الإمام الکاظم علیه السلام
*إجتَهِدُوا فی أن یَکُونَ زَمانُکُم أربَعَ ساعاتٍ: ساعهٌ لِمُناجاهِ اللهِ، وَ ساعَهٌ لِأمرِ المَعاشِ، و ساعَهٌ لِمُعاشَرَهِ الإخوانِ و الثِّقاتِ الّذینَ یُعَرِّفونَکُم عُیُوبَکُم و یُخلِصونَ لَکُم فی الباطِنِ. و ساعَهٌ تَخلُونَ فِیها لِلَذّاتِکُم فی غَیرِ مُحَرَّمٍ، و بهذِهِ الساعهِ تَقدِرونَ عَلَی الثَّلاثِ ساعاتٍ.(تحف العقول409)
سعی کنید اوقات خود را به چهار بخش تقسیم نمایید: بخشی را برای راز و نیاز با خدا، بخشی را برای کار معاش، بخشی را برای معاشرت با برادران{دینی} و افراد مورد وثوق که عیب هایتان را به شما می شناسانند و باطناً با شما اخلاص دارند، و بخشی را برای پرداختن به لذّت های غیر حرام. با این بخش است که شما قادر به انجام دادن سه بخش دیگر می شوید.
*إجعَلُوا لِأنفُسِکُم حَظّاً مِنَ الدُّنیا بإعطائِها ما تَشتَهی مِنَ الحَلالِ و ما لا یَثلِمُ المُرُوَّهَ و ما لا سَرَفَ فیه. واستَعِینُوا بِذلِکَ عَلی اُمُورِ الدِّینِ، فإنَّهُ رُوِیَ:«لَیسَ مِنّا مَن تَرَکَ دُنیاهُ لِدینِهِ أو تَرَکَ دینَهُ لِدُنیاهُ.(تحف العقول410)
با برآوردن خواست های خود از حلال و تا حدی که به مروّت خدشه وارد نیاورد و اسراف هم در آن نباشد، بهره ای از دنیا برای خویشتن قرار دهید، و از آن در کارهای دین کمک بگیرید؛ زیرا روایت است که:«از ما نیست کسی که دنیایش را به خاطر دینش رها کند یا دینش را به خاطر دنیایش واگذارد.»
*مُشاوَرَهُ العاقِلِ النّاصِحِ یُمنٌ وَ بَرَکَهٌ و رُشدٌ و تَوفیقٌ مِنَ اللهِ. فإذا أشارَ عَلَیکَ العاقِلُ الناصِحُ فإیّاکَ و الخِلافَ؛ فإنّ فِی ذلِکَ العَطَبَ.
مشورت با خردمندِ خیرخواه، نیکبختی و برکت و هدایت و توفیقی از خداوند است؛ پس هر گاه خردمند خیرخواه تو را راهنمایی کرد مبادا سرپیچی کنی که موجب هلاکت است.(البحار313/78)
*إنَّ خَواتیِمَ أعمالِکُم قَضاءُ حَوائِجِ إخوانِکُم و الإحسانُ إلَیهِم ما قَدَرتُم، و إلّا لَم یُقبَل مِنکُک عَمَلٌ. حِنُّوا علی إخوانِکُم وارحَمُوهُم تَلحَقُوا بِنا.
بی گمان پایان کارهایتان باید برآوردن نیازمندی های برادرانتان و احسان به آنان در حد توان باشد، و گرنه هیچ عملی از شما پذیرفته نیست، پس به برادرانتان عطوفت و مهربانی کنید تا به ما بپیوندید.(البحار379/75)
*إنّ أعظَمَ النّاسِ قَدراً الَّذی لا یَرَی الدُّنیا لِنَفسِهِ خَطَراً. أمَا إنّ أبدانَکُم لَیسَ لَها ثَمَنٌ إلّا الجَنَّهَ فَلا تَبِیعُوها بِغَیرِها.(تحف العقول389)
ارجمندترین مردم کسی است که دنیا را برای خود ارزشمند نبیند. هان، که بدن های شما را بهایی جز بهشت نیست؛ پس آن را در برابر چیز دیگر نفروشید.
*و فَضلُ الفَقیهِ عَلَی العابِدِ کفَضلِ الشَّمسِ عَلَی الکَواکِبِ، و مَن لَم یَتَفَقَّه فِی دینِهِ لَم یَرضَ اللهُ لَهُ عَمَلاً.(تحف العقول410)
برتری فقیه بر عابد به سان برتری خورشید بر دیگر ستارگان است. هر که احکام دینش را نداند، خداوند عملی را از او نپذیرد.
*قِلَّهُ المَنطِقِ حُکمٌ عظیمٌ، فَعَلَیکُم بِالصَّمتِ؛ فَإنَّهُ دَعَهٌ حَسَنَهٌ و قِلَّهُ وِزرٍ و خِفَّهٌ مِنَ الذُّنُوبِ.(البحار148/1)
کم گویی، حکمتی بزرگ است، پس خانوشی گزینید؛ زیرا که آن موجب آسایشی خوش، و اندک و سبک شدن بار گناهان است.
*و اللهِ، ما أُعطِیَ مُؤمِنٌ قَطُّ خَیرَ الدُّنیا و الآخِرَهِ إلّا بِحُسنِ ظَنِّهِ بِاللهِ عَزَّ و جَلَّ و رَجائِهِ مِنهُ و حُسنِ خُلُقِهِ و الکَفِّ عَنِ اغتِیابِ المُؤمِنِنَ.(مستدرک الوسائل248/11)
به خدا سوگند هرگز به هیچ مؤمنی خیر دنیا و آخرت داده نشد مگر به سبب نیک گمانی اش به خداوند عزّ و جلّ، و امیدش به او، و خوش اخلاقی اش، و خودداری از غیبت کردن از مؤمنان.
گلچینی از سخنان کاظم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم