شمّه ای از مقامات معنوی حضرت معصومه سلام الله علیها
حضرت فاطمه معصومه(س) در خاندانی ممتاز پرورش یافت که از نظر علمی و اخلاقی در والاترین سطح جامعه قرار داشتند. آن حضرت دوران کودکی خود را تحت تعلیم و نظارت پدر بزرگوارش گذرانده و بعد از شهادت امام هفتم(ع)، برادر گرامی اش حضرت رضا(ع) مسئولیت تربیت و پرورش خواهران و برادرانش را به عهده گرفت.
از جمله ی آنها خواهر گرامی اش حضرت معصومه(س) بود، بدین ترتیب آن حضرت در پرتو اشراف و تربیت امام هفتم(ع) و هشتم(ع) به مقامات بلندی در علم و معرفت و اخلاق نائل آمد. البته تمام فرزندان امام موسی کاظم(ع) به مقامات شامخ و ارجمندی دست یافتند و آنان مانند ستارگان تابناک در مناطق مختلف درخشیده و مورد توجه همگان قرار گرفتند.
«ابن صباغ مالکی» به این حقیقت تصریح می کند و می گوید:«هر یک از فرزندان ابی الحسن موسی معروف به کاظم فضیلتی مشهور دارد». همچنین صاحب«کشف الغمه» می نویسد:«برای هر یک از فرزندان ابی الحسن موسی(ع) فضیلت و منقبتی معروف موجود است» اما در میان فرزندان پیشوای هفتم(ع) بعد از امام علی بن موسی الرضا(ع)، حضرت فاطمه معصومه(س)، از موقعیت ویژه ای برخوردار است.«علامه تستری» می نویسد:«در میان فرزندان امام کاظم(ع) با آن همه کثرتشان بعد از امام رضا(ع) کسی به مقام والای حضرت معصومه(س) نمی رسد».
القاب ممتاز
در بیشتر مواقع نام و لقب هر کسس نشانگر حالات و صفات و سجایای وجودی اوست، اگر این القاب از سوی امام معصوم و داناترین فرد زمان به کسی اطلاق شود، بی تردید به حقیقت مقرون خواهد بود.
بر این اساس در زیارتنامه ی دوم حضرت معصومه(س) القابی همچون طاهره(پاکیزه)، حمیده(ستوده خصال)، برّه(نیکو رفتار)، رشیده(رشد یافته و تربیت شده)، نقیّه(پاک خصلت)، مرضیّه(مورد رضای پروردگار)، رضیّه(راضی از حق)، از جمله ی خصلت ها و صفاتی است که به آن حضرت نسبت داده شده است. نسبت دادن این القاب پسندیده در آن زیارتنامه نشانگر عظمت روحی و کمالات و سجایای بلند آن یادگار آل الله است.
همچنین محدثه(راوی حدیث)، شفیعه، معصومه، کریمه، و اخت الرضا، نیز در کلام معصومین و دانشوران شیعه به آن حضرت اطلاق گردیده است که حاکی از ویژگی های ممتاز آن دُخت امامت می باشد.
در اینجا فقط به دو امتیاز مشهور و مهم که از القاب زیبای آن حضرت نیز به شمار می رود، اشاره می کنیم.
1- مقام شفاعت
بر اساس روایات پیشوایان معصوم حضرت معصومه(س) دارای مقام شفاعت در روز جزاست و آن حضرت همانند مادر اطهر خویش، فاطمه ی زهرا(س) در روز قیامت از شفاعت گسترده ای برخوردار است. در زیارتنامه ی آن حضرت که از امام هشتم نقل شده است چنین می خوانیم:«یَا فاطمه اشفَعِی لِی فِی الجنه فَإِنَّ لَکِ عِندَ اللهِ شَأناً مِنَ الشَّأنِ؛ ای فاطمه ی معصومه! مرا در ورود به بهشت شفاعت کن که تو را نزد خدای متعال شأن و مقام بلندی است».
نقل شده است که محدث قمی(ره) هنگامی که در تیمچه ی بزرگ قم به مناسبت ایام فاطمیه بر فراز منبر سخنرانی می کرد در ضمن مطالب خویش چنین گفت:«شبی در عالم رؤیا میرزای قمی(ره) را ملاقات کردم، از او پرسیدم: آیا شفاعت شیعیان قم به دست حضرت معصومه(س) انجام خواهد پذیرفت؟ او فرمود: شفاعت اهل قم با من است، شفاعت شیعیان عالم با حضرت معصومه(س) است».
مطمئناً مرحوم میرزای قمی سخن به گزاف نگفته است و این کلام آن جناب برگرفته از گفتار بلند امام صادق(ع) است که به گروهی از اهل ری در عظمت و قداست شهر قم سخن گفته و در مورد جایگاه شفاعت فراگیر حضرت معصومه(س) چنین فرمود:«تَقبِضُ فِیهَا أَمرَأَهٌ هِیَ مِن وُلدِی، وَ اسمُهَا فاطمه بِنتِ موسی؛ تُدخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِنَا الجنه بِأَجمَعِهِم؛ بانویی از نسل من به نام فاطمه دختر موسی(س)، در آنجا رحلت می کند که به برکت شفاعت او همه ی شیعیان ما وارد بهشت می شود».
همچنین روایات متعددی که در مورد پاداش زائران آن حضرت به ما رسیده و در آن روایات زیارت حضرت معصومه(س) موجب دخول در بهشت و یا معادل بهشت قرار گرفته، به مقام بلند شفاعت آن بانوی مخدره دلالت می کند و طبق آن روایات زائر آن حضرت به واسطه ی تشرف به محضرش، خود را در معرض شفاعت قرار می دهد.
2- مقام عصمت
امام رضا(ع) فرمود:«مِن زَارَ المعصومه بِقُمَّ کَمَن زَارَنِی؛ هر کس معصومه را در قم زیارت کند همانند کسی است که مرا زیارت کرده است». در این روایت امام رضا(ع) با اعطای لقب معصومه به خواهر دلبندش به مقام عصمت آن جناب اشاره کرده است. همچنین در یکی از معجزات امام کاظم(ع) که حضرت معصومه(س) نیز نقشی دارد، هنگامی که مرد نصرانی می پرسد:«شما که هستید؟» می فرماید:«أنَا أختُ الرِّضا؛ من معصومه، خواهر امام رضا(ع) هستم».