58

وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

كلام آن حضرت است

كَلَّمَ بِهِ الْخَوارِجَ

در خطاب به خوارج نهروان

اَصابَكُمْ حاصِبٌ، وَلا بَقِىَ مِنْكُمْ آبِرٌ! اَ بَعْدَ ايمانى بِاللّهِ

طوفان مرگ زا بر شما بوزد، و اصلاح كارى از شما باقى نماند! آيا پس از ايمانم به خدا

وَ جِهادى مَعَ رَسُولِ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عليهِ وآلِهِ اَشْهَدُ عَلى نَفْسى

و جهادم همراه رسول حق صلّى اللّه عليه وآله به كفر خود شهادت

بِالْكُفْرِ؟! «لَقَدْ ضَلَلْتُ اِذاً وَ ما اَنَا مِنَ الْمُهْتَدينَ.» فَاُوبُوا شَرَّ مَآب،

دهم؟! «در اين صورت گمراه شده و از گردونه هدايت يافتگان خارج شده ام.» به بدترين سرنوشت برويد،

وَ ارْجِعُوا عَلى اَثَرِ الاَْعْقابِ! اَما اِنَّكُمْ سَتَلْقَوْنَ بَعْدى ذُلاًّ شامِلاً،

و از راهى كه آمده ايد به جهالت گذشته برگرديد! بدانيد پس از من به پستى فراگير دچار مى شويد،

وَ سَيْفاً قاطِعاً، وَ اَثَرَةً يَتَّخِذُهَا الظّالِمُونَ

و شمشيرهاى برنده به سراغتان خواهد آمد، و ثروت شما را ستمكاران گرفته مِلك خود كنند و اين

فـيـكُـمْ سُـنَّـةً .

عمل را براى خود عادت و سنّت قرار دهند.

[ قَوْلُهُ عَلَيْهِ السّلامُ: «وَ لا بَقِىَ مِنْكُمْ آبِرٌ» يُرْوى عَلى ثَلاثَةِ اَوْجُه: اَحَدُها اَنْ يَكُونَ

گفتار حضرت: «و لا بَقِىَ مِنكم آبِرُ» به سه صورت روايت شده: يكى همان طور كه در

كَما ذَكَرْناهُ «ابِرٌ» بِالرّاءِ مِنْ قَوْلِهِمْ رَجُلٌ آبِرٌ لِلَّذى يَأْبِرُ النَّخْلَ اَىْ يُصْلِحُهُ. وَ يُرْوى

متن آورده ايم «آبر» با راء به معناى اصلاح كننده نخل است.

دوم«آثِرٌ» بِالثّاءِ بِثَلاثِ نُقَط يُرادُ بِهِ الَّذى يَأْثِرُ الْحَديثَ أىْ يَرْويهِ وَ يَحْكيهِ، وَ هُوَ اَصَحُّ

«آثر» با ثاء سه نقطه به معناى روايت كننده و حكايت كننده حديث، كه اين صحيح ترين

الْوُجُوهِ عِنْدى. كَاَنَّهُ عَلَيْهِ السّلامُ قالَ: لابَقِىَ مِنْكُمْ مُخْبِرٌ. وَ يُرْوى «آبِزٌ» بِالزّاىِ

وجه نزد من است. گويى حضرت فرموده: مخبرى از شما باقى نماند. سوم «آبز» با زاى

الْمُعْجَمَةِ وَ هُوَ الْواثِبُ; وَ الْهالِكُ اَيْضاً يُقالُ لَهُ آبِزٌ.]

نقطه دار به معناى پرخاشگر; و نيز به معناى هلاك شونده است.