در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آمده است : من قرأ سورة ((هل اتى )) کان جزاؤ ه على الله جنة و حریرا: ((کسى که سوره هل اتى را بخواند پاداش او بر خداوند بهشت و لباسهاى بهشتى است )).

منبع : تفسیر نمونه جلد 25 صفحه 332

این سوره در آغاز، خلقت انسان را بعد از آنکه نامى از او در میان نبود خاطرنشان مى‏ سازد، و سپس مى‏ فرماید که خداى تعالى او را به راهى که تنها راه اوست هدایت کرد، حال یا این انسان شکر هدایتش را مى‏ گزارد، و یا کفران مى‏ کند. آن گاه مى‏ فرماید براى کافران انواعى از عذاب و براى ابرار الوانى از نعمت آماده کرده، و اوصاف آن نعمت‏ها را در طى هجده آیه شرح مى‏ دهد، و همین دلیل است بر اینکه مقصود اصلى هم بیان همین جهت بوده است.
و پس از بیان اوصاف آن نعمت، روى سخن را به رسول گرامى خود نموده مى‏ فرماید: قرآن نازل شده از ناحیه اوست، و مایه تذکر بشر است، پس باید که در برابر حکم پروردگار خود صابر باشد، و هوا و هوس‏هاى کفار را پیروى نکند، و باید که پروردگار خود را صبح و شام به یاد بیاورد و براى او شبها به سجده بیفتد، و شبى طولانى تسبیح گوید.
منبع : ترجمه المیزان، ج‏20، ص: 192

ترجمه الميزان : سوره فاتحه آيات 7 - 6

ترجمة الميزان ج : 1ص :44

اهْدِنَا الصرَط الْمُستَقِيمَ‏(6) صِرَط الَّذِينَ أَنْعَمْت عَلَيْهِمْ غَيرِ الْمَغْضوبِ عَلَيْهِمْ وَ لا الضالِّينَ‏(7)

ترجمه آيات:

ما را بسوي صراط مستقيم هدايت فرما .

صراط آنانكه برايشان انعام فرمودي .

نه آنانكه برايشان غضب كردي .

و نه گمراهان .

ادامه »

(1)سوره حمد

ترجمة الميزان ج : 1ص :24

سورة الفاتحة

بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ‏(1) الْحَمْدُ للَّهِ رَب الْعَلَمِينَ‏(2) الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ‏(3) مَلِكِ يَوْمِ الدِّينِ‏(4) إِيَّاك نَعْبُدُ وَ إِيَّاك نَستَعِينُ‏(5)

ترجمه آيات :

بنام خدائي كه هم رحمتي عام دارد و هم رحمتي خاص به نيكان .

ستايش مر خدا را كه مالك و مدبر همه عوالم است .

هم رحمتي عام دارد و هم رحمتي خاص به نيكان .

خدائي كه مالكيت علي الاطلاقش در روز جزا .

براي همه مكشوف ميشودتنها تو را مي‏پرستيم و تنها از تو ياري مي‏طلبيم .

بيان

(بسم الله الرحمن الرحيم ) بسيار مي‏شود كه مردم ، عملي را كه مي‏كنند ، و يا مي‏خواهند آغاز آن كنند ، عمل خود را با نام عزيزي و يا بزرگي آغاز مي‏كنند ، تا باين وسيله مبارك و پر اثر شود ، و نيز آبروئي و احترامي به خود بگيرد ، و يا حداقل باعث شود كه هر وقت نام آن عمل و يا ياد آن به ميان

ترجمة الميزان ج : 1ص :25

مي‏آيد ، به ياد آن عزيز نيز بيفتند .

