86
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است
در توحيد الهى و سفارش به تقوا و مشورت
قَدْ عَلِمَ السِّرائِرَ، وَ خَبَرَ الضَّمائِرَ، لَهُ الاِْحاطَةُ بِكُلِّ شَىْء،
به نهانها آگاه است، و از انديشه ها باخبر است، به هر چيزى احاطه دارد،
وَ الْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَىْء، وَ الْقُوَّةُ عَلى كُلِّ شَىْء. فَلْيَعْمَلِ الْعامِلُ مِنْكُمْ
و بر هر چيزى غالب است، و بر همه چيز تواناست. كوشش كننده از شما در ايام مهلت بكوشد
فى اَيّامِ مَهَلِهِ قَبْلَ اِرْهاقِ اَجَلِهِ، وَ فى فَراغِهِ قَبْلَ اَوانِ شُغُلِهِ، وَ فى
پيش از آنكه مرگ او را دريابد، و در وقت فراغت قبل از اينكه گرفتار شود،و در زمانى كه
مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ اَنْ يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ، وَلْيُمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَ قَدَمِهِ،
راه نفس باز است و هنوز گلويش را نفشرده اند. آدمى بايد براى آسايش فردا و ثبات قدم سفره طاعت آماده كند،
وَلْيَتَزَوَّدْ مِنْ دارِ ظَعْنِهِ لِدارِ اِقامَتِهِ.
و از سراى رفتنى براى خانه اقامت توشه بردارد.
فَاللّهَ اللّهَ اَيُّهَا النّاسُ فيمَا اسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتابِهِ، وَ اسْتَوْدَعَكُمْ
خدا را خدا را در نظر گيريد اى بندگان خدا در قرآنش كه رعايت آن را به شما دستور داده، و در آنچه از
مِنْ حُقُوقِهِ. فَاِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً، وَ لَمْ يَتْرُكْكُمْ سُدًى،
حقوق خود پيش شما امانت نهاده، كه خداوند شما را بى هدف نيافريده، و مهمل رها نكرده،
وَ لَمْ يَدَعْكُمْ فى جَهالَة وَلاعَمًى. قَدْ سَمّى آثارَكُمْ، وَ عَلِمَ
و در جهالت و كوردلى وانگذاشته. اعمال شما را به خير و شر نام و نشان نهاده، و آگاه به كردار
اَعْمالَكُمْ، وَ كَتَبَ آجالَكُمْ، وَ اَنْزَلَ عَلَيْكُمُ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ
شماست، و مدّت اقامت شما را در دنيا معين نموده، و كتابش را به عنوان بيان كننده حقايق بر شما
شَىْء، وَ عَمَّرَ فيكُمْ نَبِيَّهُ اَزْماناً، حَتّى اَكْمَلَ لَهُ وَ لَكُمْ فيما اَنْزَلَ مِنْ
نازل كرده، و براى هدايت شما مدت زمانى پيامبرش را در دنيا زندگى داده، تا آنكه دينش را براى او و شما در
كِتابِهِ دينَهُ الَّذى رَضِىَ لِنَفْسِهِ، وَ اَنْهى اِلَيْكُمْ عَلى لِسانِهِ مَحابَّهُ مِنَ
آنچه در قرآن فرستاده كامل كرد، دينى كه آن را پسنديده، و به زبان پيامبرش اعمال
الاَْعْمالِ، وَ مَكارِهَهُ وَ نَواهِيَهُ وَ اَوامِرَهُ. فَاَلْقى اِلَيْكُمُ الْمَعْذِرَةَ،
محبوب و مكروه و نواهى و اوامرش را به شما رساند، و براى شما جاى عذرى نگذاشت،
وَ اتَّخَذَ عَلَيْكُمُ الْحُجَّةَ، وَ قَدَّمَ اِلَيْكُمْ بِالْوَعيدِ، وَ اَنْذَرَكُمْ بَيْنَ يَدَىْ
و بر شما اتمام حجت كرد، و تهديد به عذابش را پيش فرستاد، و شما را از عذاب شديدِ
عَذاب شَديد. فَاسْتَدْرِكُوا بَقِيَّةَ اَيّامِكُمْ، وَ اصْبِرُوا لَها اَنْفُسَكُمْ،
پيش رويتان ترساند. بنابراين باقى مانده عمر را دريابيد، و در اين باقى مانده خود را به شكيبايى واداريد،
فَاِنَّها قَليلٌ فى كَثيرِ الاَْيّامِ الَّتى تَكُونُ مِنْكُمْ فيهَا الْغَفْلَةُ وَالتَّشاغُلُ
كه اين باقيمانده عمر در برابر روزهاى زيادى كه از شما در غفلت و رويگردانى از موعظه گذشت
عَنِ الْمَوْعِظَةِ. وَلاتُرَخِّصُوا لاَِنْفُسِكُمْ فَتَذْهَبَ بِكُمُ الرُّخَصُ
اندك است. نفْس هاى خود را مجال ندهيد كه اين مجال دادنها شما را به راه
مَذاهِبَ الظَّلَمَةِ، وَلاتُداهِنُوا فَيَهْجُمَ بِكُمُ الاِْدْهانُ عَلَى الْمَعْصِيَةِ.
