انتظار فضیلتی اخلاقی-عرفانی است که روح را تعالی می بخشد و تحول آفرین و تربیت کننده انسان است. این فضیلت اخلاقی در زندگی فردی و جمعی بشر آثار و برکات فراوان دارد. مفهوم شناسی و موشکافی این واژه ما را در کسب آن یاری خواهد نمود و فراوانی ثمرات در این فضیلت را برای ما آشکار میسازد. به عبارتی انتظار فضیلتی است مرکب از فضائل دیگر که تحصیل آن کاری بس دشوار و البته بسیار پر پاداش و پر نتیجه خواهد بود.
قال رسول الله صلی الله عَلیهِ وَ آلِه: اَفضَلُ العِبادَةِ اِنتِظَارُ الفَرَج
عناصر اخلاقی تشکیل دهنده انتظار عبارتند از:
1- امید
اولین جزء و معنای سازنده ی انتظار، امید و رجا میباشد.چراکه در صورت یاس مطلق و عدم امیدواری ، حالت انتظار در انسان شکل نمیگیرد و تحقق خارجی پیدا نمیکند.قال علی علیه السلام: اِنتَظِرُ الفَرَجَ وَ لا تَیاَسُوا من رَوحِ الله.( در انتظار فرج و گشایش باشید و از رحمت خدا نا امید مشوید)
2- معرفت و اطمینان
دومین جزء از اجزای حالت انتظار، شناخت امر منتظر و اطمینان به وقوع آن میباشد، چرا که در صورت عدم یقین و عدم اطمینان به امری حالت انتظار در انسان منعقد نخواهد شد.(کثرت احادیث از معصومین علیهم السلام در باب انتظار خود شاهدی بر این عنصر است.)