عين اين منظور را در نامگذاريها رعايت مي‏كنند ، مثلا مي‏شود كه مولودي كه برايشان متولد مي‏شود، و يا خانه ، و يا مؤسسه‏اي كه بنا مي‏كنند ، بنام محبوبي و يا عظيمي نام مي‏گذارند ، تا آن نام با بقاء آن مولود ، و آن بناي جديد ، باقي بماند ، و مسماي اولي به نوعي بقاء يابد ، و تا مسماي دومي باقي است باقي بماند ، مثل كسي كه فرزندش را به نام پدرش نام مي‏گذارد ، تا همواره نامش بر سر زبانها بماند ، و فراموش نشود .

اين معنا در كلام خداي تعالي نيز جريان يافته ، خدايتعالي كلام خود را به نام خود كه عزيزترين نام است آغاز كرده ، تا آنچه كه در كلامش هست مارك او را داشته باشد ، و مرتبط با نام او باشد ، و نيز ادبي باشد تا بندگان خود را به آن ادب ، مؤدب كند ، و بياموزد تا در اعمال و افعال و گفتارهايش اين ادب را رعايت نموده ، آن را با نام وي آغاز نموده ، مارك وي را به آن بزند ، تا عملش خدائي شده ، صفات اعمال خدا را داشته باشد ، و مقصود اصلي از آن اعمال ، خدا و رضاي او باشد ، و در نتيجه باطل و هالك و ناقص و ناتمام نماند ، چون به نام خدائي آغاز شده كه هلاك و بطلان در او راه ندارد .

خواهيد پرسيد كه دليل قرآني اين معنا چيست ؟ در پاسخ مي‏گوئيم دليل آن اين است كه خدايتعالي در چند جا از كلام خود بيان فرموده : كه آنچه براي رضاي او و به خاطر او و به احترام او انجام نشود باطل و بي اثر خواهد بود ، و نيز فرموده : بزودي بيك يك اعمالي كه بندگانش انجام داده مي‏پردازد ، و آنچه به احترام او و به خاطر او انجام نداده‏اند نابود و هباء منثورا مي‏كند ، و آنچه به غير اين منظور انجام داده‏اند ، حبط و بي اثر و باطل مي‏كند ، و نيز فرموده : هيچ چيزي جز وجه كريم او بقاء ندارد ، در نتيجه هر چه به احترام او و وجه كريمش و به خاطر رضاي او انجام شود ، و به نام او درست شود باقي مي‏ماند ، چون خود او باقي و فنا ناپذير است ، و هر امري از امور از بقاء ، آن مقدار نصيب دارد ، كه خدا از آن امر نصيب داشته باشد .

ادامه »

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله الذي انزل الفرقان علي عبده ليكون للعالمين نذيرا، و الصلوة علي من جعله شاهدا و مبشرا و نذيرا، و داعيا الي الله باذنه و سراجا منيرا و علي آله الذين اذهب عنهم الرجس، و طهرهم تطهيرا .
در اين مقدمه روشي را كه ما در اين كتاب در بحث و جستجو از معاني آيات قرآن كريم اتخاذ نموده‏ايم، براي خواننده معرفي ميكنيم .
نخست بايد بگوئيم: تفسير كه بمعناي بيان معاني آيات قرآني، و كشف مقاصد و مداليل آنست، از قديمي‏ترين اشتغالات علمي است، كه دانشمندان اسلامي را به خود جلب و مشغول كرده است .
و تاريخ اين نوع بحث كه نامش تفسير است، از عصر نزول قرآن شروع شده، و اين معنا از آيه : ( كما ارسلنا فيكم رسولا منكم، يتلوا عليكم آياتنا، و يزكيكم و يعلمكم الكتاب و الحكمة، همچنانكه در شما رسولي از خود شما فرستاديم، تا بر شما بخواند آيات ما را، و تزكيه‏تان كند، و كتاب و حكمتتان بياموزد ) به خوبي استفاده ميشود، چون مي‏فرمايد : همان رسوليكه كتاب قرآن به او نازل شد، آن كتاب را به شما تعليم مي‏دهد .

ادامه »