِدٌ، وَ نَبِيَّنا واحِدٌ، وَ دَعْوَتَنا فِى الاِْسْلامِ واحِدَةٌ،

اين بود كه پروردگارمان و پيامبرمان و دعوتمان به اسلام يكى بود،

ادامه »

57

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى اَهْلِ الْكُوفَةِ، عِنْدَ مَسيرِهِ مِنَ الْمَدينَةِ اِلَى الْبَصْرَةِ

بـه اهـل كوفه، زمانى كه از مدينـه عـازم بصـره بـود

اَمّا بَعْدُ، فَاِنّى خَرَجَتُ مِنْ حَيّى هذا، اِمّا ظالِماً وَ اِمّا مَظْلُوماً،

اما بعد، من از جايگاه قبيله ام بيرون شدم، و از دو حال بيرون نيست

يا ستمگرم يا ستمديده،

وَ اِمّا باغِياً وَ اِمّا مَبْغِيّاً عَلَيْهِ، وَ اَنَا اُذَكِّرُ اللّهَ مَنْ بَلَغَهُ كِتابى هذا لَمّا

يا متجاوزم يا بر من تجاوز شده، در هر صورت من خدا را به ياد كسانى

مى آورم كه نامه ام به آنان مى رسد

نَفَرَ اِلَىَّ، فَاِنْ كُنْتُ مُحْسِناً اَعانَنى، وَ اِنْ كُنْتُ مُسيئاً اسْتَعْتَبَنى.

كه به جانب من بيايند، تا اگر نيكوكارم ياريم دهند، و اگر بدكارم مرا به

بازگشت به راه حق وادارند.

امام صادق در مرگ خردسالشان

سفیان ثوري میگوید: به محضر مبارك امام صادق(ع) رسیدم. دیدم که ایشان ناراحت اند. عرض

کردم براي چه اینگونه ناراحت هستید؟ فرمودند: نردبانی براي پشت بام، در خانه بود. به اهل

خانه گفته بودیم کسی از این نردبان بالا نرود. آمدم دیدم کنیزي از اهل خانه، فرزند خردسالم

را بغل گرفته و از این نردبان بالا میرود. نگاهش که من افتاد متحیر شد و لرزید و فرزند خردسالم

از دست او بر زمین افتاد و جان داد. ناراحتی من به خاطر از دست دادن فرزندم نیست، بلکه

ناراحتم که چرا کنیز از من ترسید و هول او را گرفت.

ادامه »

قلبی آکنده از رضایت

خداوند براي کسانی که خشم خود را فرو میبرند، پاداش بزرگی ذخیره فرموده است.

رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند:

مَنْ کَظَمَ غَیْظَهُ وَلَو شاءَ اَنْ یُمْضیَهُ اَمْضاهُ مَلَأَ الُله قَلْبَهُ یَوْمَ القِیامَۀِ رِضاهُ؛ کسی که خشم

خود را فرو برد، با آنکه اگر میخواست میتوانست آن خشم را عملی کند و انتقام بگیرد،

خداوند در روز قیامت قلبش را آکنده از رضایت خودش میکند.

برخی افراد ممکن است از کسی خشمگین شوند، ولی قدرت کاري ندارند، این چندان مهم

نیست؛ چون توان انجام کاري را ندارد.

ادامه »

محبوبترین جرعه ها

از امام صادق(ع) چنین نقل شده است که علی بن الحسین(ع) همواره میفرمودند:

ما تَجَرَّعْتُ جُرْعَۀً اَحَبُّ اِلیَّ مِنْ جُرْعَۀِ غَیْظٍ لا اُکافِی بِها صاحِبَها؛ هیچ جرعهاي ننوشیدم

که دوست داشتنی تر باشد از جرعۀ خشمی که طرف را بدان کیفر ندهم.

یعنی در میان نوشیدنیها لذیذترینش جرعۀ خشمی بودکه نوشیدم و بیش از همۀ

جرعه ها از آن لذت بردم. شیرینترین و لذیذترین جرعه ها براي من جرعۀ خشم و غضبی

است که فرو بردم.

فرو بردن خشم هنر است. این از میلیونها نماز و قرائت قرآن و دعا و عبادت بالاتر است.

در چنین جاهایی آدم خودش را نشان میدهد؛ یا « منِ » او طلوع میکند و یا خواست

خداوند که فرمود: خشم خود را فرو ببر، گذشت و احسان کن.

کاظم آل محمد صلی الله علیه و آله

ائمه: مظهر حلم بودند. روایت شده است که یکی از غلامان حضرت موسی بن جعفر(ع) که ظرف

غذاي داغ در دست داشت، به سوي آن حضرت آمد و بر اثر عجله ظرف غذاي داغ روي سر و صورت

آن حضرت ریخت. حضرت ناراحت شدند.

 آن غلام این آیه را که در وصف اهل تقوي است خواند : « وَ الْکاظِمینَ الغَیْظَ؛ و خشم خود را فرو

میبرند »  حضرت فرمودند : «قَدْ کَظِمْتُ؛ خشمم را فرو بردم»غلام ادامه داد : « وَ الْعافینَ عَنِ النّاسِ؛

واز خطاهاي مردم در میگذرند » حضرت فرمودند : « قَدْ عَفَوتُ؛  درگذشتم » غلام ادامه آیه را خواند :

« وَ الُله یُحِبُّ المُحْسِنینَ؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد » حضرت فرمودند: « اَنْتَ حَرٌّ لِوَجْهِ الِله؛

تو در راه خدا آزادي  » و فلان ملکم را هم به تو بخشیدم.

 ممکن است کسی خشم خود را فرو برد، ولی بخواهد قصاص کند. خدا میفرماید: بعد از فرو

بردن خشم، عفو هم بکن و قشنگتر از آن این است که به او هدیه هم بدهی.

بدي را بدي سهل باشد جزااگر مردي اَحْسِنْ اِلی مَنْ اَساء