قالَ الاْمامُ السجاد - عليه السلام - : أرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فيهِ كَمُلَ

إسْلامُهُ، وَ مَحَصَتْ ذُنُوبُهُ، وَ لَقِيَ رَبَّهُ وَ هُوَ عَنْهُ راض:

وِقاءٌ لِلّهِ بِما يَجْعَلُ عَلي نَفْسِهِ لِلنّاس، وَ صِدْقُ لِسانِه مَعَ

النّاسِ، وَ الاْسْتحْياء مِنْ كُلِّ قَبِيح عِنْدَ اللّهِ وَ عِنْدَ النّاسِ، وَ

حُسْنُ خُلْقِهِ مَعَ أهْلِهِ.

«مشكاة الأنوار، ص 172»

امام سجاد - عليه اسلام - فرمود: هركس داراي چهار خصلت باشد،

ايمانش كامل، گناهانش بخشوده خواهد بود، و در حالتي خداوند را ملاقات

مي كند كه از او راضي و خوشنود است: 1 ـ خصلت خودنگهداري و تقواي الهي به

طوري كه بتواند بدون توقّع و چشم داشتي، نسبت به مردم خدمت نمايد. 2 ـ

راست گوئي و صداقت نسبت به مردم در تمام موارد زندگي. 3 ـ حيا و پاكدامني

نسبت به تمام زشتي هاي شرعي و عرفي. 4 ـ خوش اخلاقي و خوش برخوردي

با اهل و عيال خود.

 

 

 

 

  قالَ الاْمامُ السجاد - عليه السلام - : ثَلاثٌ مُنْجِياتٌ لِلْمُؤْمِن:
 

كَفُّ لِسانِهِ عَنِ النّاسِ وَ اغْتِيابِهِمْ، وَ إشْغالُهُ نَفْسَهُ بِما

يَنْفَعُهُ لاِخِرَتِهِ وَ دُنْياهُ، وَ طُولُ الْبُكاءِ عَلي خَطيئَتِهِ.

«بحارالأنوار، ج 75، ص 140، ح 3»

امام سجاد - عليه اسلام - فرمود: سه چيز موجب نجات انسان خواهد بود:

بازداشت زبان از بدگوئي و غيبت مردم، خود را مشغول به كارهائي كردن كه براي

آخرت و دنيايش مفيد باشد. و هميشه بر خطاها و اشتباهات خود گريان و ناراحت باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

   قالَ الاْمامُ السجاد - عليه السلام - : ثَلاثٌ

 

مَنْ كُنَّ فيهِ مِنَ الْمُؤمِنينَ كانَ في كَنَفِ اللّهِ، وَأظَلَّهُ اللّهُ

يَوْمَ الْقِيامَةِ في ظِلِّ عَرْشِهِ، وَآمَنَهُ مِنْ فَزَعِ الْيَوْمِ

الاْكْبَرِ: مَنْ أَعْطي النّاسَ مِنْ نَفْسِهِ ما هُوَ سائِلهُم لِنَفْسِهِ،

ورَجُلٌ لَمْ يَقْدِمْ يَداً وَرِجْلاً حَتّي يَعْلَمَ أَنَّهُ في طاعَةِ اللّهِ قَدِمَها

أَوْ في مَعْصِيَتِهِ، وَرَجُلٌ لَمْ يَعِبْ أخاهُ بِعَيْب حَتّي يَتْرُكَ ذلكَ الْعِيْبَ

مِنْ نَفْسِهِ.

«بحارالأنوار، ج 75، ص 141، ح 3»

امام سجاد - عليه اسلام - فرمود: سه حالت و خصلت

در هر يك از مؤمنين باشد در پناه خداوند خواهد بود و روز قيامت در سايه رحمت عرش

الهي مي باشد و از سختي ها و شدايد صحراي محشر در امان است: اوّل آن كه در كارگشائي

و كمك به نيازمندان و درخواست كنندگان دريغ ننمايد. دوّم آن كه قبل از هر نوع

حركتي بينديشد كه كاري را كه مي خواهد انجام دهد يا هر سخني را كه

مي خواهد بگويد آيا رضايت و خوشنودي خداوند در آن است يا مورد غضب و سخط او

مي باشد. سوّم قبل از عيب جوئي و بازگوئي عيب ديگران، سعي كند

عيب هاي خود را برطرف نمايد.

