92

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از سخنان آن حضرت است

لَمّا اُريـدَ عَلَى الْبَيْعَـةِ بَعْـدَ قَتْـلِ عُثْـمانَ

به هنگامى كه مردم پس از كشته شدن عثمان خواستند با او بيعت كنند

دَعُونى وَالْتَمِسُوا غَيْرى، فَاِنّا مُسْتَقْبِلُونَ اَمْراً لَهُ وُجُوهٌ وَ اَلْوانٌ،

رهايم كنيد و غير مرا بخواهيد، زيرا ما با حادثه اى روبرو هستيم كه آن را چهره ها و رنگهاست،

ادامه »

90

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در توحيد الهى و پند و اندرز

الْحَمْدُ لِلّهِ الْمَعْرُوفِ مِنْ غَيْرِ رُؤْيَة، وَ الْخالِقِ مِنْ غَيْرِ رَويَّة.

حمد خداى را كه منهاى ديده شدن شناخته شده، و جهان را بدون انديشه و فكر آفريده.

الَّذى لَمْ يَزَلْ قائِماً دائِماً اِذْ لاسَماءٌ ذاتُ اَبْراج  ، وَلا حُجُبٌ ذاتُ

خدايى كه هميشه قائم به ذات و دائم بوده و هست آن گاه كه نه آسمانى داراى برج، نه حجابهايى داراى

اَرْتاج  ، وَلا لَيْلٌ داج  ، وَلا بَحْرٌ ساج  ، وَلا جَبَلٌ ذُوفِجاج  ، وَلا فَجٌّ

درهاى بزرگ، نه شب تاريك، نه درياى آرام، نه كوههاى داراى تنگه ها، نه راه پيچيده

ادامه »

89

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در حال مردم پيش از بعثت و پس از آن

اَرْسَلَهُ عَلى حينِ فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ، وَ طُولِ هَجْعَة مِنَ الاُْمَمِ،

پيامبر را در زمانى فرستاد كه رشته رسالت منقطع، و خواب غفلت ملّتها طولانى،

وَ اعْتِزام مِنَ الْفِتَنِ، وَ انْتِشار مِنَ الاُْمُورِ، وَ تَلَظٍّ مِنَ الْحُرُوبِ.

و فتنه ها جدّى، و امور حيات از هم گسيخته، و آتش جنگها شعلهور بود.

وَالدُّنْيا كاسِفَةُ النُّورِ، ظاهِرَةُ الْغُرُورِ، عَلى حينِ اصْفِرار مِنْ

نور دنيا در كسوف، و دنيا با ظهور چهره فريبنده در حال خودنمايى، برگهاى درخت زندگى

ادامه »

88

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در بيان عوامل هلاكت مردم

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ اللّهَ لَمْ يَقْصِمْ جَبّارِى دَهْر قَطُّ اِلاّ بَعْدَ تَمْهيل

پس از حمد حق، خداوند سركشان هيچ روزگارى را درهم نشكست مگر پس از مهلت دادن

وَ رَخاء، وَ لَمْ يَجْبُرْ عَظْمَ اَحَد مِنَ الاُْمَمِ اِلاّ بَعْدَ اَزْل وَ بَلاء، وَ فى

و آسايش، و شكستگى هيچ امّتى را جبران ننمود مگر بعد از تنگنايى و سختى و رنج، و در

ادامه »

87

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در وصف پرهيزكاران و فاسقان و مقام خاندان نبوت

عِبادَ اللّهِ، اِنَّ مِنْ اَحَبِّ عِبادِ اللّهِ اِلَيْهِ عَبْداً أعانَهُ اللّهُ عَلى نَفْسِهِ،

بندگان خدا، محبوبترين بندگان در پيشگاه خداوند بنده اى است كه خداوند به تسلّط بر نفسش او را يارى داده،

فَاسْتَشْعَرَ الْحُزْنَ، وَ تَجَلْبَبَ الْخَوْفَ، فَزَهَرَ مِصْباحُ الْهُدى

پس اندوه را شعار خود كرده، و خوف از عذاب را تن پوش خويش، از اين رو چراغ هدايت در دلش

ادامه »

 86

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در توحيد الهى و سفارش به تقوا و مشورت

قَدْ عَلِمَ السِّرائِرَ، وَ خَبَرَ الضَّمائِرَ، لَهُ الاِْحاطَةُ بِكُلِّ شَىْء،

به نهانها آگاه است، و از انديشه ها باخبر است، به هر چيزى احاطه دارد،

وَ الْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَىْء، وَ الْقُوَّةُ عَلى كُلِّ شَىْء. فَلْيَعْمَلِ الْعامِلُ مِنْكُمْ

و بر هر چيزى غالب است، و بر همه چيز تواناست. كوشش كننده از شما در ايام مهلت بكوشد

ادامه »

85

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در صفات خداوند

وَ اَشْهدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ. الاَْوَّلُ لا شَىْءَ قَبْلَهُ،

شهادت مى دهم معبودى جز اللّه نيست، يگانه اى است بى شريك. اولى است كه چيزى پيش از او نبوده،

وَ الاْخِرُ لاغايَةَ لَهُ. لاتَقَعُ الاَْوْهامُ لَهُ عَلى صِفَة، وَ لاتُعْقَدُ الْقُلُوبُ

و آخرى است كه او را انتهايى نيست. انديشه ها به هيچ يك از صفاتش نرسند، دلها او را به كيفيتى

ادامه »

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  مَنِ اتَّجَرَ بِغَيْرِ فِقْه فَقَدِارْتَطَمَ فِى الرِّبا.

و آن حضرت فرمود: كسى كه بدون آگاهى به احكام، به تجارت برخاست

در ورطه ربا افتاد.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ لِغالِبِ بْنِ صَعْصَعَةَ اَبِى الْفَرَزْدَقِ فى كَلام دارَ

به غالب بن صَعْصَعه پدر فرزدق در گفتگويى كه ميانشان گذشت،

بَيْنَهُما: [ ما فَعَلَتْ اِبِلُكَ الْكَثيرَةُ؟ ] قالَ: ذَعْذَعَتْهَا الْحُقُوقُ يا

فرمود: شتران بسيارت چه شدند؟ گفت: حقوق خدايى آنها را پراكنده ساخت

اَميرَ الْمُؤْمِنينَ. فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:[ ذلِكَ اَحْمَدُ سُبُلِها.

اى اميرمؤمنان. فرمود: اين پراكندگى ستوده ترين راههاى پراكندگى است.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اِذا كانَ فى رَجُل خَلَّةٌ رائِقَةٌ

و آن حضرت فرمود: اگر در مردى خصلتى خوشايند باشد همانندهاى آن را

فَانْتَظِرُوا اَخَواتِها.

در انـتـظـار بـاشـيـد.