وَ عَنْ نَوْف الْبِكالِىِّ، قالَ: راَيْتُ اَميرَالْمُؤْمِنينَ عَلَيْهِ السّلامُ ذاتَ لَيْلَة وَ قَدْ

خبر از نوف بِكالى است كه گفت: شبى اميرالمؤمنين عليه السلام را ديدم از

خَرَجَ مِنْ فِراشِهِ، فَنَظَرَ فِى النُّجُومِ، فَقالَ لى: يا نَوْفُ! اَ راقِدٌ اَنْتَ اَمْ رامِقٌ؟

بسترش بيرون شد، به ستارگان ديده دوخت، سپس به من گفت: اى نوف! خوابى يا بيدار؟

فَقُلْتُ: بَلْ رامِقٌ يا اَميرَالْمُؤْمِنينَ، قالَ:

گفتم: بيدارم يا اميرالمؤمنين، فرمود:

يا نَوْفُ طَوبى لِلزّاهِدينَ فِى الدُّنْيا، الرّاغِبينَ فِى الاْخِرَةِ.

اى نوف، خوشا به حال زاهدان در دنيا، و دلدادگان به آخرت.

ادامه »

  وَ قَدْ رُئِىَ عَلَيْهِ اِزارٌ خَلَقٌ مَرْقُوعٌ، فَقيلَ لَهُ فى ذلِكَ فَقالَ: يَخْشَعُ لَهُ

جامه كهنه و وصله دارى بر تن حضرت ديده شد، سبب پرسيدند، فرمود: به خاطر آن دل

الْقَلْبُ، وَ تَذِلُّ بِهِ النَّفْسُ، وَ يَقْتَدى بِهِ الْمُؤْمِنُونَ. اِنَّ الدُّنْيا

خاشع مى شود، و نفس خوار مى گردد، و اهل ايمان به آن اقتدا مى كنند. دنيا

وَ الاْخِرَةَ عَدُوّانِ مُتَفاوِتانِ، وَ سَبيلانِ مُخْتَلِفانِ، فَمَنْ

و آخرت دو دشمن متفاوتند، و دو راه مختلف، پس كسى كه

اَحَبَّ الدُّنْيا وَ تَوَلاّها اَبْغَضَ الاْخِرَةَ وَ عاداها.

دنيا را دوست داشت و مهرش را به دل جاى داد آخرت را دشمن داشت و با آن دشمنى نمود.

وَ هُما بِمَنْزِلَةِ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ، وَ ماش بَيْنَهُما،

دنيا و آخرت به منزله مشرق و مغربند، و رونده بين آن دو

كُلَّما قَرُبَ مِنْ واحِد بَعُدَ مِنَ الاْخَرِ، وَ هُما بَعْدُ

هرمقدار به يكى نزديك شود از ديگرى دور مى شود، اين دو در ناسازگارى باهم به مانند

ضَـرَّتــانِ .

دو هوو مى باشند.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  يَأْتى عَلَى النّاسِ زَمانٌ لايُقَرَّبُ فيهِ اِلاَّ

و آن حضرت فرمود: مردم را روزگارى آيد كه جز سخن چين

الْماحِلُ، وَ لايُظَرَّفُ فيهِ اِلاَّ الْفاجِرُ، وَ لايُضَعَّفُ فيهِ اِلاَّ

مقرّب نشود، و غير بدكار خوش طبع و مقبول نيفتد، و جز

الْمُنْصِفُ. يَعُدُّونَ الصَّدَقَةَ فيهِ غُرْماً، وَصِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً،

منصف را ناتوان نشمارند. كمك به محتاجان را خسارت دانند، صله رحم را منّت

وَالْعِبادَةَ اسْتِطالَةً عَلَى النّاسِ. فَعِنْدَ ذلِكَ يَكُونُ السُّلْطانُ

گذارند، و بندگى را سبب برترى جويى بر مردم قرار دهند. در آن زمان حكومت

بِمَشُورَةِ الاِْماءِ، وَ اِمارَةِ الصِّبْيانِ، وَ تَدْبيرِ الْخِصْيانِ.

به مشورت كنيزان، و فرمانروايى بچه ها و تدبير خواجه سراهاست.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  لايَسْتَقيمُ قَضاءُ الْحَوائِج ِ اِلاّ بِثَلاث:

و آن حضرت فرمود: روا كردن حاجات جز به سه چيز

مستقيم نشود

بِاسْتِصْغارِها لِتَعْظُمَ، وَ بِاسْتِكْتامِها لِتَظْهَرَ، وَ بِتَعْجيلِها

به كوچك شمردن آن تا نزد حق بزرگ شود،

به پنهان داشتن آن تا ظاهر گردد، و به شتاب

لِـتَـهْـنَـاَ .