 

شخصیت والای حضرت عباس وعشق او به رهبر وامام خویش

شخصيت بزرگ آن حضرت را نمي‌توان در چند سطر خلاصه كرد بلكه دربارة

شخصيت او كتاب هاي زيادي نوشته شده كه مي‌توانيد مراجعه كنيد در اينجا مختصراً

شمه‌اي از فضايل را براي شما ذكر مي‌كنيم:

تولد حضرت عباس ـ عليه السّلام ـ و برخي از صفات [1]

عباس بن علي متولد بين سالهاي 24 ـ 26، شهادت سال 61 هـ . به هنگام شهادت 34 سال داشتند.

ـ القاب آن حضرت : ابالفضل و ابوالقربة[2] و به خاطر زيبايي و جمالي كه داشت به

«قمر بني‌هاشم» و ماه فرزندان هاشم مشهور و ملقب گرديد.

ـ شمايل: ابوالفرج اصفهاني در مقاتل الطالبين گفته: عباس بن علي مردي خوش

صورت و زيباروي بود، و چون سوار بر اسب مي‌شد پاهاي مباركش به زمين كشيده

مي‌شد. و به او «قمر بني هاشم» مي‌گفتند، و پرچمدار لشكر حسين ـ عليه السّلام ـ در

روز عاشورا بود.

ـ وجه تسميه عباس ـ صاحب منتهي الارب مي‌گويد،[3] عباس را بصيغه مبالغه گفتند

براي شجاعت بي‌نظير و صولت آن حضرت و عباس به معناي شير بيشه هم هست

از اين رو اكثر در ميدان او را به شير غضبناك تعبير كرده‌اند.

 

 

 

منزلت آن حضرت در پيشگاه امام زمان

اين مقام مواسات ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ با برادر بزرگوار خود در زيارت ناحية

مقدسه هم آمده كه مي‌فرمايد: «السلام علي أبي الفضل العباس بن اميرالمؤمنين :

المواسي أخاه بنفسه الآخذ لغده من أمسه، الفادي له، الواقي الساعي إليه…» يعني:‌

« سلام بر ابي الفضل العباس فرزند امير مؤمنان، آنكه با جان خود نسبت به برادرش

مواسات كرد، و از گذشته‌اش براي آينده توشه برگرفت، آنكه خود را فداي برادر كرد

و جان خويش را سپر او قرار داده و به سوي او سعي و تلاش كافي نمود…»

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] . رسولي محلاتي، سيد هاشم، زندگاني امام حسين ـ عليه السّلام ـ ، چاپ دوم، 74،

تهران ناشر دفتر فرهنگ اسلامي.

[2] . ابالقربه به اين جهت كه از كودكي سقائي مي‌كرده و در ميان بني هاشم مكني

به ابالقربه شد.

[3] . اصفهاني، عماد الدين حسين، مشهور به عمادزاده، زندگاني قمر بني‌هاشم،

چاپ افست اسلاميه، محل نشر تهران، سال 41،‌ص 53.

منبع:اندیشه قم

 

 

شيوه هاي همسرداري زنان

مقدمه

آرامش و صفاي خانواده علاوه بر اين که در پرورش صحيح فرزندان فوق العاده مؤثر

است، محيطي گرم و صميمي براي ابراز عشق همسران نسبت به يکديگر پديد مي آورد،

و ايشان را کمک مي کند که به صورتي شايسته و درست به وظايف خويش عمل نمايند.

از جمله عوامل مؤثر در ايجاد صفا و صميميت، سازگاري زن با شوهر و صبر و

شکيبايي او در همسرداري و خانه داري است که از نظر اخروي و معنوي نيز پاداش

فراواني را به دنبال دارد، هم چنانکه پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايند:

خوشا به سعادت آن زني که همسرش از وي راضي باشد که اين رضايت مقام او را

بالا مي برد.

