قصد ما  این است که انشاء الله از این پس  مبحثی را تحت عنوان

پرسمان برای خوانندگان این وبلاگ بازگشایی کنیم . که در این بخش

پاسخ و پرسش در اختیار شما قرار می گیرد.

سؤال : منشأ حاکمیت چیست؟

پاسخ : نسبت به این مسأله که منشأ حاکمیت چیست یا به تعبیر

دیگر، حاکمیت از کجا سرچشمه می گیرد ، نظریات گوناگونی ارائه

شده است. آنچه را که میتوان به عنوان دیدگاه اسلامی در این

زمینه مطرح کرد ، این است که حق حاکمیت ، صرفاً متعلق به خدای

متعال است و در صورتی که خداوند ـ  عزوجل  ـ  چنین حقی را به

شخص یا اشخاصی اعطا کرده باشد ، آنان نیز در همان محدوده ای

که خداوند به آنان اذن داده است،حق حاکمیت خواهند داشت.

انحصار حق حاکمیت به خداوند متعال،با ادله عقلی و نقلی متعددی

قابل اثبات است که در اینجا به بعضی از آنها اشاره می شود:

الف ـ دلیل عقلی

یکی از ادله ی عقلی انحصار حق حاکمیت در خدای متعال این است

که حق حاکمیت خداوند، مقتضای ربوبیت تکوینی اوست.

تبیین این دلیل ،نیازمند بیان مقدمه ذیل است:

مالکیت دو نوع است :1ـ مالکیت حقیقی   2ـ مالکیت اعتباری

مالکیت اعتباری ، مالکیتی است که در ظرف قانون ، اعتبارمی شود.

برای نمونه ،انسان ها به خاطرپیشگیری از درگیری و اختلاف ، پدیده ای

به نام مالکیت را اعتبار می کنند و بر اساس آن ، فرد یا گروهی را مالک

چیزی می دانند و دیگران را از تصرف در آن ممنوع می نمایند.

مانند مالکیت انسان نسبت به خانه ، ماشین ، مزرعه و مانند آن.

اما ما لکیت حقیقی ، آن است که و«مملوک» واقعاً و در ظرف تکوین

متعلق به مالک باشد.

مهمترین مصداق مالکیت حقیقی ، موردی است که «مالک» مملوک

را به وجود آورده و یا به تعبیر دیگر ، خلق کرده باشد.

در این نوع مالکیت ، وجود مملوک و همه خصوصیات وجودش وابسته

و بر خاسته از مالک است، به طوری که اگر مالک توجه خود را از او و

یا خصوصیاتش بردارد ، دیگر مملوک وخصوصیاتش موجود نخواهد بود ،

بدین جهت ، واقعیت مملوک و واقیعت خصوصیات آن ، همچون پرتوی

کاملاً وابسته به مالک و بر گرفته از اوست. مانند اینکه صورت ذهنی

یک شخص تا زمانی مو جود است که آن شخص بدان توجه دارد و به

محض آنکه توجه اواز آن بر داشته شود ـ اگر چه به چیزدیگری هم جلب

توجه ننماید ـ اثری از صورت ذهنی باقی نخواهد ماند.

با توجه به این مقدمه ، روشن می شود که خداوند مالک حقیقی جهان

و از جمله انسان است و این مالکیت ، مقتضای خالقیت او نسبت به

همه مو جودات است که آن نیز به نوبه خود ، مقتضای این است که

وجود واجب ، تنها ذات خدای   متعال می باشد. وقتی در مالکیت اعتباری ،

هر گونه دخل و تصرف در مملوک در اختیار مالک است ، در مالکیت حقیقی ،

به طریق اولی چنین خواهد بود. لذا ربوبیت تکوینی جهان و همه موجودات ،

در اختیارخداوند متعال است.هر گاه موجودی  صاحب اختیارتکوینی مو جود

دیگری بود ، صاحب اختیارتشریعی آن موجود ویا به تعبیر دیگر،حاکم برآن

موجود نیز خواهد بود.

 در نتیجه ، انسان هم ، چون مخلوق خداوند است ، ملک اوست وهر گونه

فرمانروایی بر او وامر و نهی نسبت به او ، مختص خداوند است وانسان ها

در صورتی حق فرمانروایی بر دیگران را دارند که از ناحیه خدا اجازه داشته

باشند و این حق ، به آنان اعطا و مرحمت شده باشد ، در غیر این صورت ،

در ملک حقیقی خداوند تصرف نموده اند و به حکم عقل ، هر گونه تصرف در

ملک دیگری  ، بدون اذن مالکش غیر مجاز، نادرست و ناروا خواهد بود.  

ادامه دارد…