وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اَحْبِبْ حَبيبَكَ هَوْناًمّا، عَسى اَنْ

و آن حضرت فرمود: دوستت را به اندازه دوست دار شايد

يَكُونَ بَغيضَكَ يَوْماًمّا، وَ اَبْغِضْ بَغيضَكَ هَوْناً مّا،عَسى اَنْ

روزى دشمنت شود، و دشمنت را به اندازه دشمن دار شايد

يَكُونَ حَبيبَكَ يَوْماًمّا.

روزى دوسـتـت گــردد .

طبیعت و حوادث آن «مربیان نامریی»اند که نمی توان قواعد

آن را از پیش تعیین و محدوده آن را در نقشه ذهنی مشخص کرد؛

بلکه چشم گشودن به واقعیت آن و بهره گرفتن از نشانه ها و جلوه های

آن بهترین منابع تربیتی برای رشد و توسعه شخصیت کودک است. 

تو ماس بالنتین:

خاور شناس وزبان شناس مشهور آمریکا یی سده بیستم است. وی که دا نش آموخته دکتر ای مطالعا ت

خا ور میانه از دانشگاه پرینستون و بنیانگذار بخش مطا لعات اسلا می وعربی دانشگا ه های ایا لتی مینه سو تا،

تگزاس وتنسی ودر نتیجه اسلام اختیا ر کرد ونام خویش را به ابونصر تغییر داد. تر جمه انگلیسی او از قرآن کریم

از جمله بهترین تر جمه ها ی قر آن به زبان های غربی به شمار می آید.

دعاى جوشن كبير

اين دعا در كتابهاى بلد الامين و مصباح كفعمى آمده،از حضرت سيّد الساجدين عليه السّلام،از پدر ايشان از جدّ بزرگوارش حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله‏ روايت شده:اين دعا را جبرئيل براى آن حضرت در يكى از جنگها فرود آورد،درحالى‏كه زره سنگينى بر تن آن جناب بود به گونه‏اى كه سنگينى‏ آن بدن مبارك آن حضرت را به درد آورده بود.جبرئيل عرضه داشت:يا محمّد پروردگارت به تو سلام ميرساند و ميفرمايد:اين جوشن(زره) را از تن خود بيرون كن و اين دعا را بخوان كه براى تو و امّتت موجب ايمنى است.سپس شرحى در فضيلت اين دعا ذكر فرموده كه اينجا جاى بيان تمام آن نيست ولى به برخى از آن اشاره مى‏كنيم از جمله آنكه هركه آن را بر كفنش بنويسد،خدا به احترام آن او را به آتش نمى‏افكند و و هركه آن را در اول ماه رمضان با نيّت خالص و دلى پاك بخواند،حق تعالى بهره‏مندى را روزى او مى‏كند،و براى وى‏ هفتاد هزار فرشته مى‏آفريند كه خدا را تسبيح و تقديس كنند و ثوابش را براى او قرار دهند.در ادامه نيز فضيلت زيادى‏ نقل كرده تا آنكه فرمود:هركه آن را در ماه رمضان سه بار بخواند،خدا بدن او را بر آتش جهنم حرام مى‏كند،و بهشت را براى او واجب مى‏گرداند،و دو فرشته را بر او مى‏گمارد تا او را از گناهان حفظ كنند،و در طول زندگى خود در امان خدا باشد و در پايان روايت آمده:امام حسين عليه السّلام فرمود:پدرم على بن ابيطالب عليه السّلام به حفظ اين دعا وصيّت كرد،و نيز اينكه آن را بر كفن ايشان بنيوسم و به اهل خود تعليم دهم و آنان را به خواندنش ترغيب نمايم. اين دعا مشتمل بر هزار نام از نامهاى خدا است و اسم اعظم نيز در آن است. فقير گويد:از اين روايت دو نكته استفاده مى‏شود،اوّل:استحباب نوشتن اين دعا بر كفن چنان‏كه علاّمه بحر العلوم(عطر مرقده) در كتاب«الدرّة»به آن اشاره فرموده است:

ادامه »

کارلایل

امّا علی راهی فراروی ما، جز دوستی و عشق به او وجود ندارد. او جوانمردی ارجمند و والا بود که وجدانش، نیکی و رحمت فرو می‌باراند و قلبش از حماسه و بزرگی، شعله می‌کشید؛ دلیرتر از شیر بود، اما دلیری‌اش آمیخته با لطف، مهربانی و حرمت و مهر بود. دلیری‌ای که چابک‌سواران صلیبی قرون وسطی، شایسته آن بودند.