اگر مي خواهيد محبوب شوهرتان شويد بايد رضايت او را جلب کنيد. ما در اينجا دو راهکار

اساسي براي جلب رضايت همسر را بيان مي کنيم:

الف) شيوه هاي محبت به همسر(مرد)

خداوند متعال در قرآن کريم به محبت و علاقه اي که ميان زن و شوهر وجود دارد،

اشاره فرموده و آن را از نشانه هاي قدرت خويش شمرده است:

«يکي از آيات خدا اين است که براي شما از جنس خودتان همسراني آفريد تا با آنان

انس بگيريد و ميان شما دوستي و مهرباني نهاد…». همه انسان ها تشنه دوستي و محبت

هستند و تمايل دارند که محبوب ديگران باشند. همسر شما هم از اين احساس غريزي به

دور نيست.

او نيز تشنه عشق و محبت است و انتظار دارد دوستش بداري. اگر او را دوست داشته

باشي او هم به شما علاقه مند خواهد شد، زيرا محبت يک پيوند دو طرفي است و مهرباني

و اظهار محبت واقعاً اعجاز مي کند.

ممکن است همسرت را قلباً دوست بداري، اما اين مقدار کافي نيست بايد از رفتار، گفتار

و حرکاتت آثار عشق و علاقه به شوهر نمايان باشد. در زير، به برخي از نمودهاي ابراز

محبت زن به شوهر اشاره مي کنيم:

1. به همسرتان توجه کنيد و علاقه خود را به او با زبان ابراز داريد.

اغلب مردان دوست دارند که از مردانگي آنها تعريف و تمجيد شود. آن ها تشنه تعريف

و تمجيد شما هستند. وقتي مردي تمجيد شود مايل است به سرعت به آن پاسخ دهد. به او

بگوييد که چه همسر توانا و خوبي هستي و از اين که شوهر شماست چه قدر خوشحالي.

به شوهرتان بگوييد که دوستش داريد و او را مناسب ترين مردي مي دانيد که توانسته ايد

با او ازدواج کنيد.

2. با شوهر خويش خوش رو و خوش زبان باشيد.

از نکات بسيار مهم در جالب محبت شوهر، رعايت اخلاق حسنه است. هميشه با گرمي و

مهرباني و به آهستگي با شوهر خود صحبت کنيد. هيچ گاه صدايتان را در مقابل او بلند نکنيد

مبادا کلمات توهين آميز درباره او به کاربري، هرگز او را به دليل معايب يا نواقصش مورد

استهزا قرار ندهيد. حتي اگر شوهرت، احترام شما را نگه نمي دارد، برخورد خوب خود را

کنار نگذار و مطمئن باش رفتار صحيح شما به تدريج او را اصلاح خواهد کرد.

3. به او نيکي کنيد.

سعي کنيد نيازهاي او را قبل از آن که بر زبان آورد، بر آورده کنيد. قبل از آن که به شما بگويد.

لباس هاي او را بشوييد و اتو کنيد، براي او چايي دم کنيد و سفره غذا را آماده نماييد. انجام اين

امور به ظاهر ساده، در جلب محبت شوهر بسيار مؤثر است.

4. او را در رسيدگي و کمک به مادر و خانواده اش تشويق کنيد.

از کمک هاي شوهرتان به مادر و خانواده اش، اظهار رضايت و خوشحالي کنيد. خودتان به او

خريد هديه و کمک هاي مختلف به آنان را پيشنهاد کنيد. همچنين خودتان هدايايي براي مادر

و خانواده اش بخريد و به او بگوييد که به آن ها تقديم کند. با انجام چنين اعمالي، شوهرتان

را خوشحال مي کنيد و او سعي مي کند در مقابل اين همه گذشت و مهرباني، چند برابر برايتان

فداکاري کند.

5. خود را براي شوهرتان بياراييد و به تمايلات جنسي همسرتان با رغبت پاسخ دهيد.

