بهترین اعمال

طیب کلام و گفتار پاکیزه، یکی از عوامل موفقیت و رشد و تعالی در زندگی است. این عمل

به حدي رشد دهنده است که پیامبر اکرم آن را از بهترین اعمال بر شمرده اند.

مردي دهنه افسار مرکب پیامبر خدا را گرفت و از آن حضرت پرسید: کدام عمل بهترین و

برترین است؟ حضرت فرمودند:

اِطْعامُ الطَّعامِ وَ اِطیابُ الْکَلامِ؛ خوراندن طعام و پاکیزه ساختن کلام.

خداوندا، بر معرفت و حسن خلق و زیبایی کلام ما بیفزاي!

عباد الرحمن

« کلم طیب »یعنی هر کلام پاکیزه. انسان در برابر هر کس باید کلامی پاکیزه و بهجا بگوید.

خداوند در وصف عبادالرحمن چه زیبا  فرموده است:

وَ عِبادُ الرَّحمنِ الَّذینَ یَمْشونَ عَلَی الَارْضِ هَوْناً وَ اِذا خاطَبَهُمْ الجاهِلونَ قالوا سَلاماً؛ و

بندگان خداي رحمان کسانیاند که روي زمین به نرمی گام برمیدارند و چون نادانان ایشان

را طرف خطاب قرار دهند، به ملایمت پاسخ میدهند.

بندگان خوب خدا مظهر رحمت الهی هستند. قیافه نمیگیرند. قیافهها، عناوین و منیتها

را کنار میگذارند. روان و نرم حرکت میکنند.

ادامه »

رفعت کلام

اگر انسان با خدا و خلق خدا خوب حرف بزند، هم اعمال او اصلاح میشود و هم گناهانش

آمرزیده میشود.

اَلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصّالِحُ یَرْفَعُهُ؛ سخنان پاکیزه به سوي او بالا میرود و

کار شایسته به آن رفعت میبخشد.

بنابر آنچه در روایات آمده است، از مصادیق « کلم طیّب »  که در این آیه آمده است،

یکی هم ولایت اهلبیت(ع) است. امام صادق ( ع ) دربارة این آیه فرمودند: ولایت ما

اهلبیت« کلم طیب »  است و به سینۀ مبارکشان اشاره کردند و فرمودند:

فَمَنْ لَمْ یَتَوَلَّنا لَمْ یَرْفَعِ الُله لَهُ عَمَلًا؛ بنابراین، کسی که ولایت ما را نپذیرد، خداوند

هیچ عملی را از او بالا نمیبرد.

مناجاتهاي زیبا و دلنشین

انسان باید بتواند هم با خانواده و جامعه خوب و زیبا سخن بگوید، هم با خداي خودش.

اگر دعاها را بررسی کنیم، میبینیم مناجاتهاي ائمه: با خداوند چقدر زیبا و دلنشین

است! ائمه: هم خودشان زیبا و دلنشین با خدا سخن میگفتند و هم کسانی را که

اینگونه با خدا راز و نیاز میکردند میستودند. امام باقر(ع) فرمودند:

لَقَدْ غَفَرَ الُله لِرَجُلٍ مِنْ اَهْلِ البادَیَۀِ لِکَلِمَتَینِ دَعابِهِما قالَ اللّهُمَّ اِنْ تُعَذِّبْنی فَاَهْلُ ذلِکَ

اَنَا وَ اِنْ تَغْفِرْ لی فَاَهْلُ ذلِکَ اَنْتَ فَغَفَر الُله لَهُ؛

به تحقیق خداوند مردي بادیه نشین را به خاطر دو کلمه دعا بخشود و آمرزید. آن دو

کلمه چنین بود:

ادامه »

رابطۀ گفتار و رفتار

گفتار انسان با عمل کاملاً مربوط و بستگی دارند. اگر گفتار پاکیزه باشد، عمل هم پاکیزه

میشود؛ چنانکه امام صادق(ع) فرمودند:

مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکی عَمَلُهُ؛ کسی که زبانش راست و راستگو باشد، عملش پاك و

پاکیزه است.
کسی که مراقب سخنان خویش است که مبادا حرف ناصواب و دروغ از او صادر شود،

عمل خلافی هم انجام نمیدهد که ناچار به دروغگویی شود. چون بسیاري از سخنان

انسان بیانگر رفتار اوست.

زیباترین و زشتترین آفریده

امیرالمؤمنین(ع) در سخن بسیار زیبا به تبیین کلام و سخن گفتن پرداخته اند و آن را

زیباترین و زشتترین آفریدة خداوند برشمرده اند. آنقدر سخن گفتن حساس است که

اگر از روي تدبیر باشد و بهجا به کار رود، زیباترین است و اگر از روي بی تدبیري و

نابه جا باشد، زشتترین خواهد بود.

محل سخن و کیفیت آن، تعیین کنندة زشتی و زیبایی آن است. میتواند به انسان آبرو

و حیثیت ببخشد و میتواند مایۀ روسیاهی انسان گردد. در اختیار گرفتن سخن و

سنجیده گویی نیز یکی از عواملی است که در ارجمندي سخن نقش خواهد داشت.

امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند:

ادامه »

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ اَخاهُ فَقَدْ فارَقَهُ.

و آن حضرت فرمود: زمانى كه مؤمن برادرش را به خشم آورد از او جدايى نموده.

[يُقالُ: حَشَمَهُ وَ اَحْشَمَهُ، اِذا اَغْضَبَهُ، وَ قيلَ: اَخْجَلَهُ،

گفته شود: حَشَمه و اَحْشَمَه: زمانى كه او را خشمگين سازد،

و گفته شده: يعنى شرمنده نمايد،

ادامه »

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  شَرُّ الاِْخْوانِ مَنْ تُكُلِّفَ لَهُ.

و آن حضرت فرمود: بدترين برادران آن است كه آدمى براى او دچار زحمت شود.

[ لاَِنَّ التَّكْليفَ مُسْتَلْزِمٌ لِلْمَشَقَّةِ، وَ هُوَ شَرٌّ لازِمٌ عَنِ الاَْخ ِ الْمُتَكَلَّفِ لَهُ،

چرا كه تكليف مستلزم رنج است، و اين رنج را برادرى كه به خاطر او به زحمت

افتاده اند باعث شده،

فَهُوَ شَرُّ الاِْخْوانِ.]

پس او بدترين برادران است.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  ما اَخَذَ اللّهُ عَلى اَهْلِ الْجَهْلِ

و آن حضرت فرمود: خداوند از جاهلان پيمان فراگيرى نگرفت

اَنْ يَتَعَلَّمُوا حَتّى اَخَذَ عَلى اَهْلِ الْعِلْمِ اَنْ يُعَلِّمُوا.

تـا ايـنـكـه از دانـشـمـنـدان پـيـمـان آمـوخـتـن گـرفـت.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَخَفَّ بِهِ صاحِبُهُ.

و آن حضرت فرمود: سخت ترين گناهان گناهى است كه گنهكار

آن را ناچيز بشمارد.(تكرار شماره 348)