چهار وصیت مهم
در روایت هست که خداوند به حضرت موسی(ع) فرمود:« قال اللّهتعالى لموسى، ياموسى احفظ وصيّتى لك بأربعة أشياء، أوليهنّ مادمت لاترى ذنوبك تغفر، فلا تشتغل بعيوب غيرك الثّانية مادمت لاترى كنوزى قدنفدت، فلا تغتمّ بسبب رزقك. الثّالثة مادمت لاترى زوال ملكى، فلاترج أحداً غيرى، الرابعة مادمت لاترى الشّيطان ميّتاً فلاتأمن مكره»[2]
از دیگران عیب جویی مکن
حق متعال به موسى فرمود: اى موسى وصيت مرا در چهارچيز، حفظ نما،مادامى كه نديدى گناهان خودت بخشوده شده، به عيبجوئى ديگران مشغول مباش. [1]
غم روزی مخور:
ای موسی مادامی که خزانه روزی من تمام نشده است، غم روزی را نخور، پس خزانه خداوند عالم هیچ وقت تمام نمی شود و ما نباید غم روزی را بخوریم، روزی هر کسی معین است هیچ وقت حتی برای یک لحظه روزی کسی قطع نخواهد شد و خداوند روزی را در هر حال میرساند.
حکایت:
مالك دينارگويد: به مكه مىرفتم از بيابانى گذشتم ديدم بازى، نانى در منقار داشته و در حال پرواز است گفتم سبحان الله در اين كار سرّى هست از راه منحرف شده يك ميل پشت سر باز راه رفتم ديدم پرنده كنار چاهى نشست و به داخل چاه رفت من هم كنار ايستاده مراقب اوضاع بودم ديدم آن پرنده در ته چاه روى سينه مردى كه چشمان و دست وپايش را بسته بودند نشست و نان ريز كرد و نصف نان را به اوخوراند و منقارش راپر از آب نمود، وی را سيراب كرد و رفت؛من داخل چاه رفته و دست، پا و چشمان مرد را باز كردم از ماجرايش سؤال كردم گفت: من از اهل خراسانم که به مكه مىرفتم و در اين محل راهزنها مرا به اين روز انداختند و هرچه داشتم بردند؛دوروز گذشت و من گرسنه و تشنه ماندم و دعا كردم «الهى أغثنى» خدايا به فريادم برس ناگهان اين پرنده سر رسيد به اين شكل مرا سير و سيراب نمود؛دست و پايش را بازنمودم و از چاه بيرون كشيدم ناگه هاتفى ندا درداد «كما أخلصته من البئر أخلصتك من الويل» آنگونه كه اورا از چاه خلاص كردى مانيز ترا از چاه ويل نجات داديم؛ پس باهم به مكه رفته و اعمالش را به جا آورديم.[3]
از مکر شیطان ایمن مباش
یا موسی مادامی که شیطان نمرده است، از مکر و فریب و حیله او در امان نباش، چون او دشمن شماست، شیطان قسم جلاله یاد کرده که فرزندان آدم را گمراه می کند« فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعين »[4] مگر بندگان خالص خدا که بر آنها راهی ندارد « إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصين»[5] در سوره یاسین و در آیات دیگر هم داریم، « أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَني آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبينٌ» [6] ای فرزندان آدم آیا به شما اطلاع ندادم که شیطان دشمن آشکار شماست؟
چهار درخواست شیطان از حق متعال
شيطان از موجودات آگاه و مغرورى مىباشد كه به سادگى تسليم اجراى فرمان خداوند متعال نگرديد و در اثر خود برتر بينى، حاضر نشد به آدم عليه السلام سجده كند و سرفرود آورد اين كبر و غرور اورا از تمام امتيازات، محروم و از درگاه ربوبيت مطرود،گرديد! در اين موقعيت استثنائى بود كه خداىعزّ و جلّ را زير سؤال و در واقع محاكمه كرد (كه خدايا تو عادلى پس نتيجه آن همه عبادتهاى هزاران سال من، چه شد؟!).
پاسخ شنيد، در آخرت نصيبى ندارى ولى به عنوان پاداش اعمالت، در دنيا هرچه بخواهى برايت مىدهم چون فرد آگاه و دانا بود، تصميم گرفت تمام خواستههاى خود را متوجه اولاد حضرت آدم عليه السلام نمايد تا با نيروهاى درخواستى، نسل اورا، به آتش بكشد و نگذارد خداشناس و بندگان او باشند بدين جهت گفت:
خدايا مرا كه به خاطر او از درگاه خودت و مقاماتم راندى، من مىخواهم،
1- اولاد من حد اقل دوبرابر اولاد او باشند،
2- ما آنهارا ببينيم و آنها مرا نبينند،
3- أجرنى فيهم مجرى الدم فى العروق من در رگهاى آنها مانند خون، در جريان و گردش باشم،
4- مرا تا يَوْمِ يُبْعَثُونَ (قيامت) عمر بده (اين خواستههاى من در برابر عبادت چندين هزار ساله ام است فرمود: دادم «قالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ* إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ»[7] تو مهلت داده شدى تا روز وقت معلوم، حالا آن وقت معلوم تا زمان ظهور حضرت بقيّة اللّه الاعظم روحى و أرواح العالمين لتراب مقدمه الفداء است يا روز رستاخيز ياكمى قبل از آن، مورد اختلاف در روايات است.
هركدام از اينها باشد، شيطان به اين زودىها نخواهد مرد، پس نبايد از نيرنگ و مكر او، در امان باشيم و بى خيال بنشينيم.
ما الان گرفتار این دشمن واقعی خودمان هستیم، لذا خداوند به حضرت موسی(ع) فرمود: مادامی که شیطان نمرده است از وسوسه و فریب او در امان نباش،
از دیگران عیبجویی مکن
چهارم که خیلی مهم است فرمود: یا موسی مادامی که به بخشوده شدن گناهان خودت یقین نکرده ای از دیگران عیب جویی نکن، وقتی خودت معیوبی، چرا از دیگران عیب جویی میکنی؟
پی نوشت ها:
[1] - بحارالأنوار ج : 95 ص : 47
اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ وَ اقْضِ لِي فِيهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ يَا مَنْ لَا يَحْتَاجُ إِلَى التَّفْسِيرِ وَ السُّؤَالِ يَا عَالِماً بِمَا فِي صُدُورِ الصَّامِتِينَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ
[2] - سفينةالبحار: ج 1 ص 501 باب الاربعينّات.
[3] - لئالى الاخبار: 2/ 74 از كتاب خلاصة الاخبار.
[4] -سوره ص آیه 82
[5] - سوره ص آیه 83
[6] - سوره یس آیه 60
[7] -سوره حجر آیات 37 -38