خود را در مقابل همسرتان، زيبا جلوه دهيد، با سر و وضع مرتب و آراسته در مقابل او

ظاهر شويد و زيباترين لباس ها و زيورآلات خود را در حضور او بپوشيد. اين ها نشانه

علاقه شما به شوهر است و محبت او را نسبت به شما افزايش مي دهد. پيامبر اکرم ـ

صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايند:

«از وظايف زن در قبال شوهر آن است که خود را براي او با خوش بوترين عطريات،

خوش بو سازد. بهترين لباس ها را در حضور او بپوشد و به بهترين صورت، آرايش نمايد.»

ب) شيوه هاي احترام به شوهر

هر انساني به شخصيت خويش علاقه مند است و خود را دوست دارد و مي خواهد ديگران نيز

به شخصيت او احترام بگذارند.

به علاوه، مرد به حکم آن که مسئوليت سرپرستي خانواده را بر عهده دارد، لازم است از سوي

اعضاي خانواده به خصوص همسر خود مورد احترام قرار گيرد. لازم است شأن و حرمت او

در خانواده حفظ شود تا با دل گرمي و پشتکار بيشتر، به انجام وظايف خود در خانواده بپردازد

به علاوه، فرزندان نيز احترام به پدر را از مادر خود مي آموزند. اگر زن به شوهر خود احترام

بگذارد فرزندان نيز حرمت پدر را نگه مي دارند. در ادامه به برخي از مصاديق احترام زن به

شوهر مي پردازيم:

1. مراعات ادب

لازم است زن، هنگام ورود شوهر به خانه به استقبال او برود سلام کند و به گرمي از او

پذيرايي نمايد. پيامبر گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:

«وظيفه زن اين است که در خانه به پيشواز شوهر رود و خوش آمد بگويد.»

هميشه شوهر خود را با احترام، صدا بزنيد و هميشه او را با لفظ «آقا» و «شما» مخاطب

قرار دهيد. وقتي او سخن مي گويد، کلام او را قطع نکنيد. رعايت اين امور به ظاهر کوچک،

تأثير بسزايي در جلب رضايت و محبت شوهر دارد.

2. توجه به او بيشتر از فرزندان

زماني که فرزندان به دنيا مي آيند، پس از گذشت چند ماه چون تمام توجه شما صرف مراقبت

از فرزندتان مي گردد و به شوهرتان به طور ناخودآگاه توجه کمتري مي کنيد. ممکن است

شوهرتان احساس تنهايي کند در چنين مواردي حواستان باشد که پدر بچه ها را فراموش

کنيد و توجه شما بيشتر به شوهرتان باشد. اين کار علاوه بر آموزش رعايت احترام پدر به

فرزندان، حاکي از احترام شما به شوهرتان نيز هست.

3. احترام به اقوام و بستگان همسر

  به آنها احترام بگذاريد. هر چند وقت يک بار، آن ها را به خانه خود دعوت کنيد. اگر در

حق شما بدي کرده اند گذشت کنيد و به روي شوهر خود نياوريد. با اجراي اين شيوه، او نيز

مي آموزد، متقابلاً به فاميل و بستگان شما احترام بگذارد.

4. اطاعت از شوهر

اطاعت از شوهر و پذيرش درخواست هاي او، از مصاديق بارز احترام به اوست، ممکن است

مرد از همسر خود بخواهد لباس او را بشويد يا اتو کند، يک ليوان آب به او بدهد، غذا را زودتر

آماده کند، تلويزيون را براي استراحت او خاموش کند و … پذيرش اين گونه خواسته هاي مرد

از سوي همسرش، علاوه بر آن که احترام است، باعث افزايش محبت او نسبت به همسرش

مي شود و زندگي را شيرين تر و لذت بخش تر مي نمايد. پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله ـ

مي فرمايد: «کلُ امرأه الصالحه عبدَت ربها و ادت فرضها و اطاعت زوجها دخلت الجنه» هر

زن صالحي که بندگي پروردگار را انجام دهد، واجبات خود را انجام دهد و از شوهر خود

اطاعت نمايد، داخل بهشت مي شود.

