وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در بىوفايى دنيا و توجه به آخرت

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ الدُّنْيا قَدْ اَدْبَرَتْ وَ آذَنَتْ بِوَداع ، وَ اِنَّ الاْخِرَةَ قَدْ

پس از حمد حق، دنيا پشت كرده خبر به وداع مى دهد، و آخرت روى نموده

اَقْبَلَتْ وَ اَشْرَفَتْ بِاطِّلاع . اَلا وَ اِنَّ الْيَوْمَ الْمِضْمارُ، وَ غَداً السِّباقُ،

و سر برآورده است، آگاه باشيد كه امروز روز تمرين، و فردا زمان مسابقه است،

وَالسَّبْقَةُ الْجَنَّةُ، وَ الْغايَةُ النّارُ. اَفَلا تائِبٌ مِنْ خَطيئَتِهِ قَبْلَ مَنِيَّتِهِ؟

مزدِ برنده بهشت، فرجام بازنده آتش است. آيا كسى نيست كه قبل از رسيدن مرگش توبه كند؟

ادامه »

وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از خطبه هاى آن حضرت است

در نكوهش اصحاب از نرفتن به جهاد

اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ الْجِهادَ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْجَنَّةِ، فَتَحَهُ اللّهُ لِخاصَّةِ

پس از حمد خدا، جهاد درى است از درهاى بهشت، كه خداوند آن را به روى اولياء

اَوْلِيائِهِ، وَ هُوَ لِباسُ التَّقْوى، وَ دِرْعُ اللّهِ الْحَصينَةُ، وَ جُنَّتُهُ الْوَثيقَةُ.

خاصّ خود گشوده، جهاد جامه پرهيزگارى، زره استوار، و سپر مطمئن خداست.

فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ اَلْبَسَهُ اللّهُ ثَوْبَ الذُّلِّ وَ شَمْلَةَ الْبَلاءِ،

هر كس آن را از باب بى اعتنايى ترك كند خداوند بر او جامه ذلت بپوشاند، و غرق بلا نمايد،

وَ دُيِّثَ بِالصَّغارِ وَالْقَماءَةِ، وَ ضُرِبَ عَلى قَلْبِهِ بِالاِْسْهابِ،

و به ذلّت و خوارى و پستى گرفتار آيد، بر دلش پرده هاى بى عقلى زده شود،

ادامه »

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلَيْهِ اَيْضاً

باز به زياد بن ابيه

فَدَعِ الاِْسْرافَ مُقْتَصِداً، وَاذْكُرْ فِى الْيَوْم غَداً، وَ اَمْسِكْ مِنَ الْمالِ

اسراف را بگذار و ميانه رو باش، و امروز در انديشه فرا به سر بر، از مال به اندازه

بِقَدْرِ ضَرُورَتِكَ، وَ قَدِّم الْفَضْلَ لِيَوْمِ حاجَتِكَ.

لازم براى خود نگاه دار، و زيادى را براى روز نيازمندى خود پيش فرست.

اَتَرْجُو اَنْ يُعْطِيَكَ اللّهُ اَجْرَ الْمُتَواضِعينَ وَ اَنْتَ عِنْدَهُ مِنَ

آيا اميد دارى خداوند اجر فروتنان را به تو بدهد در صورتى كه نزد او از

ادامه »

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى زِيادِ بْنِ اَبيهِ وَ هُوَ خَليفَةُ عامِلِهِ عَبْدِاللّهِ بْنِ عَبَّاس عَلَى الْبَصْرَةِ. وَ عَبْدُاللّهِ

به زياد بن ابيه زمانى كه در حكومت بصره جانشين عبداللّه بن عباس بود، و عبداللّه در آن وقت

عامِلُ اَميرِالْمُؤْمِنينَ يَوْمَئِذ عَلَيْها وَ عَلى كُوَرِ الاَْهْوازِ وَ فارِسَ وَ كِرْمانَ

از جانب حضرت بر بصره و نواحى اهواز و فارس و كرمان حكمران بود.

وَ اِنّى اُقْسِمُ بِاللّهِ قَسَماً صادِقاً، لَئِنْ بَلَغَنى اَنَّكَ خُنْتَ مِنْ فَىْءِ

به خدا قسم مى خورم قسم صادقانه، اگر به من خبر رسد كه در بيت المال

الْمُسْلِمينَ شَيْئاً صَغيراً اَوْ كَبيراً، لاََشُدَّنَّ عَلَيْكَ شَدَّةً تَدَعُكَ قَليلَ

مسلمانان در مالى اندك يا زياد خيانت ورزيده اى، چنان بر تو سخت گيرى كنم كه تو را

الْوَفْرِ، ثَقيلَ الظَّهْرِ، ضَئيلَ الاَْمْرِ. وَالسَّلامُ.