علی در کوفه ترور شد. او به خاطر شدت عدالتش، چنین مرگی را برای خویش رقم زد؛ به گونه‌ای که او همه انسانها را همچون خودش، دادگر می‌شمرد. او پیش از مرگش درباره قاتل خود چنین سفارش کرد: «اگر زنده بودم که می‌دانم چه کنم و اگر مردم، کار به دست شما می‌افتد؛ پس اگر ترجیح دادید که او را قصاص کنید، فقط یک ضربه به او بزنید، ولی اگر درگذرید، به تقوا نزدیکتر است.»[۵]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

5 . به نقل جرداق، امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمه محمد علی سلطانی، ج3-5، ص1061

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  يا بْنَ آدَمَ لا تَحْمِلْ هَمَّ يَوْمِكَ الَّذى

و آن حضرت فرمود: فرزند آدم! غم روزى را كه نيامده بر

لَمْ يَأْتِكَ عَلى يَوْمِكَ الَّذى قَدْ اَتاكَ، فَاِنَّهُ اِنْ يَكُ مِنْ عُمُرِكَ

روزى كه در آن هستى بار مكن، اگر روز نيامده از عمرت باشد

يَأْتِ اللّهُ فيهِ بِرِزْقِكَ.

خداوند روزيت را مى رساند.

 وَ سَاَلَهُ رَجُلٌ اَنْ يُعَرِّفَهُ مَا الاْيمانُ. فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اِذا كانَ الْغَدُ

مردى از حضرت خواست كه ايمان را به او بشناساند. آن حضرت فرمود: فردا

فَأْتِنى حَتّى اُخْبِرَكَ عَلى اَسْماع  ِ النّاسِ، فَاِنْ نَسيتَ

بيا تا در برابر مردم بگويم، تا اگر گفته ام را از ياد بردى

مَقالَتى حَفِظَها عَلَيْكَ غَيْرُكَ، فَاِنَّ الْكَلامَ كَالشّارِدَةِ، يَنْقُفُها

ديگرى حفظ كند، چه اينكه سخن مانند شكار رمنده است، يكى آن را

  هـذا، وَ يُخْطِئُها هذا.

مى ربايد، و ديگرى از دست مى دهد.

[ وَ قَدْ ذَكَرْنا ما اَجابَهُ بِهِ فيما تَقَدَّمَ مِنْ هذَا الْبابِ، وَ هُوَ قَوْلُهُ:

پاسخ امام را در گذشته از همين حكمت ها در سايه گفتار حضرت:

الاْيْمانُ عَلى اَرْبَع  ِ شُعَب.]

ايمان را چهار شعبه است نقل كرديم

جرج جرداق:

اگر بزرگانمان را به دور از فضای تقلیدی که در آن شخصیتها و تاریخمان را تحلیل می کنیم، بشناسیم، خواهیم دید که علی بن ابی طالب از نوادر آنان است؛ آنان که محور عظمت و بزرگی‌شان ایمان کامل به کرامت انسان و حق مقدس او برای زندگی آزاد و ارجمند است و می دانند انسان همواره در تحول است و جمود و واپس‌گرایی و درنگ در موقعیتی از موقعیتهای گذشته یا حال، چیزی جز بانگ مرگ و دلیل نابودی نیست. بین بزرگان تاریخ، کسانی که بذر این قاعده اساسی تحول را در خرد تو بپاشند و در جانت بیفکنند، بسیار اندک‌اند و گویی علی این قاعده را از زبان طبیعت و دل زندگی بیرون کشیده است که: «فرزندانتان را بر اخلاق خویش نپرورانید؛ زیرا آنان برای روزگاری غیر از روزگار شما آفریده شده اند.»[۱]

