ولایتی که برای پیغمبر اکرم(ص) و ائمه(ع) می باشد، برای فقیه هم ثابت است. در این مطلب هیچ شکی نیست، مگر موردی دلیل بر خلاف باشد، و البته ما هم آن مورد را خارج می کنیم. همان طور که قبلاً عرض کردم، موضوع ولایت فقیه چیز تازه ای نیست که ما آورده باشیم؛ بلکه این مسئله از اول مورد بحث بوده است. حکم مرحوم میرزای شیرازی در حرمت تنباکو چون حکم حکومتی بود، برای فقیه دیگر هم واجب الاتباع بود. و همه علمای بزرگ ایران- جز چند نفر- از این حکم متابعت کردند)1) حکم قضاوتی نبود که بین چند نفر سر موضوعی اختلاف شده باشد، و ایشان روی تشخیص خود قضاوت کرده باشند. روی مصالح مسلمین و به عنوان ثانوی این حکم حکومتی را صادر فرمودند. و تا عنوان وجود داشت، این حکم نیز بود و با رفتن عنوان، حکم هم برداشته شد.
مرحوم میرزا محمدتقی شیرازی که حکم جهاد دادند- البته اسم آن دفاع بود- و همه علما تبعیت کردند، برای این است که حکم حکومتی بود.
به طوری که نقل کردند، مرحوم کاشف الغطاء نیز بسیاری از این مطالب را فرموده اند. عرض کردم که از متأخرین، مرحوم نراقی، همه شءون رسول الله(ص) را برای فقها ثابت می دانند. و مرحوم آقای نائینی نیز می فرمایند که این مطلب از مقبوله عمر بن حنظله استفاده می شود.(2) در هر حال طرح این بحث تازگی ندارد؛ و ما فقط موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار دادیم، و شعب حکومت را ذکر کرده در دسترس آقایان گذاشتیم تا مسئله روشن تر گردد و تبعاً لأمر الله تعالی فی کتابه و لسان نبیه(ص) کمی از مطالب مورد احتیاج روز را نیز بیان کردیم؛ وگرنه مطلب همان است که بسیاری فهمیده اند. ما اصل موضوع را طرح کردیم. و لازم است نسل حاضر و نسل آینده در اطراف آن بحث و فکر نمایند؛ و راه به دست آوردن آن را پیدا کنند. سستی، سردی، و یأس را از خود دور نمایند. و ان شاءالله تعالی کیفیت تشکیل و سایر متفرعات آن را با مشورت و تبادل نظر به دست بیاورند؛ و کارهای حکومت اسلامی را به دست کارشناسان امین و خردمندان معتقد بسپارند؛ و دست خائن را از حکومت، وطن و بیت المال مسلمین قطع کنند. و مطمئن باشند که خداوند توانا با آنهاست.
1- تاریخ بیداری ایرانیان؛ ناظم الاسلام کرمانی؛ ج1، ص14
2- منیه الطالب فی حاشیه المکاسب؛ ج2، ص327
کتاب ولایت فقیه امام خمینی(ره) صص124 و 125