امامان وظیفه نداشتند در تمام موارد، از علم غیب خود استفاده کنند،
بلکه تکالیف دینی آنان همواره طبق علومی بود که از راههای عادی پیدا میشد.
روش و رفتار آنان در زندگی، در معاملات، معاشرت، زناشویی، پوشیدن، تندرستی و بیماری، صلح و جنگ، فقر و توانگری،مثل سایر مردم است.
مثلا پیامبر و امامان علیه السلام منافقان را خوب میشناختند و میدانستند که آنها ایمان واقعی ندارند، ولی هرگز با آنها مانند کفار برخورد نمیکردند،
چون قرار نبود از علم غیبی خود استفاده کنند.
معصومان(علیه السلام ) میتوانستند در خود مصونیتی به وجود بیاورند که ضربه شمشیر و سم در آنها اثر نکند، یا اگر مؤثر شد، سریعا از راه اعجاز خود را شفا بدهند، ولی این کار را نکردهاند…
زیرا بشر هستند و قضای کلی الهی بر این است که در زندگی مانند سایر مردم عمل کنند. از این رو وقتی مریض میشدند، به طبیب مراجعه کرده و از دارو استفاده میکردند و درد را تحمل میکردند و در بستر بیماری میافتادند. زیرا اگر غیر از این بود امتحان، آزمایش، صبر و مقاومت در برابر مشکلات معنا نداشت.
گرچه امامان(علیه السلام ) از علم خدادادی برخوردار بودند و از گذشته و آینده خبر میدادند و از نحوه شهادت خود با خبر بودند،
ولی مؤظف نبودند طبق علمشان عمل کنند، بلکه در همه موارد مطابق آن چه علوم عادی اقتضا میکرد، عمل مینمودند.
همان گونه که خداوند میتوانست در تمام برخوردهای بین کفر و توحید، پیامبران و اولیای الهی را پیروز گرداند و کفر و کافران را مغلوب کند، ولی این کار را جز در موارد استثنایی انجام نداد،.
چرا که سنت الهی بر این است که جریان امور دنیوی به طور عادی و طبیعی پیش رود. در غیر این صورت دنیا بستر آزمایش برای بشر نخواهد شد.
امام حسین(علیه السلام ) بر اساس علم عادی خود و در پی نامههای گوناگون شیعیان کوفه و اضطرار خروج از مدینه به سمت کوفه حرکت میکنند، هر چند به علم امامت میدانند که این سفر به داستان کربلا منجر خواهد شد.
همان طور که برای علی(علیه السلام) بر اساس علم عادی بشری، شب نوزدهم رمضان سال چهلم هجری مانند سایر شبهاست.
به همین جهت به سمت مسجد حرکت میکند. علم غیبی که به اذن خداوند در مورد شهادت خود دارد، برای ایشان تکلیفی ایجاد نمیکند و مأمور است که بر اساس علم عادی عمل کند.
البته اگر از راه طبیعی، کسی به ایشان خبر میداد که امشب بنا است شما را در مسجد ترور کنند، حضرت از رفتن خودداری میکرد، یا احتیاط بیشتری به خرج میداد.
چنان که وقتی چنین خبری به امام حسن(علیه السلان) داده شد، حضرت زیر لباس خود زره پوشیدند تا از خود محافظت کنند.
ثقة الاسلام کلینی، الکافی، دار الکتب الإسلامیة تهران، 1365 ه ش، ج1، باب: ان الائمة اذا شاؤوا ان یعلموا علموا.
علامه مجلسی، بحارالأنوار. نشر اسلامیه، تهران بی تا، ج 42؛ ص 258 و 259.