چگونه حاج شیخ جعفر شوشتری به مقامات عالی رسید؟!
حاج شیخ جعفر شوشتری، عالم و عارف باتقوایی بود که به درجات علمی و عملی و مقامات عالی رسید. سخنان و نصایح او در بین مردم پرنفوذ و گیرا بود، و سجایای اخلاقی ویژه ای داشت. بسیار مقیّد به حلال و حرام و پرهیز از گناه بود. روزی به مادر مکرّمه اش گفتند: به داشتن چنین فرزندی باید افتخار کنی! مادرش گفت: بله. ولی او باید بر من ببالد، چرا که من از لحظه ی تولد و حتّی قبل از آن همیشه با وضو بودم و یک بار هم او را بدوا وضو شیر ندادم، همیشه هنگام تغذیه او، خدا را در نظر داشتم و با طهارت و یاد خدا و ذکر نام خدا او را در آغوش می گرفتم و آرزویم این بود که مانند امام صادق(ع) شود.
… جالب است که دقیقاً مطابق فرمایش قرآن است، آن جا که در سوره ی فرقان ویژگی های مؤمنان را ذکر می کند، یازدهمین نشانه مؤمنان را این گونه بیان می کند:
نقش دعا در تربیت صالح
«والّذِینَ یَقُولونَ رَبَّنَا هَب لَنَا مِن أزوَاجِنَا وَ ذُرِّیَّاتِنَا قُرَّهَ أعیُنٍ وَاجعَلنَا لِلمُتَّقِینَ إِماماً»؛ «و کسانی که می گویند: پروردگارا، به ما از همسران و فرزندانمان آن ده که موجب روشنی چشمان(ما) باشد، و ما را پیشوای پرهیزکاران گردان!».
در این آیه اشاره شده است که یکی از ویژگی های مؤمن راستین این است که به تربیت خود و خانواده ی خویش اهمیّت دهد و خود را در برابر فرزندانش مسئول بداند؛ آن ها با اعمال خوب خود پیوسته از خدا می خواهند که برای آن ها نسل پاک قرار دهد و جالب است که تقاضا می کنند که ما را پارسایان قرار ده.
و البته روشن است که در گوشه ای ننشستند و دعا کنند، بلکه«دعا»، نشانه و رمز کوشش و علاقه ی آن ها است و مسلّماً این افراد همه ی توان و همّت شان را در تربیت فرزندانشان می گذارند و در عین حال دعا هم می کنند که همه ی اضلاع مثلث تغذیه(شیر، روح، معنویت) تکمیل شود. آن ها نه تنها خود را مسئول تربیت و راهنمای خانواده خود می دانند، بلکه از خدا می خواهند که راهنمای دیگر مردم باشند.در روایات آمده که آیه ی فوق درباره ی علی علیه السلام و ائمه وارد شده است. و این از باب«جری» است؛ زیرا یک حقیقت کلّی را بر بهترین مصادیقش حمل کرده و به معنای عدم انطباق آیه بر مصداق های آیه ی زیر نمره 20، نیست، با یک مثال موضوع را عینی تر می کنیم: وقتی در جایی سخن از حقیقت ادب است، اشاره به فرد حاضر می کنیم که سمبل ادب است و می گوییم«ادب» یعنی این.
در سخن مفسّرین هم آمده است که این موضوع دلیل بر عدم انطباق آیه با دیگر مؤمنان نخواهد بود و هر کدام در اندازه وموقعیت های مختلف، امام و رهبر و پیشوای دیگران خواهند بود. خانواده های آگاه، زمینه ساز رشد و تربیت و تکامل معنوی فرزندانشان هستند ولی بعد از این زمینه سازی و نصب سیم های برق، الکنریسیته ی رشد را خداوند در سیم ها جاری می کند. حتّی پیامبر اکرم(ص) با آن که به عنوان هادی از سوی خداوند معرّفی شده است، ولی درباره ی او گفته شده است که:«إِنَّکَ لَا تَهدِی مَن أحبَبتَ وَ لکِنَّ اللهَ یَهدِی مَن یَشاء…»؛ «تو هر کس را که دوست بداری نمی توانی هدایت کنی و لیکن خدا است که هر کس را بخواهد هدایت می کند».
این مطلب هم، در رابطه با پدر و مادر و فرزندانشان، صدق می کند.

برخی به مجرّد مراقبت های جزئی از فرزندان، تصوّر و توهّم می کنند که رشد دهنده ی اصلی، آن ها هستند. آری در روایات و آیات، نقش کلیدی مواظبت ها، ارتزاق حلال و تفکیک محل خواب دختر و پسر و صدها رسالت مطرح شده است، امّا همه ی این ها به منزله ی همان مثال«سیم کشی» در یک ساختمان است که زمینه برای جریان الکتریسیته فراهم می شود.

به این آیه توجه فرمایید:«… وَ أنبَتَهَا نَبَاتاً حَسَناً وَ کَفَّلَهَا زَکَرِیَّا…»؛ «خداوند مریم را چونان گیاهی، رشدِ نیکو داد و زکریا کفالت و سرپرستی او را عهده دار شد». در این آیه همان دو نقش اشاره شده است:

تأثیر رشد دادن و وصل برق هدایت از سوی خداوند(امدادهای تربیتی) 1

نقش کفالت و سرپرستی و مراقبت مربّی و کفیل 2

آری؛ کسی که خداوند به رشد او توجّه خاص دارد، باغبانی چونان زکریّا باید کفالت این گل اهدایی خدا را بر عهده گیرد.

روان شناسی تربیت کودک و نوجوان از منظر قرآن، روایت و علم/ خدیجه معین