ستمكاران خواهد برد، و سستى نورزيد كه اين سستى شما را به معصيت درخواهد آورد.
عِبادَ اللّهِ، اِنَّ اَنْصَحَ النّاسِ لِنَفْسِهِ اَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ.
اى بندگان خدا، خيرخواه ترين مردم نسبت به خود كسى است كه پروردگارش را بيشتر بندگى كند.
وَ اِنَّ اَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ اَعْصاهُمْ لِرَبِّهِ. وَ الْمَغْبُونُ
و گول زننده ترين مردم نسبت به خويش كسى است كه خدا را بيشتر معصيت كند. و فريب خورده شخصى است
مَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ. وَ الْمَغْبُوطُ مَنْ سَلِمَ لَهُ دينُهُ. وَالسَّعيدُ مَنْ وُعِظَ
كه ضرر به خود روا دارد. و آن كه بر او غبطه خورند كسى است كه دينش سالم بماند. و سعادتمند انسانى است
بِغَيْرِهِ. وَالشَّقِىُّ مَنِ انْخَدَعَ لِهَواهُ وَ غُرُورِهِ. وَاعْلَمُوا اَنَّ يَسيرَ الرِّياءِ
كه از ديگرى پند گيرد. و بدبخت آدمى است كه از هواى نفس و غرور خود گول بخورد. بدانيد كه اندك ريا
شِرْكٌ، وَ مُجالَسَةَ اَهْلِ الْهَوى مَنْساةٌ لِلاْيمانِ، وَ مَحْضَرَةٌ لِلشَّيْطانِ.
شرك است. و همنشينى با هواپرستان عامل فراموشى ايمان و حضور شيطان در زندگى است.
جانِبُوا الْكَذِبَ، فَاِنَّهُ مُجانِبٌ لِلاْيمانِ. الصّادِقُ عَلى شَفا مَنْجاة
از دروغ دور شويد، كه دروغ از ايمان دور است. راستگو بر لبه نجات و
وَ كَرامَة. وَالْكاذِبُ عَلى شُرَفِ مَهْواة وَ مَهانَة. وَلاتَحاسَدُوا،
كرامت قرار دارد. و دروغگو مشرف به افتادن و تباهى در خوارى است. به هم حسد نورزيد،
فَاِنَّ الْحَسَدَ يَأْكُلُ الاْيمانَ كَما تَأْكُلُ النّارُ الْحَطَبَ. وَلاتَباغَضُوا،
زيرا حسد ايمان را مى خورد چون آتش كه هيزم خشك را مى خورد. و با هم دشمنى ننماييد،
فَاِنَّها الْحالِقَةُ. وَ اعْلَمُوا اَنَّ الاَْمَلَ يُسْهِى الْعَقْلَ، وَ يُنْسِى
زيرا عداوت باعث زوال خير و بركت است. بدانيد كه آرزو عقل را به اشتباه مى اندازد، و ياد خدا را فراموشى
الذِّكْرَ. فَاَكْذِبُوا الاَْمَلَ، فَاِنَّهُ غَرُورٌ، وَ صاحِبُهُ مَغْرُورٌ.
مى دهد. پس آرزو را محقق مسازيد كه فريبنده است، و صاحبش فريب خورده.