اوصاف و خدمات
آخوند گزی در سال 1298 ق به ایران بازگشت و در مدرسه
نیم آورد ساکن و به تدریس و ترویج دین اشتغال ورزید .
او دراثر اخلاق حسنه و صفات حمیده ای که داشت قلوب عوام
وخواص را به جانب خود معطوف کرده و ریاست و شهرتی
زایدالوصف به هم رسانید ، و تقریبا چندین سال که منتهی به آخر
عمر وی گردید مرجع تمام مرافعات و حکومات شرعیه اصفهان
و توابع آن شده و یک اداره عدلیه سیاری گشت.
وی در قوت حافظه و حسن اخلاق و علم معاشرت و اصلاح
امور عامه وانقطاع از دنیا و سایر اخلاق فاضله تقریبا بی نظیر
بود.
حسن خلقی به غایت ممتاز و مجلسی بسیار خوش بیان داشت و
شو خی های و خوش صحبتی های ظریف و مزاح های لطیف
می نمود و بسیار ی از اشخاص معاشرین او حکایات بدیعه از
این مقوله از او نقل می نمایند.
وبا این وصف ریاست و مرجعیتی که در طی مرافعات و جواب
استفتائات داشت و تمام اوقات او را تقریبا اشغال می نمود باز هیچ
وفت ترک تدریس نفرمود،وبسیاری از علما و اهل ادب از شاگردان
مجلس درس او بوده یا از او اجازه داشتند.
مرحوم آخوند شعر می گفت ودر اشعار«مهدوی»تخلص داشته است.
از اشعار او فقط یک مثنوی قریب 200 بیت در خاتمه چاپ اول
تذکرةالقبور به چاپ رسیده و چند رباعی نیز از ایشان نقل شده است.
مرحوم آخوند گزی از جمله علماء و دانشمندان است که با خرافات و
عقاید انحرافی و مخالف عقل و شرع و منطق سخت مخالف بوده و
با آن مبارزه می کرده است . وی بدون پروا و به صراحت از افکار
عامیانه انتقاد و آن را رد می کرده است.
آثار چاپ شده علامه گزی عبارتند از:
رساله اصول دین،
صیغ العقود،
تذکرةالقبور،
رساله عملیه.
مرحوم آخوند در مسجد نو فقه و اصول تدریس می فرموده و
عده ای از علما از محضر او استفاده کرده اند.
این فقیه فرزانه پس از گذرانیدن عمری در علم و عمل و خدمت
به نوع انسان در شب پنج شنبه 13 ماه ذی الحجه 1339 ق در
حدود 67 سالگی در اصفهان وفات کرد و در تکیه کازرونی
مد فون شد. روحش شاد
روحش شاد