تهيدسـت و سنگين بـار و ذليـل و پسـت كنـد! والسّـلام.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهانَ بِهِ صاحِبُهُ.

و آن حضرت فرمود: سخت ترين گناهان گناهى است كه گنهكار آن را ناچيز بشمارد.

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  الثَّناءُ بِاَكْثَرَ مِنَ الاِْسْتِحْقاقِ مَلَقٌ،

و آن حضرت فرمود: ستايش بيش از شايستگى چاپلوسى،

وَالتَّقْصيرُ عَنِ الاِْسْتِحْقاقِ عِىٌّ اَوْ حَسَدٌ.

و كمتر از آنچه لازم است درماندگى يا حسادت است.

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  ماءُ وَجْهِكَ جامِدٌ يُقْطِرُهُ السُّؤالُ، فَانْظُرْ

و آن حضرت فرمود: آبرويت جامد است، اظهار حاجت آن را مى ريزد، توجه كن

عِنْـدَ مَـنْ تُقْطِـرُهُ.

آن را نزد چه كسى مى ريزى.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  مِنَ الْعِصْمَةِ تَعَذُّرُ الْمَعاصى.

و آن حضرت فرمود: قدرت نداشتن بر گناه نوعى پاكدامنى است.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  مَعاشِرَ النّاسِ اتَّقُوا اللّهَ، فَكُمْ مِنْ مُؤَمِّل

و آن حضرت فرمود: اى مردم خدا را پروا كنيد، چه بسيار آرزومندى كه

ما لايَبْلُغُهُ، وَ بان ما لايَسْكُنُهُ، وَ جامِع ما سَوْفَ يَتْرُكُهُ،

به آرزويش نرسد، و بناكننده اى كه دربنايش ساكن نشود، و ثروت اندوزى كه به زودى آن را ترك كند،

وَ لَعَلَّهُ مِنْ باطِل جَمَعَهُ، وَ مِنْ حَقٍّ مَنَعَهُ، اَصابَهُ حَراماً،

ثروتى كه شايد از حرام جمع كرده، و از حقّى كه منع نموده فراهم ساخته، از حرام به آن رسيده

وَاحْتَمَلَ بِهِ آثاماً، فَباءَ بِوِزْرِهِ، وَ قَدِمَ عَلى رَبِّهِ آسِفاً لاهِفاً،

و به خاطرآن زير بار گناهان رفته، با وزرووبالش به آخرت بازگشته و متأسف و اندوهگين بر خدا وارد شده،

قَدْ «خَسِرَ الدُّنْيا وَالاْخِرَةَ ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبينُ».

دنيـا و آخـرت را زيـان كـرده، ايـن اسـت زيـان آشـكار .

وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ

از نامه هاى آن حضرت است

اِلى بَعْضِ عُمّالِهِ

به بعضى از كارگزارانش

اَمَّا بَعْدُ، فَاِنَّ دَهاقينَ اَهْلِ بَلَدِكَ شَكَوْا مِنْكَ غِلْظَةً وَ قَسْوَةً،

اما بعد، دهقانان محدوده ات شكايت كرده اند كه با آنان به خشونت و قساوت رفتار مى كنى،

وَاحْتِقاراً وَ جَفْوَةً. وَ نَظَرْتُ فَلَمْ اَرَهُمْ اَهْلاً لاَِنْ يُدْنَوْا

و خوارشان شمرده و بر آنها ستم روا مى دارى. در كارشان انديشه كردم آنان را سزاوار نزديك كردن نديدم

لِشِرْكِهِمْ، وَ لا اَنْ يُقْصَوْا وَ يُجْفَوْا لِعَهْدِهِمْ. فَالْبَسْ لَهُمْ جِلْباباً مِنَ

چون مشركند، و شايسته دور شدن و جفا نيافتم چون با ما پيمان بسته اند. پس براى آنان جامه اى از

اللِّينِ تَشُوبُهُ بِطَرَف مِنَ الشِّدَّةِ، وَ داوِلْ لَهُمْ بَيْنَ الْقَسْوَةِ وَالرَّأْفَةِ،

مدارا همراه با اندكى سختى بپوش، و رفتارى مخلوط از نرمى و شدت با آنان داشته باش،

وَ امْزُجْ لَهُمْ بَيْنَ التَّقْريبِ وَ الاِْدْناءِ، وَ الاِْبْعادِ وَ الاِْقْصاءِ،

نه آنان را بسيار قريب و نزديك آر، و نه بسيار بعيد و دور گردان،

اِنْ شاءَ اللّهُ.

اگر خـدا بخواهـد.