وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در ستايش الهى و سفارش به تقوا

اَحْمَدُهُ شُكْراً لاِِنْعامِهِ، وَ اَسْتَعينُهُ عَلى وَظائِفِ حُقُوقِهِ،

او را سپاس مى گويم تا شكر بر نعمتش باشد، و براى اداى حقوقش از او كمك مى طلبم،

عَزيزَ الْجُنْدِ، عَظيمَ الْمَجْدِ. وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ،

خداوندى كه ارتشش غالب، و بزرگواريش عظيم است. و شهادت مى دهم كه محمّد بنده و فرستاده اوست،

دَعا اِلى طاعَتِهِ، وَ قاهَرَ اَعْداءَهُ جِهاداً عَنْ دينِهِ. لايَثْنيهِ عَنْ ذلِكَ

مردم را به طاعت خدا دعوت كرد، و با جهاد در راه دين بر دشمنانش پيروز شد، همدستى دشمنان

اجْتِماعٌ عَلى تَكْذيبِهِ، وَ الْتِماسٌ لاِِطْفاءِ نُورِهِ.

بر تكذيب او، و فعاليّتشان براى خاموش كردن نور آن حضرت او را از فعاليت در راه خدا متوقف نكرد.

فَاعْتَصِمُوا بِتَقْوَى اللّهِ، فَاِنَّ لَها حَبْلاً وَثيقاً عُرْوَتُهُ، وَ مَعْقِلاً مَنيعاً

پس به تقواى الهى چنگ زنيد، كه رشته اى است با دستگيره اى محكم، و حصارى است كه بلندى آن

ذِرْوَتُهُ. وَ بادِرُوا الْمَوْتَ وَ غَمَراتِهِ، وَ امْهَدُوا لَهُ قَبْلَ حُلُولِهِ،

دست نيافتنى است. بر مرگ و دشواريهايش پيشدستى كنيد،و براى پذيراييش قبل از آنكه از در آيد آماده شويد،

وَ اَعِدُّوا لَهُ قَبْلَ نُزُولِهِ، فَاِنَّ الْغايَةَ الْقِيامَةُ. وَ كَفى بِذلِكَ وَاعِظاً لِمَنْ

و پيش از فرود آمدنش مهيّا گرديد، زيرا قيامت نهايت كار است. مرگ براى عاقلان پندى

عَقَلَ، وَ مُعْتَبَراً لِمَنْ جَهِلَ. وَ قَبْلَ بُلُوغ ِ الْغايَةِ ما تَعْلَمُونَ

كافى، و براى جاهلان زمينه عبرت است. پيش از در آمدن قيامت چنانكه خبر داريد اين امور است:

مِنْ ضيقِ الاَْرْماسِ، وَ شِدَّةِ الاِْبْلاسِ، وَ هَوْلِ الْمُطَّلَع ِ، وَ رَوْعاتِ

تنگى گورها، شدّت اندوه و يأس، وحشت از جايى كه از آنجا بر احوال برزخ آگاه مى شويد، ترس هاى

الْفَزَع ِ، وَ اخْتِلافِ الاَْضْلاع ِ، وَ اسْتِكاكِ الاَْسْماع ِ، وَ ظُلْمَةِ اللَّحْدِ،

پى در پى، جابه جا شدن استخوانها، كر شدن گوشها، تاريكى لحد،

وَ خيفَةِ الْوَعْدِ، وَ غَمِّ الضَّريح ِ، وَ رَدْمِ الصَّفيح ِ.

ترس از وعده عذاب، پوشيده شدن شكاف گور، و استوار شدن تخته سنگها بر سر قبر.

