وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در امر به الفت، و وصف بنى اميّه و ياران خويش

لِيَتَاَسَّ صَغيرُكُمْ بِكَبيرِكُمْ، وَلْيَرْاَفْ كَبيرُكُمْ بِصَغيرِكُمْ.

كوچكتران شما بايد به بزرگتران اقتدا كنند، و بزرگترهاى شما بايد به كوچكترها مهربان باشند.

وَ لا تَكُونُوا كَجُفاةِ الْجاهِلِيَّةِ، لا فى الدِّينِ يَتَفَقَّهُونَ، وَ لا عَنِ اللّهِ

همچون ستمكاران دوره جاهليت نباشيد كه نه دنبال فهم دين بودند، و نه براى شناخت خداوند تعقّل

يَعْقِلُونَ، كَقَيْضِ بَيْض فِى اَداح يَكُونُ كَسْرُها وِزْراً،

مى كردند، مَثَل مردم جاهليت چون تخمى است كه در محل تخم گذارى شترمرغان پيدا شود، شكستنش گناه است،

وَ يُخْــرِجُ حِضـانُهـا شَــرّاً .

و وانهادنش باعث بيرون آمدن جوجه زيان رسان (زيرا ممكن است تخم مار سياه باشد).

مِنْـها

از اين خطبه است (درباره بنى اميّه)

اِفْتَرَقُوا بَعْدَ اُلْفَتِهِمْ، وَ تَشَتَّتُوا عَنْ اَصْلِهِمْ. فَمِنْهُمْ آخِذٌ

مسلمانان پس از اتفاق از هم جدا شدند، و از اصلشان پراكنده گشتند. گروهى از آنان (كه بر حق بودند)

بِغُصْن اَيْنَما مالَ مالَ مَعَهُ. عَلى اَنَّ اللّهَ تَعالى سَيَجْمَعُهُمْ

به شاخه اى دست آويختند كه شاخه به هر كجا متمايل شد آنها هم تمايل شدند. به زودى خداوند آنان را

لِشَرِّ يَوْم لِبَنى اُمَيَّةَ كَما تَجْتَمِعُ قَزَعُ الْخَريفِ، يُؤَلِّفُ اللّهُ

براى بدترين روز بنى اميه جمع كند چنانكه پاره هاى ابر در فصل پاييز جمع مى شوند، خداوند در ميانشان

بَيْنَهُمْ، ثُمَّ يَجْعَلُهُمْ رُكاماً كَرُكامِ السَّحابِ، ثُمَّ يَفْتَحُ اللّهُ لَهُمْ اَبْواباً

الفت ايجاد مى كند، و آنان را همچون ابرهاى متراكم متّفق مى نمايد، آن گاه خداوند براى آنان درهايى

يَسيلُونَ مِنْ مُسْتَثارِهِمْ كَسَيْلِ الْجَنَّتَيْنِ، حَيْثُ لَمْ تَسْلَمْ

مى گشايد كه چون سيل از جاى برانگيختنشان روانه مى شوند مانند سيل دو باغ مردم سبا، كه از آن سيل

عَلَيْهِ قارَّةٌ، وَ لَمْ تَثْبُتْ عَلَيْهِ اَكَمَةٌ، وَ لَمْ يَرُدَّ سَنَنَهُ رَصُّ طَوْد،

هيچ زمينى سالم نماند، و هيچ تپّه اى در برابرش تاب نياورد، و برپايى كوه و بلنديهاى زمين

وَ لا حِدابُ اَرْض. يُزَعْزِعُهُمُ اللّهُ فى بُطُونِ اَوْدِيَتِهِ،

جريان آن سيل را بازنگرداند. خداوند آن مردم متّفق را در ميان درّه ها و رودخانه ها پراكنده مى كند،

ثُمَّ يَسْلُكُهُمْ يَنابيعَ فِى الاَْرْضِ، يَأْخُذُ بِهِمْ مِنْ قَوْم

آن گاه همچون چشمه سار در قسمتهاى مختلف زمين روان مى سازد، حقّ از دست رفته گروهى را از گروه ديگر

حُقُوقَ قَوْم، وَ يُمَكِّنُ لِقَوْم فى دِيارِ قَوْم. وَايْمُ اللّهِ لَيَذُوبَنَّ

به كمك آنان مى گيرد، و عدّه اى را به جاى عدّه ديگر در شهرها قرار مى دهد. قسم به خدا بنى اميه پس

ما فى اَيْديهِمْ بَعْدَ الْعُلُوِّ وَالتَّمْكينِ كَما تَذُوبُ الاَْلْيَةُ عَلَى النّارِ.

از برترى و حكومتشان آنچه در دست دارند آب مى شود مانند دنبه اى كه به روى آتش آب مى شود.

اَيُّهَا النّاسُ، لَوْ لَمْ تَتَخاذَلُوا عَنْ نَصْرِ الْحَقِّ، وَ لَمْ تَهِنُوا عَنْ

اى مردم، اگر يكديگر را از يارى كردن حق فرو نمى گذاشتيد، و از سست كردن پايه باطل

تَوْهينِ الْباطِلِ، لَمْ يَطْمَعْ فيكُمْ مَنْ لَيْسَ مِثْلَكُمْ، وَ لَمْ يَقْوَ مَنْ قَوِىَ

سستى نمى كرديد، آنان كه همشأن شما نبودند در امور شما طمع نمى كردند، و آن كه بر شما مسلّط شد

عَلَيْكُمْ. لكِنَّكُمْ تِهْتُمْ مَتاهَ بَنى اِسْرائيلَ. وَلَعَمْرى لَيُضَعَّفَنَّ لَكُمُ التّيهُ

قوى نمى گشت، ولى شما چون بنى اسرائيل سرگردان شديد. به جانم سوگند پس از آنكه مرا از دست

مِنْ بَعْدى اَضْعافاً بِما خَلَّفْتُمُ الْحَقَّ وَراءَ ظُهُورِكُمْ، وَ قَطَعْتُمُ الاَْدْنى

داديد سرگردانى شما چند برابر مى شود به خاطر اينكه حق را پشت سر گذاشتيد، و از نزديك ترين

وَ وَصَلْتُمُ الاَْبْعَدَ. وَاعْلَمُوا اَنَّكُمْ اِنِ اتَّبَعْتُمُ الدّاعِىَ لَكُمْ

فرد به پيامبر بريديد و به دورترين شخص متّصل شديد. بدانيد اگر از امام برحق خود پيروى مى كرديد

سَلَكَ بِكُمْ مِنْهاجَ الرَّسُولِ، وَ كُفيتُمْ مَؤُونَةَ الاِْعْتِسافِ، وَ نَبَذْتُمُ

شما را به راه رسول خدا مى برد، آنوقت از رنج بيراهه رفتن راحت مى شديد، و بار سنگين

الثِّقْلَ الْفادِحَ عَنِ الاَْعْناقِ.

را از دوش خود به كنارى مى انداختيد.