5. پذيرش سرپرستي مرد بر خانواده

مي دانيم که مرد مسئوليت سرپرستي خانواده و مديريت کلان آن را بر عهده دارد و اين

مسئوليت به دليل ويژگي هاي خاص جسماني و عقلاني، بر عهده او گذاشته شده است. از

سوي ديگر، مرد در صورتي قادر به انجام اين وظيفه خواهد بود که همسر و فرزندان،

تصميمات اتخاذ شده از سوي او درباره خانواده را بپذيرند. تصميماتي از قبيل شهر يا

محل سکونت، ادامه تحصيل، اشتغال و …. بدون پذيرش از سوي زن، قابل اجرا نخواهد

بود. گردن نهادن به اين تصميم ها از سوي زن، نشانه پذيرش حق سرپرستي مرد بر

خانواده و رعايت حرمت اوست. ناگفته پيداست که مرد در اتخاذ تصميم هايش درباره

خانواده، بايد با همسر خود مشورت کند و با مد نظر قرار دادن ديدگاهها بهترين و

معقولانه ترين تصميم را که به نفع همه اعضاي خانواده باشد اتخاذ نمايد.

6. احترام به او در مقابل ديگران

لازم است زنان، جهت حفظ حرمت شوهر خود، در مقابل ديگران، به خصوص در حضور

بستگان خود يا همسر در احترام به او کوتاهي نکنند. زن بايد در حضور ديگران، شوهر

خود را با رعايت ادب صدا کند. هيچ گاه نبايد در حضور فاميل او را با بي احترامي صدا

کند، يا از او به بدي ياد کند. به علاوه، لازم است زن، عيوب و نقايص شوهر خود را مخفي

کند و اگر ديگران از او به بدي ياد مي کنند از شوهر خود دفاع نمايد. اين ها نشانه احترام

زن به شوهر است و رفتار احترام آميز متقابل را از سوي او بر خواهد انگيخت.

بنابراين، بياييد محيط زندگي خود را به گونه اي بسازيم که با قدم زدن در آن احساس

شادابي، معنويت و اشتياق کنيم.

واحد مشاوره و راهنمايي موسسه امام خميني- در جستجوي آرامش و تعالي خانواده،45

منبع : اندیشه قم

 

 

 

 

ملاک هاي انتخاب همسر

مهم ترين عاملي که پس از انگيزه ازدواج، توجه جوانان را به خود معطوف مي نمايد،

معيارهاي انتخاب همسر است. چنانچه نسل جوان به درستي بتواند تأثير هر يک از

معيارها را در زندگي مشترک، تحليل نموده و حد و اندازه واقعي ميزان هاي همسر

گزيني را تعريف و تبيين کند، ضريب خطاي زندگي را کاهش مي دهد. انتخاب همسر

مناسب سعادت و خوشي زندگي را به ارمغان مي آورد، چنان که از رسول اکرم ـ

صلي الله عليه و آله ـ نقل شد که ايشان «زن پارسا» را يکي از سه نشانه خوشبختي

انسان چيز معرفي مي فرمايد.[1]

در اين مورد پرسش هاي زير مي تواند جوانان را در امر انتخاب همسر ياري دهد:

1ـ ارزش حقيقي ملاک مورد نظر (از قبيل زيبايي، تحصيلات، ثروت و ….) چيست؟

2ـ ميزان دوام و ثبات اين ملاک در زندگي مشترک، حقيقتاً تا چه اندازه است؟

3ـ اين ملاک در مقايسه با ساير ملاک ها، تا چه اندازه اصالت و اعتبار دارد؟

4ـ نقش اين ملاک در حل مشکلات احتمالي زندگي چيست؟

يکي از بزرگان، حاصل تجربيات و مطالعات عميق خود را به فرزندش،

اين گونه ارائه مي دهد:

«فرزندم، اگر خدا خواست و به حد بلوغ رسيدي و وقت ازدواجت رسيد، در

انتخاب همسر خود، منتهاي دقت و مراقبت را به عمل آور، زيرا خير و شر

زندگاني و سعادت و بدبختي آينده تو مربوط به اين موضوع مهم مي باشد.