فَاللّهَ اللّهَ عِبادَ اللّهِ، فَاِنَّ الدُّنْيا ماضِيَةٌ بِكُمْ عَلى سَنَن، وَ اَنْتُمْ

خدا را خدا را اى بندگان خدا، كه دنيا شما را به يك راه مى گذراند،و شما و

وَالسّاعَةُ فى قَرَن، وَ كَاَنَّها قَدْ جاءَتْ بِاَشْراطِها، وَ اَزِفَتْ بِاَفْراطِها،

قيامت به يك رشته بسته ايد، گويا قيامت با نشانه هايش فرا رسيده،و با علامتهايش نزديك گرديده،

وَ وَقَفَتْ بِكُمْ عَلى صِراطِها، وَ كَاَنَّها قَدْ اَشْرَفَتْ بِزَلازِلِها، وَ اَناخَتْ

و شما را بر صراط خود متوقف نموده، انگار با سختى هايش بر شما مشرف شده، و سينه

بِكَلاكِلِها، وَ انْصَرَمَتِ الدُّنْيا بِاَهْلِها، وَ اَخْرَجَتْهُمْ مِنْ حِضْنِها،

بر زمين نهاده، و دنيا از اهلش جدا گشته، و آنان را از دامان خود بيرون افكنده،

فَكانَتْ كَيَوْم مَضى، اَوْ شَهْر انْقَضى، وَ صارَ جَديدُها رَثّاً،

و تمام روزگار چون روزى بود كه گذشت، و يا ماهى كه مدّتش به پايان رسيد، تازه اش كهنه،

وَ سَمينُها غَثّاً، فى مَوْقِف ضَنْكِ الْمَقامِ، وَ اُمُور مُشْتَبِهَة عِظام،

و فربهش لاغر شد، مردمان در توقفگاهى تنگ قرار مى گيرند، و امورى درهم و عظيم،

وَ نار شَديد كَلَبُها، عال لَجَبُها، ساطِع لَهَبُها، مُتَغَيِّظ زَفيرُها،

و آتشى سخت شرربار، همراه صدايى وحشتناك، و زبانه اى كشيده،با غرّشى از روى خشم،

مُتَاَجِّج سَعيرُها، بَعيد خُمُودُها، ذاك وَقُودُها، مَخُوف وَعيدُها،

همراه اخگرهايى سوزنده، كه ديرخاموش است، هميمه اش فروزان، تهديدش ترسناك،

غَمٍّ قَرارُها، مُظْلِمَة اَقْطارُها، حامِيَة قُدُورُها، فَظيعَة اُمُورُها.

قعرش ناپيدا، اطرافش تاريك، ديگهايش برافروخته، و كارهايش هولناك است.

«وَ سيقَ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ اِلَى الْجَنَّةِ زُمَراً» قَدْ اُمِنَ الْعَذابُ،

اهل تقوا را دسته دسته به جانب بهشت مى رانند، در حالى كه از عذاب ايمن شده،

وَ انْقَطَعَ الْعِتابُ، وَ زُحْزِحُوا عَنِ النّارِ، وَ اطْمَاَنَّتْ بِهِمُ الدَّارُ،

و از ملامت رهايى يافته، و از آتش دورند، بهشت در كمال آرامش پذيراى آنهاست،

وَ رَضُوا الْمَثْوى وَ الْقَرارَ. الَّذينَ كانَتْ اَعْمالُهُمْ فِى الدُّنْيا زاكِيَةً،

و آنان هم ازجاى و قرارگاه خود شادند. اينان گروهى بودند كه اعمالشان در دنيا پاك،

وَ اَعْيُنُهُمْ باكِيَةً، وَ كانَ لَيْلُهُمْ فى دُنْياهُمْ نَهاراً تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفاراً،

و چشمشان از خوف عذاب گريان بود، شب تارشان به خاطر خشوع و استغفارشان روز بود،

وَ كانَ نَهارُهُمْ لَيْلاً تَوَحُّشاً وَ انْقِطاعاً. فَجَعَلَ اللّهُ لَهُمُ الْجَنَّةَ مَآباً،

و روزشان محض بيم از گناه و انقطاع از دنيا شب. خداوند بهشت را جاى بازگشت،

وَ الْجَزاءَ ثَواباً، وَ كانُوا اَحَقَّ بِها وَ اَهْلَها، فى مُلْك دائِم،

و خير و خوشى را پاداش آنان قرار داد، كه اينان به بهشت شايسته تر و اهل آن بودند، در يك پادشاهى ابدى،

وَ نَعيـم قـائِـم .

