حضرت زهرا سلام الله علیها و خطبه های غرّا و بلیغ ایشان

علم الهی و وسیع حضرت زهرا سلام الله علیها را از خطبه های او نیز می توان فهمید. از آن حضرت پنج خطبه در منابع تاریخی و کتب روایی نقل شده است که هر یک دریایی از علم و دانش و معرفت است. اینجا فقط عناوین اصلی خطبه ها را نام می بریم:

خطبه اوّل

اوّلین خطبه آن حضرت سلام الله علیها سخنرانی ایشان است که بعد از غصب فدک ایراد شد. در این خطبه، به عناوین ذیل اشاره شده است:

1. ضرورت شکر و سپاس الهی؛ 2. لزوم خداشناسی و بیان گوشه هایی از اوصاف الهی؛ 3. فلسفه بعثت پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم؛ 4. فواید و ره آورد بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم؛ 5. ویژگی های قرآن و اهل بیت علیهم السلام؛ 6. بیان فلسفه فروع و امامت؛ 7. مردم در عصر جاهلیت؛ 8. ویژگی ها و نقش امام علی علیه السلام در راه پیشرفت اسلام؛ 9. نکوهش بی تفاوت های دیروز و تشنگان قدرت امروز؛ 10. علل انحراف مردم پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم؛ 11. اثبات ارث با براهین محکم قرآنی؛ 12. نکوهش از سستی و بی تفاوتی انصار؛ 13. دادخواهی از مسلمین؛ 14. علل سستی مردم؛ 15. علل رویگردانی مردم از قرآن؛ 16. علل سیر ارتجاعی و عقب گرد مردم.

خطبه دوم

این خطبه، به سخنرانی در جمع زنان مهاجر و انصار اختصاص دارد و شامل نکات مهم و اساسی است. مهم ترین عناوین آن از این قرار است:

1. نکوهش مردم از سیر ارتجاعی و عقب گردی؛ 2. علل مظلومیّت علی علیه السلام و غصب خلافت او؛ 3. نکوهش از انحراف مهاجران و انصار؛ 4. هشدار از آینده ای خونین و فتنه های خطرناک.

خطبه سوم

آن گاه که کودتاگران تصمیم گرفتند به خانه ولایت هجوم برند، حضرت در خطبه مختصری فرمودند:«من ملّتی را مثل شما نمی شناسم که این گونه عهدشکن و بد برخورد باشند. جنازه رسول خدا را بر روی دست گذاشته و رها کردید، و عهد و پیمان های میانتان را بریدید و فراموش نمودید، و ولایت و رهبری امام علی علیه السلام و ما اهل بیت را انکار کردید و حق مسلّم ما را باز نگرداندید. گویا از آنچه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در روز غدیر خم فرمود، آگاهی ندارید؟ سوگند به خدا که رسول گرامی اسلام در آن روز ولایت و رهبری علی علیه السلام را مطرح کرد و از مردم بیعت گرفت تا امید شما فرصت طلبان را قطع نماید؛ ولی شما رشته های پیوند معنوی میان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و خودتان را پاره کردید. این را بدانید که خداوند در دنیا و آخرت بین ما و شما داوری خواهد کرد.»

خطبه چهارم

این خطبه در نکوهش پیمان شکنان و مردمان بی تفاوت و ساکت ایراد شده است. در بخشی از آن می خوانیم:«… و چه بد نظریه و رأیی دادید که حق را از اهلش گرفتید و به دست نااهلان دادید، و چه بد گناه و ستمی را که کردید، گران خواهید یافت و در آن روز که پرده از کار شما برداشته شود، سرانجامش را سخت و دشوار خواهید دید… .»

خطبه پنجم

خطبه پنجم در مقابل مهاجمان بیت وحی ایراد شده است که در بخشی از آن آمده است:

«اَیُّها الضّالُّونَ المُکَذِّبُونَ ماذا تَقُولُون؟ وَ اَیُّ شَی ءٍ تُرِیدُون؟ یا عُمَرُ اَما تَتَّقِی الله؟ تَدخُلُ عَلی بَیتی؟…؛ شما ای گمراهان و دروغگویان! چه می گویید و چه می خواهید؟ ای عمر! آیا از خدا پروا نداری که داخل خانه ی من می شوی؟… .»

این خطبه ها و همین طور روایات فراوانی که از حضرت نقل شده است، همگی نشان دهنده ی آگاهی و دانش ژرف آن بانوی بی همتا است.