در انجامش تا براى حاجتمند گوارا شود.

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ وَ قَدْ مَدَحَهُ قَوْمٌ فى وَجْهِهِ: اللّهُمَّ اِنَّكَ اَعْلَمُ بِى

گروهى در مقابلش او را ستودند، فرمود: پروردگارا، از من به من

مِنْ نَفْسى، وَ اَنَا اَعْلَمُ بِنَفْسى مِنْهُمْ. اللّهُمَّ اجْعَلْنا خَيْراً مِمّا

آگاه ترى،و من به خودم از آنها داناترم. خدايا، ما را بهتر از آنچه به ما

گمان دارند

يَظُنُّونَ، وَ اغْفِرْلَنا ما لايَعْلَمُونَ.

قرار ده، و از ما آنچه را كه خبر ندارند بيامرز.

 وَ قَدْ سَمِعَ عَلَيْهِ السَّلامُ رَجُلاً يَقُولُ: «اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ»،فَقالَ:

آن حضرت شنيد مردى كه مى گويد: «انا للّه و انّا اليه راجعون»

فرمود: اِنَّ قَوْلَنا: «اِنّا لِلّهِ» اِقْرارٌ عَلى اَنْفُسِنا بِالْمُلْكِ، وَ قَوْلَنا:

گفتار ما «انّا للّه» اقرار ماست به پادشاهى حق، و سخن ما

«وَ اِنّا اِلَيْهِ راجِعُونَ» اِقْرارٌ عَلى اَنْفُسِنا بِالْهُلْكِ.

«و انّا اليه راجعون» اعتراف ماست به هلاك شدنمان.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: اِعْقِلُوا الْخَبَرَ اِذا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ

و آن حضرت فرمود: خبرى را كه شنيديد نگهدارى كنيد نگهدارى با عمل

رِعايَة لا عَقْلَ رِوايَة، فَاِنَّ رُواةَ الْعِلْمِ كَثيرٌ، وَ رُعاتَهُ قَليلٌ.

نه نگهدارى با نقل كردن، كه راويان دانش بسيار، و رعايت كنندگان آن اندك اند.

 وَقَدْ سَمِعَ عَلَيْهِ السَّلامُ رَجُلاً مِنَ الْحَرُورِيَّةِ، يَتَهَجَّدُ وَ يَقْرَاُ،  فَقالَ:

آن حضرت شنيد كه مردى از حروريّه (خوارج)

به نماز شب وخواندن قرآن مشغول است، فرمود:

نَوْمٌ عَلى يَقين خَيْرٌ مِنْ صَلاة فى شَكٍّ.

خواب بر يقين بهتر از نماز در شك است.

وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اِنَّ اَوْلَى النّاسِ بِالاَْنْبِياءِ اَعْلَمُهُمْ بِما

و آن حضرت فرمود: نزديك ترين مردم به انبيا آگاه ترين

آنان است به آنچه آنها

جـاءُوا بِهِ.  ثُمَّ تَلا عَلَيْهِ السَّلامُ:

از جانب حق آورده اند. سپس اين آيه را تلاوت فرمود:

«اِنَّ اَوْلَى النّاسِ بِاِبْراهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِىُّ

«نزديك ترين مردم به ابراهيم آنهايند كه از او پيروى

كردند و اين پيامبر اسلام

وَالَّذينَ آمَنُوا.» 

گرويدگان به اويند.» 

ثُمَّ قالَ: اِنَّ وَلِىَّ مُحَمَّد مَنْ اَطاعَ اللّهَ وَ اِنْ و

سپس فرمود: دوست محمّد(ص) كسى است كه خدا را

اطاعت كند هرچند

بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ، وَ اِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّد مَنْعَصَى اللّهَ وَ اِنْ

پيوندش با محمّد دور باشد، و دشمن

محمّد(ص) كسى است كه خدا را نافرمانى نمايد هرچند

قَـرُبَـتْ قَـرابَـتُـهُ .

قرابتش به آن حضرت نزديك باشد.

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  لايَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ التَّقْوى، وَ كَيْفَ يَقِلُّ

و آن حضرت فرمود: كم نيست عملى كه با تقوا همراه است،

و عملى كه پذيرفته حق

مـا يُـتَـقَـبَّـلُ ؟!

است چگونه اندك باشد؟!