مسأله ازدواج مثل اجراي نقشه جنگي است که انسان اگر يک مرتبه اشتباه

نمايد، کارش تمام مي شود و ديگر جبران آن به هيچ وسيله صورت نمي پذيرد،

زني را که مي خواهي براي همسري خويش انتخاب نمايي، درکيفيت اخلاق و

سيرت او تحقيقات عميق کن و بدان که والدين او در دوره جواني خود، صاحب

چه اخلاق و تمايلاتي بوده اند.»[2]

برخي از جوانان فکر مي کنند که ملاک اصلي انتخاب همسر، وجود عشق به

طرف مقابل است، هر چند وجود عشق و علاقه، براي شروع زندگي مشترک،

لازم است، ولي کافي نيست. بلکه پيوند علاقه با تدبير و دانش زندگي و در نظر

گرفتن ملاک ها و معيارهاي اصيل همسرگزيني است که ضامن تداوم و استمرار

زندگي زناشويي سعادتمند مي باشد.

بنابراين بايد کمال دقت را در انتخاب همسري شايسته که بتواند فرد را در امر

دين و دنيا ياري دهد بکار گرفت.

- ملاك هاي مهم انتخاب همسر

هم کفو همديگر بودن (همتايي، تناسب)

معارف نوراني دين ما و كلمات بزرگان، تاكيد بسيار زيادي بر «هم كفو»بودن

طرفين در ازدواج مي نمايند. علت عمده بيشتر اختلافات ناهنجاري هاي خانوادگي،

عدم تناسب بين زن و شوهر است. هر چقدر شما براي يافتن شريک زندگي خود که

تناسب بيشتري با شما داشته باشد، تلاش زيادي کنيد، زندگي اي سرشار از نشاط و

آرامش خواهيد داشت.

توجه: همتايي و هماهنگي و تناسب صددرصد، امکان ندارد، زيرا هر انساني داراي

مغز، روح، اخلاق، تربيت، محيط و خانواده مخصوص به خود است و با ديگري فرق

دارد. اما بايد سعي کرد نزديکتر باشد.

موارد همتايي

اين ملاک ها ويژگي هايي هستند که تأثير بسيار مهمّي در سلامت زندگي مشترک و

رسيدن به سعادت و کمال ايفا مي کنند، که شامل موارد زير است:

1. دين داري و ايمان: انسان بي دين، در حقيقت «مرده متحرک» است و هيچ تضميني

وجود ندارد که پايبند به رعايت حقوق همسر و زندگي مشترک باشد. انسان متدين به

علّت ترس از خدا و عاقبت کارش دست از تعدّي به همسر خويش دراز نمي کند.

مگر اين که متدين حقيقي نباشد يا ويژگي هاي بعدي را نداشته باشد يا اين که دچار

عقده هاي رواني باشد.

2. خوش اخلاقي: بسياري از ويژگي هاي همسر همچون زيبايي، سنّ و … با وجود

اهميت خاصّ خود، پس از چندي نقش کمتري در زندگي ايفا مي کنند (مثل اين که

زيبايي با گذشت سن از بين برود) ولي اخلاق حسنه تا آخرين لحظات عمر در طراوت

و نشاط و شيريني زندگي مؤثر است. مردي به نام حسين بشّار مي گويد: خدمت امام

رضا ـ عليه السلام ـ نامه نوشتم و پرسيدم که يکي از بستگانم براي خواستگاري دخترم

نزد من آمده است ولي او جواني بد اخلاق است. نظر مبارک شما درباره زن دادن به او

چيست؟ حضرت فرمودند: اگر بد اخلاق است به او زن نده.[3]

احاديث اسلامي بر خوش زباني، خوش خلقي، گذشت، ادب، نرم خويي، فروتني، مهرباني،

عدالت، شرح صدر و بردباري، پاي مي فشارند. هر يک از اين ويژگي ها مي تواند بسياري

از اختلاف ها و کشمکش هاي خانوادگي را برطرف سازد.[4]

3. اصالت و شرافت خانوادگي: معمولاً تربيت و رفتار و کردار هر انساني زاييده تربيت و

اخلاق خانواده اي است، که در آن رشد کرده است. از اين رو، بايد نجابت، تدين، پاکي، تربيت

و روحيات خانواده همسر را در نظر گرفت؛ چرا که همسر شما شاخه اي از همان درخت

مي باشد. که پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: در دامن و خانواده شايسته ا