در بین بزرگان تاریخ، اندک‌اند کسانی که نهال این قاعده بزرگ را که بر همه روشهای انسانی برتری دارد و با هر نشاطی و هر کاری همراه است، در خرد و جان تو بکارند که: «هر کس دو روزش همگون باشد، زیان دیده است.» علی بن ابی طالب با این سخن جز این نمی گوید که: زیان دامنگیر جمعی نمی شود، مگر آن گاه که حال و گذشته‌شان همگون باشد و بهره‌مندی در آن است که امروزشان بهتر از دیروزشان باشد، و چنین چیزی فراچنگ نمی آید مگر با همگامی با روند ناآرام و بی سکون زندگی! واقعاً بین بزرگان تاریخ، اندک‌اند کسانی که در خرد و جان تو بذر قوانین عدالت هستی را که از خود می جوشد و بر خود می ایستد، این گونه بپاشند و آن را به نبوغ خویش کشف کنند که: «هرکش زشت‌خوست، خویش را آزار می دهد.» بین بزرگان تاریخ واقعاً کم‌اند کسانی که بفهمند، زندگی کنند و بگویند: «هر انسانی در آفرینش مانند توست» و «همه مردم برابرند.»[۲]

در بین بزرگان تاریخ، اندک‌اند کسانی که بدانند: «احتکار جرم است» و «هیچ نیازمندی گرسنه نمی شود، مگر به خاطر بهره مندیِ برخوردار» و «گناهی که هرگز بخشوده نمی شود، ستم بندگان بر یکدیگر است» و آنگاه بر پایه این فهم ارجمند، قانون وضع کنند و برنامه ریزی کنند.[۳]

بین بزرگان تاریخ بسیار اندک‌اند کسانی که با همه این مبانی اساسی زندگی کنند، بیان کنند، بر اساس آنها روشهای فکری و اجتماعی درهم‌تنیده‌ای به‌پا دارند، به یاری آنها از فضای افکار جدا از یکدیگر بیرون آیند و بنیاد منظم یگانه ای با این پایه ها و ستونهای محکم، پی افکنند.[۴]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 . جرداق، امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمه محمد علی سلطانی، ج1-2، ص21.

2 . جرداق، امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمه محمد علی سلطانی، ج1-2، ص21.

3 . جرداق، امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمه محمد علی سلطانی، ج1-2، ص21-22.

4 .  جرداق، امام علی(ع) صدای عدالت انسانی، ترجمه محمد علی سلطانی، ج1-2، ص22.

فضایل شب قدر

در قرآن کریم، سوره‌ای کامل به توصیف و ستایش شب قدر اختصاص یافته و بدین نام خوانده شده است.

برخی از فضایل این شب در قرآن و حدیث عبارتند از:

از هزار ماه بهتر: قرآن تصریح کرده است که این شب از هزار ماه بهتر است: «لَیلَةُ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهرٍ»

و در صحیفه سجادیه (دعای ۴۴) آمده: «فَضلُ لَیلَةٌ واحِدَةُ مِن لَیالیهِ، عَلَی لَیالی اَلفَ شَهرٍ و سشَّماهَا، لَیلَةَ القَدرِ؛

فضیلت یکی از شب‌های آن (ماه رمضان) از شب‌های هزار ماه برتر است؛ شبی که خدا آن را شب قدر نام نهاد.[۱۶]

شب نزول قرآن: بنابر قولی، از مجموع برخی آیات قرآن و طبق روایات موجود، قرآن کریم در شب قدر به صورت

یکباره از لوح محفوظ به آسمان دنیا یا بیت المعمور و یا قلب پیامبر اکرم(ص) نازل شده است. این را در اصطلاح

علوم قرآنی نزول دفعی (یکباره) و نزول اجمالی قرآن می‌گویند. اما قرآن یک نزول تدریجی و تفصیلی هم دارد،

که طی ۲۳ سال دوران نبوت پیامبر اسلام(ص) به صورت الفاظ نازل شده است.

