مکان حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف

حضرت حجّت عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز اگر انسانی حی هستند، به سان سایر انسان ها نیازمند موطن و مسکن و زندگی اجتماعی برای حیات خویش می باشند. ذکر سرداب سامرا، جمکران، وادی السلام نجف، مسجد کوفه یا کوه رضوی و ذی طوی و جزیره ی خضرا و… به عنوان مکان حضور ایشان، نیز احترام شیعه به آن اماکن مقدس، آیا به جهت استقرار ایشان در آن مکان هاست؟! اگر نه، ایشان در کجا سکنی گزیده اند؟!

«بر حسب آنچه از بعضی احادیث و حکایات معتبر استفاده می شود امام عجل الله تعالی فرجه الشریف در غیبت کبری در مکان خاص و در شهر معینی استقرار دائم ندارند…؛ بلکه برای انجام وظایف و تکالیفی به مسافرت و سیر و حرکت و انتقال از مکانی به مکان دیگر می پردازند و در اماکن مختلف بر حسب بعضی حکایات زیارت شده اند و از جمله شهرهایی که مسلم به قدوم مبارک شان مزین شده است: مدینه ی طیبه و مکه ی معظمه، نجف اشرف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد، قم و بغداد است.

{در} مسجد جمکران قم، مسجد کوفه، مسجد سهله، مقام حضرت صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در وادی السلام نجف و در حلّه. … و دو مکان{رضوی و ذی طوبی} بر حسب کتب معاجم و تواریخ نیز از مکان مقدسه است و محتمل است که حضرت بعض اوقات شریفه ی خود را، در این دو مکان به عبادت و خلوت گذرانده باشند و این جمله ی{أیُّ أرضٍ تُقُّلِکَ أو ثَری أبرَضوی أو غَیرِها أم ذی طُویً} هیچ دلالتی بر اینکه این دو مکان یا یکی از آن ها، اقامتگاه دائمی آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف است، ندارد.

اگر کسی سؤال کند، پس اینکه در بعضی زبان هاست و مخصوصاً بعضی علمای اهل سنت آن را بازگو می کنند و گاهی آن را بهانه ی حمله و جسارت به شیعه قرار می دهند که: حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف را در سرداب سامرا مخفی می دانند، چه مصدری دارد؟ جواب داده می شود که: جز جعل بعض اهل سنت و غرض و خیانت بعض دیگر که شیعه اهل بیت علیهم السلام را متهم می سازند و از دروغ پردازی و تهمت و افترا کوتاهی نمی کنند؛ هیچ گونه مصدری ندارد…، ولی قابل انکار نیست که خانه حضرت امام حسن عسکری علیه السلام{و امام هادی علیه السلام} سالها در غیبت صغری، مقر آن حضرت بوده و بعضی خلفا هم این را می دانستند.

{اما اقدامات آن ها بر دستگیری و حبس و شهادت ایشان ناکام می ماند}…{لذا} خانه و سرداب از بیوت مقدسه است و بدون شک و شبهه، محل عبادت و مقر و منزلگاه سه نفر از ائمه بزرگ اهل بیت علیهم السلام است،{و لذا} از آغاز مورد نظر شیعیان و دوستان… بوده و عبادت و اطاعت خدا را در آن مکان شریفه مغتنم می شمردندو از مصادیق مسلم(فی بیوت أذن الله أن ترفع و یذکر فیها اسمه، یسبّح له، فیها بالغدوّ و الأصال)؛«در خانه هایی که خداوند اذن داده تا بالا برده شوند و نام خداوند در آن برده شده و شبانگاه و صبحگاهان برای خداوند تسبیح نمایند، می دانستند.

اساساً استقرار در یک مکان خاص و امکان تعیین آن مکان و شناسایی آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف، با اصل«غیبت» سازگار نیست؛ یعنی اگر مکانی معین و معلوم داشتند که دیگر غیبت-چه کبرا و چه صغرا- صادق نبود و آن برکات عظیم بر آن مترتب نمی شد. به علاوه دانستن و ندانستن این گونه مسائل، یعنی: مقر و منزل حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف کجاست؟ چه می خورد؟ چه می پوشد؟ با که نشست و برخاست دارد؟ رفت و آمدش به کجاست؟ و همسر و فرزندانی دارد یا خیر؟ همسر و فرزندانش او را می شناسند یا خیر؟ الآن در کجاست و با چه کسی است؟ و…؛ هیچ گونه دخالتی در اصل اعتقاد مهدویت نداشته و دانستن و ندانستن آن ها، نه مخل این اعتقاد است و نه ثمره ای بر تحکیم این اعتقاد در پی دارند.

لذا همان گونه که اعتقاد به اصل مهدویت، از جمله مصادیق علم به غیب است، اعتقاد به این جزئیات غیرضروری و شؤون مهدویت نیز از مصادیق علم به غیب است. پس چون و چرای در آن، ثمره ای جز دخالت بی جا و بی مورد در امور شخصی حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف را به دنبال ندارد و این، همان است که اگر سبب دل مشغولی گردد و بر آن اصرار شود، چه بسا اصل اعتقاد و ثواب های مترتب بر انتظار را متزلزل کرده و رخنه های نفوذ وساوس شیاطین جنی و انسی را بر آن ها می گشاید!

با توجه به این مطالب و ضعف حکایت جزیره ی خضرا و…، روشن شد که تعیین مکانی خاص و معلوم برای حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف یا اولاد و همسر برای ایشان، هیچ سند معتبری نداشته و با اصل غیبت در تنافی می باشد. لکن احترام به اماکن مقدسه ای که احتمال حضور ایشان در آنجا می رود و رعایت نهایت ادب و تواضع در این اماکن ضروری است

؛ زیرا-بنا به اصل عدم شناخت ایشان-ممکن است ایشان در همان لحظه، در آنجا حاضر باشند و در مرأی و منظر نیز باشند، اما ایشان شناسایی نشوند.

نامعه جامعه/ شماره107