انگیزه های غاصبین ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام از دیدگاه حضرت زهرا (س)
مهمترین اقدام فاطمه زهرا(س) که با گفتار و عمل صورت گرفت افشاگری و پرده برداشتن از فتنه غاصبین ولایت علی(ع) بود. اولین بار فاطمه زهرا(س) بود که انگیزه های واقعی و نیت کسانی که با پوشش جلوگیری از وقوع فتنه در سقیفه جمع شدند و خود فتنه به پا ساختند را بر ملا ساخت.
1- کینه ورزی
حضرت زهرا(س) برای اولین بار اعلام می کنند که انگیزه واقعی آنان کینه ها و عقده های انباشته بود. آن کینه ها ناشی از چند امر بود.
کینه های شکست در مسابقه با علی(ع)
فاطمه زهرا(س) معتقد بود آنان از زمان اظهار اسلام خود را در مسابقه با علی(ع) می دیدند و همواره در این مسابقه دچار شکست شده بودند و شکست های پی در پی آنان موجب پدید آمدن کینه های شدید در دل آنان شده بود. ایشان می فرماید:«از پَست ترین قبایل عرب، قبیله تیم و از حیله بازترین قبایل عرب قبیله عدی بر علی(ع) ستم روا داشتند و پرچم مسابقه برافراشتند تا بر آن حضرت سبقت گیرند، اما چون موفق نشده و شکست خوردند کینه علی(ع) را در دل گرفتند اما پنهان کردند. آن گاه که نور دین خاموش شد و پیامبر رحلت فرمود آن بغض ها و کینه ها را به زبان آوردند و بر مرکب آرزو سوار شدند و ستم ها روا داشتند و فدک را غصب کردند و…».
2- کینه بدر و احد
فاطمه زهرا(س) از نوع دیگری از حقد و کینه نسبت به علی(ع) در ریشه فتنه غصب خلافت و فرو ریختن مصائب بر خاندان وحی پس از پیامبر(ص) پرده برمی دارد. ایشان می فرماید:
عده ای دیگر نیز در غصب خلافت شریک شدند و عضو حزب آنان بودند که انگیزه آنان عقده گشائی کینه های جنگ بدر و احد بود.
ایشان در این باره می فرماید:
«این همه کینه توزی ها از جنگ بدر و انتقام جویی از جنگ احد استکه در دلهای منافقین پنهان بود اما روزی که حکومت را غصب کردند تمام آن کینه ها و حسادتها را بر ما فرو ریختند».
ترس از عدالت و تیغ شمشیر علی(ع)
فاطمه زهرا(س)) هراس از عدالت علی(ع) و تیغ شمشیرش را عامل دیگر آن فتنه معرفی می کنند. حضرت زهرا(س) در سخنانی می فرماید:
«چه چیز باعث شد که با علی(ع) کینه توزی کنند و آن رفتار را از خود بروز دهند؟ خود آن جناب پاسخ می دهد: … چون سوزش تیغ او را چشیدند و پایداری او را دیدند که نسبت به مرگ بی اعتنا بود، دیدند که چگونه بر آنان می تازد و با دشمنان خدا نمی سازد و آنان را عقوبت می کند و خشم علی(ع) در راه خداست».
3- قدرت طلبی و جاه پرستی
فاطمه زهرا(س) سومین انگیزه غاصبین را جاه طلبی و قدرت طلبی بیان می کند. ایشان در میان جمعی از کوچه و بازار می فرماید:
«به خدا سوگند! رسول خدا(ص) در روز غدیر خم ولایت و رهبری را برای امام علی(ع) مطرح کرد و از مردم بیعت گرفت تا امید شما جاه پرستان قدرت طلب را قطع نماید…».
پیروی از شهوات
فاطمه زهرا(س) در جای دیگری از افشاگری خود، پیروی از شهوات را انگیزه دیگر آنان معرفی می کند و می فرماید:«اما افسوس آنان کسی را مقدم داشتند که خدا او را کنار زده بود و کسی را کنار زدند که خدا او را مقدم داشت. ره آورد بعثت را انکار کردند و به بدعت ها روی آوردند آن ها هوا پرستی و شهوت را برگزیدند».
روحیه بدعت گذاری و تأویل سوء قرآن
از نظر فاطمه زهرا(س) از عوامل دیگری که در وقایع تلخ دخیل بود و بستر تمام مصائب باید تلقی کرد، تفسیر سوء از کلام الهی و پیروی از بدعت و آراء شخصی بود. ایشان می فرماید:
«… آنان به بدعت ها رو آوردند و بر اساس رأی شخصی عمل کردند، هلاک و نابودی بر آنان باد. آیا آنان کلام خدا را نشنیده بودند که فرمود: و ربک یخلق ما یشاء و یختار ما کان لهم الخیره؟ آری شنیدند اما همان گونه که قرآن فرمود: فانها لا تعمی الأبصار و لکن تعمی القلوب التی فی الصدور. افسوس که سران سقیفه آمال خود را بسط داده و از مرگ و قیامت غافل شدند».