و نعمت پايدار خواهند بود.

فَارْعَوْا عِبادَ اللّهِ ما بِرِعايَتِهِ يَفُوزُ فائِزُكُمْ، وَ بِاِضاعَتِهِ يَخْسَرُ

بندگان خدا، آن را رعايت كنيد كه به رعايت آن رستگارِ شمار رستگار مى گردد، و تبهكار شما به ضايع

مُبْطِلُكُمْ، وَ بادِرُوا آجالَكُمْ بِاَعْمالِكُمْ، فَاِنَّكُمْ مُرْتَهَنُونَ بِما

كردن آن خسارت مى بيند. بر مرگهاى خود به اعمال صالحتان پيشى جوييد، كه شما گروگان اعمال

اَسْلَفْتُمْ، وَ مَدينُونَ بِما قَدَّمْتُمْ، وَ كَاَنْ قَدْ نَزَلَ بِكُمُ الْمَخُوفُ،

گذشته خود هستيد، و به آنچه انجام داده ايد جزا داده مى شويد. گويى مرگ وحشتناك بر شما فرود آمده،

فَلا رَجْعَةً تَنالُونَ، وَ لا عَثْرَةً تُقالُونَ. اِسْتَعْمَلَنَا اللّهُ وَ اِيّاكُمْ بِطاعَتِهِ

كه نه از آن بازگشتى داريد، و نه لغزشى را از شما مى پذيرند. خداوند ما و شما را در مدار طاعت خود

وَ طاعَةِ رَسُولِهِ، وَ عَفا عَنّا وَ عَنْكُمْ بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ.

و رسـولش به كـار گيـرد، و از مـا و شمـا به فضـل و رحمتش درگـذرد.

اِلْزَمُوا الاَْرْضَ، وَ اصْبِرُوا عَلَى الْبَلاءِ، وَ لاتُحَرِّكُوا بِاَيْديكُمْ

بر جاى خود قرار گيريد، بر بلا و سختى صبر كنيد، دستها و اسلحه هاى

وَ سُيُوفِكُمْ فى هَوى اَلْسِنَتِكُمْ، وَ لاتَسْتَعْجِلُوا بِما لَمْ يُعَجِّلْهُ

خود را در مسير هوا و هوس زبانهاى خود به كار مگيريد، و در آنچه خداوند شتاب در آن را براى شما

اللّهُ لَكُمْ، فَاِنَّهُ مَنْ ماتَ مِنْكُمْ عَلى فِراشِهِ وَ هُوَ عَلى مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ

نخواسته شتاب نكنيد، زيرا هر كدام از شما كه بر اساس شناخت خدا و رسولش

وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ اَهْلِ بَيْتِهِ ماتَ شَهيداً، وَ وَقَعَ اَجْرُهُ عَلَى اللّهِ،

و اهل بيت پيامبرش در بستر بميرد شهيد از دنيا رفته، و اجرش بر خداست،

وَ اسْتَوجَبَ ثَوابَ ما نَوى مِنْ صالِح ِ عَمَلِهِ، وَ قامَتِ النِّيَّةُ مَقامَ

و به ثواب عمل صالحى كه در نيّت داشته مى رسد، و اين نيّت جاى شمشير

اِصْلاتِهِ لِسَيْفِهِ، فَاِنَّ لِكُلِّ شَىْء مُدَّةً وَ اَجَلاً.

كشيدن او را پر مى كند، زيرا هر چيزى را زمان مشخّص و مدّت معيّنى است.