حضرت آيت الله مجتهدي ره
قدم اول: نيت:
حالا كه آمده اي طلبه شدي، به هر دليلي…!، نيّتت را درست كن، يعني نيتت بايد خالص براي خدا باشد، و بايد خالص خالص براي خدا باشي. بگو: خدايا آمده ام آدم شوم و بعد از اين، دست عده اي را بگيرم. حاج شيخ عبدالكريم حائري(ره) را در حرم امام حسين(ع) ديدند كه گريه مي كند و به امام مي گويد: آقا جان! من مجتهد شده ام، ولي مي خواهم آدم بشوم. گفتند: ملا شدن چه آسان، آدم شدن چه مشكل. حاج شيخ عبدالكريم حائري(ره) فرمودند: ملا شدن چه مشكل آدم شدن محال است! اين به خاطر اين است كه ما در فكر آدم شدن نيستيم. دعا كنيد آدم شويم و بميريم. برسيم و بميريم. دعا كنيم بارمان را به مقصد برسانيم و بميريم. شخصي وارد روستايي شد، ديد همه قبرها جلوي درِ خانه هاست و سن مرده ها كم است؛ يكي شش ماه، يكي يك سال، يكي سه سال، يكي ده روز. از شخصي پرسيد: جريان چيست؟ در جواب گفت: ما اينجا مرده ها را جلوي خانه دفن مي كنيم كه هر روز وقتي از خانه بيرون مي آييم، به ياد مرگ و آخرت بيفتيم و از خدا بترسيم و در روز، حواسمان جمع باشد و كارهايمان را ميزان كنيم و اين كه مي بيني عمرها كم است، علتش اين است كه ما عمر را از روزي حساب مي كنيم كه شخص بيدار شود و خودش را بشناسد(و دست از گناه و معصيت بكشد).
اگر اين طور باشد، ما اصلاً عمري نداريم! دعا كنيد بيدار شويم، و بفهميم از كجا آمده ايم و در كجا هستيم و به كجا خواهيم رفت. حضرت علي(ع) فرمودند:«رحم الله امراً علم من أين و في أين و إلي أين»، شرح اصول كافي ملاصدرا571/1/1. اميرمؤمنان(ع) در روايت ديگري فرمودند:«تعجب مي كنم از كسي كه به دنبال گمشده خويش مي گردد، ولي به دنبال خودش نمي گردد!» ما خودمان را گم كرده ايم. تا به حال گشته اي خودت را پيدا كني؟
قدم دوم: صمت:
صمت يعني سكوت. حرف هايي كه فايده ندارد، نزن. خداوند متعال مي فرمايد:«ما يلفظ من قول إلا لديه رقيب عتيد»؛ هيچ كلامي از دهان شما بيرون نمي آيد، مگر اين كه نگهباني آماده است و آن را ضبط مي كند. نقل مي كنند: طلبه اي از دنيا رفت، او را در خواب ديدند و پرسيدند: حالت چطور است؟ گفت: مواظب اعمال و گفته هاي خود باشيد؛ زيرا حساب و كتاب خدا بسيار دقيق است. يك روز كه باران مي باريد، من گفتم: به به عجب باران به موقعي! هنوز سر آن يك جمله گرفتارم و به من مي گويند: مگر ما باران بي موقع هم داشته ايم؟! حضرت علي(ع) فرمودند: ايّاك و فضول الكلام فإنّه يظهر من عيوبك ما بطن و يحرّك عليك من أعدائك ما سكن؛ غررالحكم4104/212/؛ از حرف زايد و بيهوده دوري كن؛ چرا كه عيوب پنهان تو را آشكار مي كند و دشمنان تو را، كه با تو كاري ندارند، بر عليه تو تحريك مي كند. وقتي ما طلبه بوديم، همين كه چند نفر جمع مي شديم، هم مباحثم مرحوم حاج شيخ محمود تحريري مفاتيح را دست يكي از رفقا كه صداي خوبي داشت، مي داد و مي گفت: از مناجات خمسه عشر بخوان. اين مناجات بتعث مي شد كه از سخنان بيهوده خودداري كنيم.
شخصي نزد آيت الله العظمي سيد احمد خوانساري(ره) آمد و يك ساعت با آقا صحبت كرد. اريالا فقط با يك بله جواب او را دادند. بعضي علوم هستند كه جز از راه سكوت نمي شود به آن ها رسيد. حرف هاي زايد را از كلامت خارج كن و هر حرفي را كه نمي داني، نگو؛ و آن چه را هم مي داني، همه اش را نگو و ضمناً به هر كس هم نگو!
مخفي نماند كه سخن گفتن بي فايده وقتي است كه سخني بگويي كه اگر آن را نگويي، ضرري به دين و دنياي تو نمي رسد و گفتن آن نيز نفعي براي هيچ كس نداشته باشد.