سالروز رحلت جانسوز

احیاگر حماسه های کربلا

اسوه ی صبر و پایداری

حضرت زینب کبری سلام الله علیها

تسلیت باد

امام ابوالحسن علی النقی الهادی علیه السلام، پیشوای دهم شیعیان، در نیمه ی ذیحجه ی سال 212 هجری در اطراف مدینه در محلی به نام«صریا» به دنیا آمد. پدرش پیشوای نهم، امام جواد علیه السلام و مادرش بانوی گرامی«سمانه» است که کنیزی بافضیلت و تقوا بود. مشهورترین القاب امام دهم،«نقی» و «هادی» است، و به آن حضرت«ابوالحسن الثالث» نیز می گویند.

امام هادی علیه السلام در سال 220 هجری پس از شهادت پدر ارجمندش بر مسند امامت نشست و در این هنگام هشت ساله بود. مدت امامت آن بزرگوار 33 سال و عمر شریفش 41 سال و چند ماه بود و در سال 254 در شهر سامرّاء به شهادت رسید.

خلفای معاصر آن حضرت

امام هادی در مدت امامت خود با چند تن از خلفای عباسی معاصر بود که به ترتیب زمان عبارتند از:

1- معتصم، برادر مأمون(217-227ه.ق)

2- واثق، پسر معتصم(227-232ه.ق)

3- متوکل، برادر واثق(232-248ه.ق)

4- منتصر، پسر متوکل(6 ماه)

5- مستعین، پسرعموی منتصر(248-252ه.ق)

6- معتزّ، پسر دیگر متوکل(252-255ه.ق).

امام هادی علیه السلام در زمان خلیفه ی اخیر مسموم گردید و به شهادت رسید و در خانه ی خود به خاک سپرده شد.

اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر امام

این دوره از خلافت عباسی ویژگی هایی دارد که آن را از دیگر دوره ها جدا می سازد. ذیلاً به برخی از این ویژگی ها اشاره می کنیم:

1- زوال هیبت و عظمت خلافت: خلافت، چه در دوره ی اموی و چه در دوره ی عباسی، برای خود هیبت و جلالی داشت، ولی در این دوره بر اثر تسلط ترکان و بردگان بر دستگاه خلافت، عظمت آن از بین رفت و خلافت همچون گویی به دست این عناصر افتاد که آن را به هر طرف می خواستند پرتاب می کردند، و خلیفه، عملاً یک مقام تشریفاتی بود. ولی در عین حال هر موقع خطری از جانب مخالفان احساس می شد خلفا و اطرافیان و عموم کارمندان دستگاه خلافت، در سرکوبی آن خطر، نظر واحدی داشتند.

2- خوش گذرانی و هوسرانی درباریان: خلفای عباسی در این دوره به خاطر خلأئی که بر دستگاه خلافت حکومت می کرد، به شب نشینی و خوش گذرانی و میگساری می پرداختند و دربار خلافت غرق در فساد و گناه بود. صفحات تاریخ اخبار شب نشینی های افسانه ای آنان را ضبط نموده است.

3- گسترش ظلم و بیدادگری و خودکامگی: ظلم و جور و نیز غارت بیت المال و صرف آن در عیاشی ها و خوش گذرانی ها جان مردم را به لب آورده بود.

4- گسترش نهضتهای علوی: در این مقطع از تاریخ، کوشش دولت عباسی بر این بود که با ایجاد نفرت در جامعه نسبت به علویان، آنها را تار و مار سازد. هر موقع کوچکترین شبحی از نهضت علویان مشاهده می شد، برنامه ی سرکوبی بی رحمانه ی آنان آغاز می گشت، و علت شدت عمل نیز این بود که دستگاه خلافت با تمام اختناق و کنترلی که برقرار ساخته بود، خود را متزلزل و ناپایدار می دید و از این نوع نهضتها سخت بیمناک بود.

شیوه ی علویان در این مقطع زمانی این بود که از کسی نامی نبرند و مردم را به رهبری«شخص برگزیده ای از آل محمد» دعوت کنند، زیرا سران نهضت می دیدند که امامان معصوم آنان، در قلب پادگان نظامی«سامرّاء» تحت مراقبت و مواظبت می باشند و دعوت به شخص معین مایه ی قطع رشته ی حیات او می گردد. این نهضتها و انقلابها بازتاب گسترش ظلم و فشار بر جامعه ی اسلامی در آن عصر بود و نسبت مستقیمی با میزان فشار و اختناق داشت، به عنوان نمونه در دوران حکومت«منتصر» که تا حدی به خاندان نبوت و امامت علاقه مند بود و در زمان او کسی متعرض شیعیان و خاندان علوی نمی شد، قیامی صورت نگرفت. تواریخ، تنها در فاصله ی سال 219 تا 270 قمری، تعداد 18 قیام ضبط کرده اند. این قیامها نوعاً با شکست روبرو شده و توسط حکومت عباسی سرکوب می گشتند.