شب آمرزش گناهان: از پیامبر خدا(ص) روایت کرده‌اند: «هر کس شب قدر را احیا کند و مومن باشد و به روز

جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می‌شود.»[۱۷]

قلب ماه رمضان: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «… شمار ماه‌های سال نزد خداوند، دوازده ماه است

و سر آمد ماه‌ها، ماه رمضان است و قلب ماه رمضان، لیلة القدر است.»[۱۸]

سَرور شب ها: از پیامبر(ص)نقل کرده‌اند: «لَیلَةُ القَدرِ سَیدَةُ اللَّیالِی؛ شب قدر، سَروَر شبهاست.»[۱۹]

فضیلت روزهای قدر

بنابر منابع روایی و فقهی، روزهای قدر نیز همانند شبهای آن گرانقدر و با فضیلتند.[۲۰]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

16 . صحیفه سجادیه، ص۱۸۷.16

17 . کاشانی، تفسیر منهج الصادقین، ج۱۰، ص۳۰۸.

18 . حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج ۵، ص۹۱۸.

19 . مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۰، ص۵۴.

20 . شیخ طوسی، التهذیب ج ۴، ص۳۳۱، ح ۱۰۱.20

تعیین شب قدر

در منابع دینی اسلام، به این که شب قدر کدام شب سال است تصریح نشده و مسلمانان با نگاه به قرائن و شواهد موجود در قرآن، احتمالاتی را مطرح ساخته‌اند. با این حال، در برخی روایات نقل شده از امامان(ع)نشانیهایی به نسبت دقیق از این شب می‌توان یافت.

دیدگاه شیعه

بنابر روایات شیعه شب قدر یکی از سه شب ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ ماه رمضان است؛ اما احتمال شب ۲۳ بیش‌تر است و از این رو ابن بابویه صدوق گفته است: «بزرگان ما درباره شب قدر، همه یک سخن‌اند که شب بیست و سوم ماه رمضان است.»[۱۰]

بنابر یک روایت از امام صادق(ع) شب قدر تا قیامت باقی است و در ماه رمضان واقع است.[۱۱]

بنابر روایتی دیگر، تقدیر در شب نوزدهم و ابرام (تاکید بر تقدیراتی که شده است) در شب بیست و یکم و امضا در شب بیست و سوم است.[۱۲]

دیدگاه اهل سنت

اهل سنت معتقدند که شب قدر طبق حدیث نبوی، یکی از ده شب آخر ماه رمضان است و بر اساس احادیث کتب صحاح خویش[۱۳] غالبا شب بیست و هفتم را شب قدر می‌دانند و در آن شب به دعا و شب زنده داری می‌پردازند. برخی اهل سنت اظهار داشته‌اند که تا زمان زندگی حضرت محمد(ص) شب قدر در هر سال تکرار می‌شد اما از آن پس دیگر شب قدری نیست.[۱۴]به گفته برخی دیگر، شب قدر شبی جاری در تمام سال است و در هر سال شبی نامعلوم است. این شب در سال بعثت در ماه رمضان بوده اما در سال‌های دیگر ممکن است در دیگر ماه‌ها باشد.[۱۵]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

10 . اتفق مشایخنا [فی لیلة القدر] علی انها اللیلة الثالثة و العشرون من شهر رمضان. الخصال، ص ۵۱۹

11 . طبرسی، مجمع البیان ج۱۰، ص۷۸۶.11

12 .  کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۷۷۲.

13 . مسلم، صحیح مسلم، ج،۸ ص۶۵.

14. القاسمی، تفسیر القاسمی‌، ج۱۷، ص۲۱۷.

15 . ابن المفتاح، عبدالله، شرح الازهار، ج۱، ص۵۷.