در تئوری اسلامی صبحانه مستحب است، در صورت تمایل میل کنید و در صورت عدم تمایل هم میل نکنید، وعده ناهار از نظر طبی حرام و شام واجب است، و همواره غذای شب بهتر از غذای روز است، به همین جهت به روزه گرفتن امر شدیم، که روزه یعنی تبدیل سه وعده به دو وعده، یعنی مصرف افطار و سحری، و این به این معنی است که غذای روز تبدیل به غذای شب می شود، و میفرمایند: صوموا تصحوا، روزه بگیرید سالم میشوید، یعنی غذا را شب بخورید سالم میشوید.
در روایات تأکید زیادی بر وعده شام شده است، در یک روایت میفرماید: شام نخوردن مساوی با پیری زود رس است.
در روایت دیگر میفرماید: طبیبهای شما راجع به شام شب چه نظری دارند؟ عرض کردم: ما را منع میکنند، امام علیه السلام فرمود: ولی من دستور میدهم شام بخورید.
در روایت سوم میفرماید: شروع خرابی و فساد بدن ترک شام است.
در روایت چهارم که معتبر هست می فرمتید: کسیکه شام را ترک میکند نیرویی از او کاسته میشود که هیچ وقت برنمیگردد.
در روایت پنجم میفرماید: ژنی در بدن وجود دارد بنام رگ عشا، که اگر انسان شام را ترک کند آن ژن صاحبش را تا صبح لعن و نفرین میکند و میگوید گرسنه شوید همانگونه که گرسنه ام کردی، و تشنه شوید همانگونه که تشنه ام کردی، پس کسی شام را رها نکند
و در روایت ششم از امام کاظم ع وارد شده است که ایشان شام را ترک نمیکرد و میفرمود : شام تقویت کننده بدن است و فکر میکنم فرمود: برای همبستر شدن هم خوب است
واما مقدار شام:
به صِرف خوردن چیزی هر چند نان خشک یا خرمای خشک این مشکلات مذکور بر طرف میشود، ولی این بهترین گزینه نیست، بلکه بهترین گزینه پر کردن شکم بخصوص برای افراد مسن و میانسال است.
در یک روایت صحیح السند میفرماید: شام نخوردن مساوی با پیری زود رس است و سزاوار است انسانی که وارد سن میشود، شب نخوابد مگر با شکم پر.
و در روایت دیگر میفرماید: سزاوار است برای انسان بزرگسال (چهل سال به بالا ) شب نخوابد مگر با شکم پر، زیرا خواب آرامتر و بدن خوشبوتری به همراه خواهد داشت.
و در روایت سوم امام صادق ع میفرمایند: صلاح نیست کسیکه سنش بالا رفته سبک بخوابد، بلکه می بایست با شکم پر بخوابد، که این برای او بهتر است.
تأکید خاصی برای مصرف شام و عدم ترک آن در شب شنبه و شب یکشنبه وارد شده است.
واما زمان شام خوردن بعد از نماز عشاء، روایت میفرماید: عِشاءُ النبییّن بَعدَ العتمه، یعنی شام پیامبران بعد از نماز عشاء است