علل شکست قیامها

علل شکست این نهضتها و قیامها را از یک سو باید در ضعف رهبری و فرماندهی این نهضتها جستجو کرد و از طرف دیگر در طرفداران و یاران این رهبران: رهبران نهضتها نوعاً دارای برنامه ی صحیح و کاملی نبودند و نابسامانی هایی در کار آنها وجود داشت و از طرف دیگر، قیام آنها صد در صد ماهیّت اسلامی نداشت و از این جهت معمولاً مورد تأیید امامان زمان خود قرار نمی گرفتند.

البته گروهی از یاران و طرفداران این قیامها مردمی مخلص و شیعیان واقعی بودند که تا سر حد مرگ برای اهداف عالی اسلامی می جنگیدند، ولی تعدا این دسته کم بود و غالب مبارزین کسانی بودند که اهداف اسلامی روشنی نداشتند، بلکه در اثر ظلم و ستمی که بر آنان وارد می شد، ناراحت شده و در صدد تغییر اوضاع برآمده بودند. این گروه، در صورت احساس شکست و یا احتمال مرگ، رهبر خود را تنها گذاشته از اطراف او پراکنده می شدند.

چنانکه اشاره شد، اگر بسیاری از این انقلابها مورد تأیید امامان قرار نمی گرفت، یا به این دلیل بود که صد در صد اسلامی نبودند و در اهداف آنها و رهبران آنها انحرافهایی مشاهده می شد و یا طراحی و برنامه ریزی آنها طوری بود که شکست آنها قابل پیش بینی بود، و لذا اگر امام آشکارا آنها را تأیید می کرد، در صورت شکست قیام، اساس تشیع و امامت و هسته ی اصلی نیروهای شیعه در معرض خطر قرار می گرفت.

سیمای پیشوایان/مهدی پیشوایی

هادی علیه السلام نمونه ای از انسان کامل و مجموعه سترگی از اخلاق اسلامی می باشد. ابن شهرآشوب در این باره می نویسد:

«امام هادی علیه السلام خوش خوترین و راست گوترین مردم بود. کسی که او را از نزدیک می دید، خوش برخوردترین انسانها را دیده بود و اگر آوازه اش را از دور می شنید، وصف کامل ترین فرد را شنیده بود. هر گاه در حضور او خاموش بودی، هیبت و شکوه وی تو را فرا می گرفت و هر گاه اراده گفتار می کردی، بزرگی و بزرگواری اش بر تو پرده در می انداخت. او از دودمان رسالت و امامت و میراث دار جانشینی و خلافت بود و شاخساری دل نواز از درخت پربرگ و بار نبوت و میوه سر سبد درخت رسالت بود.»

امام هادی علیه السلام در تمام زمینه های فردی، اعم از ظاهری و اخلاقی، زبانزد همگان بود. ابن صباغ مالکی در این راستا می نگارد:

«فضیلت ابوالحسن، علی بن محمد الهادی علیه السلام بر زمین گسترده و رشته هایش را به ستاره های آسمان پیوسته است. هیچ فضیلتی نیست که به او پایان نیابد و هیچ عظمتی نیست که تمام و کمال به او تعلق نگیرد. هیچ خصلت والایی بزرگ نمی نماید، مگر آنکه گواه ارزش آن در وی آشکار است. او شایسته، برگزیده و بزرگوار است که در سرشت والا پسندیده شده است.

… هر کار نیکی با وجود او رونق یافته است. او از نظر شکوه، آرامش، پاکی و پاکیزگی بر اساس روش نبوی و خلق نیکوی علوی آراسته شده است.»

لیله الرغائب، شب آرزوها، آرزوهای آسمانی، خواستنهای خدائی، آرزوی هر آنچه که بوی خدا را می دهد، بارالها! تمنای قلبی مان، بزرگترین آرزوی مان ظهور ذخیره ی توست، ظهور آن آرام دل و جان، آنکه دیدار رخسار چون ماهش قرار و توانمان را ستانده، آن یوسف زهرا سلام الله علیها، او که دلسوز بشریت است و قرارش برای نجات ما بی قرار است.

خدایا! در این شب ها و همه شب و روزها تا نفس داریم، دست به درگاهت برداشته ایم و خواهان ظهور آن گل نرگس را زمزمه می کنیم.

                                                                               اللهم عجل لولیک الفرج

سکینه چگینی

أفَرَءَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إالهَهُ هَوئهُ وَ أَضَلَّهُ اللهُ عَلی عِلمٍ وَ خَتَمَ عَلَی سَمعِهِ ی وَ قَلبِهِ ی وَ جَعَلَ عَلَی بَصَرِهِ ی غِشاوَه؛ «آیا دیدی کسی را که معبود خود را هوای نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهی{بر اینکه شایسته هدایت نیست} گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده ای افکنده است؟» آن کسی که قبله و معبود خودش را هوای نفس قرار داده است، و فقط تابع هوای نفس است، خدا هم عکس العملی را در مقابلش نشان می دهد،«وَ أَضَلَّهُ اللهُ عَلی عِلمٍ»؛ خدا چنین کسی را گمراه می کن. این گمراهی نتیجه ی همان رفتار دلخواهانه و خودپرستی است. به آنجا می رسد که دیگر حقایق را درک نمی کند، خدا او را گمراه کرده و بر دلش مُهر زده است؛ مثل نامه ای که مُهر و موم می کنند تا دیگر باز نشود، دیگر حقایق در او نفوذ نمی کند.

هر کاری که می کنید برای خدا بکنید نه برای خودتان و نه حتب برای آیندگان. کار باید برای خدا باشد و نیت باید خالصاً لوجه الله باشد، نظام سرمایه داری می گوید برای خودت کار کن و نظام کمونیستی می گوید برای آیندگان کار کنید، ولی اسلام این را نمی گوید. اسلام می گوید برای خدا کار کنید.

حضرت باقر علیه السلامشاگردان برجسته ای در زمینه های فقه و حدیث و تفسیر و دیگر علوم اسلامی تربیت کرد که هر کدام وزنه ی علمی بزرگی به شمار می رفت. شخصیت های بزرگی همچون: محمد بن مسلم، زراره بن اَعیُن، ابوبصیر، بُرید بن معاویه عجلی، جابر بن یزید، حمران بن اَعیَن و هشام بن سالماز تربیت یافتگان مکتب آن حضرتند.

پیشوای ششم می فرمود:«مکتب ما و احادیث پدرم را چهار نفر زنده کردند، این چهار نفر عبارتند از: زراره، ابوبصیر(لیث مرادی)، محمد بن مسلم و بُرید بن معاویه عجلی. اگر اینها نبودند کسی از تعالیم دین و مکتب پیامبر بهره ای نمی یافت. این چند نفر حافظان دین بودند. آنان، از میان شیعیان زمان ما، نخستین کسانی بودند که با مکتب ما آشنا شدند و در روز رستاخیز نیز پیش از دیگران به ما خواهند پیوست».

سیمای پیشوایان در آینه تاریخ/مهدی پیشوایی/ص80

تشریف فرمائی هیأتی از معاونت های مختلف قم به مدرسه علمیه نرجس خاتون سلام الله علیها امروز چهارشنبه 92/2/18 و بازدید از معاونت های مختلف و همچنین در جمع طلاب حضور پیدا کردند و جناب آقای صانعی از معاونت فرهنگی، ایراد سخن نمودند. ایشان پیرامون حدیثی از امام صادق علیه السلام سخن گفتند که در این حدیث 4 چیز به عنوان علم واقعی معرفی شده است: 1- بندگی خدا به اندازه ای که نیاز به خدا دارید. 2- گناه و معصیت کردن: به اندازه ای که فردای قیامت بتوانید جوابگو باشید. 3- به اندازه ای برای دنیا کار کنید که قرار است در آن بمانید. 4- و متقابلاً به اندازه ای برای آخرت کار کنید که قرار است در آن بمانید.

و سپس پیرامون 5 ساعت فرهنگی که از طرف مرکز برای طلاب در ضمن برنامه ی آموزشی گذاشته شده است سخنرانی نمودند. همچنین در برگه های مربوط به انتقادات و پیشنهادات از قسمت های مختلف حوزه، طلاب می توانستند انتقادات و پیشنهادات خود را بنویسند و به سمع مسئولین محترم مدیریت مرکز برسانند.

در تاریخ 92/2/16 نشست سیاسی با سخنرانی حجه الاسلام والمسلمین محمدی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران شهرستان پیرامون انتخابات ریاست جمهوری در این مدرسه برگزار گردید.

شروع سخن ایشان با این حدیث بود که کسی که علم اندوزی کند برای اینکه از این علم بهره ی غرور و کبر ببرد از این علم بهره ای با خود نمی برد و جاهل از دنیا خواهد رفت. و همین روایت را به برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری ارتباط دادند و بر اساس سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب، 16 معیار مهم را برای یک کاندیدای اصلح بیان نمودند. در این جلسه، کلیه طلاب و اساتید و کارکنان حوزه حضور داشتند و استفاده کردند.