زدواج کنيد، زيرا عِرق (نطفه و ژن) تأثير مي گذارد.[5]

4ـ عقل و انديشه: اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ فرمودند: «بپرهيزيد از ازدواج با احمق،

زيرا مصاحبت و زندگي با او بلاست و فرزندانش نيز تباه مي شوند.» هستند کساني که

با شخص کم عقل و ساده لوح ازدواج مي کنند که داراي زيبايي و جمال هم مي باشد، بعد

متوجه مي شوند که آن فرد نه يار و ياور خوبي براي او مي باشد و نه پدر يا مادر خوبي

براي فرزندش.

5. سلامت جسم و روح: بعضي از مشکلات جسمي و رواني اهميت چنداني ندارند و

لطمه اي به زندگي نمي زنند و شديد نيستند، ولي اگر نقص ها و معلوليت هاي جسمي و

روحي، عميق و غير قابل درمان باشد، نبايد برخورد احساساتي و غير عقلاني کرد که

لطمه هاي سنگين به زندگي انسان مي زنند. اين که معلولين و بيماران در مورد ازدواج

چه کنند بحث ديگري است.

همچنين تناسب جسمي و جنسي: دو زوج بهتر است از لحاظ جسمي (قد، وزن، سلامت

جسماني) تناسب داشته باشند. همچنين رضايت جنسي مسئله بسيار مهمّي است و اگر

يکي از آن ها گرم مزاج و ديگري سرد مزاج باشد به بهانه گيري و نزاع منجر مي شود.

گاهي در ظاهر هم علّت بهانه گيري ها چيز ديگري به نظر مي رسد ولي وقتي ريشه يابي

مي شود به همين مطلب مي رسيم.

6. زيبايي: اسلام هر چند همه چيز را در زيبايي خلاصه نمي کند، ولي توصيه مي کند که

زيبايي را بايد درکنار ديگر ملاک ها قرار داد و نظري متعادل به آن داشت در احاديثي

نقل شده که همسر با روي سفيد، چهره زيبا، موي بلند و زيبا، گندم گون، خنده رو و …

پسنديده است.[6]

در اينجا بايد توجه داشت كه: اولاً زيبايي صفتي نسبي است، يعني کسي ممکن است در نظر

شخصي زيبا و در نظر ديگري نازيبا يا زشت باشد. ثانياً اگر چه زيبايي مهم است ولي لازم

نيست در حدّ بسيار عالي باشد و چه خوب است که ميزان زيبايي خود را نيز مد نظر قرار

دهيم. با در نظر داشتن اين دو نکته بايد بدانيم که انسان خواه ناخواه، زيبايي را دوست دارد

و زشتي ظاهري و نازيبايي را ناپسند مي داند و نبايد به نقش زيبايي بي توجهي کرد؛ چون

ممکن است در آينده ناخواسته موجب بهانه گيري و اختلاف شود.

7. تحصيلات: تشابه تحصيلي نيز در ايجاد تفاهم بين زن و مرد عامل مهمي است. هر

چند که در موارد متعددي صِرف تحصيلات نمي تواند تضمين کننده روابط معقول و حساب

شده و تأمين کننده سلامت رواني خانواده باشد؛ ولي به هر حال زن و مردي که از نظر

تحصيلات در وضعيت مشابهي قرار دارند، در بسياري از موارد در تربيت فرزندان خويش

از تفاهم بيشتري برخوردارند. کسب علم و دانش به خودي خود يک مزيت و ارزش است و

در رشد و تعالي فکري افراد نقش به سزايي دارد.

8. وضعيت اجتماعي اقتصادي خانواده: تشابه هاي خانواده هاي دختر و پسر از نظر

وضعيت اجتماعي و اقتصادي يک اصل مهم در ايجاد تفاهم هاي بعدي بين زن و مرد است.

هر چند که موارد استثنا بسياري را نيز در جامعه شاهد هستيم، بدين معني که دختر و پسر

با وجود تفاوت در طبقة اجتماعي- اقتصادي، زندگي سعادتمندي را در کنار يکديگر

مي گذرانند و در اين گونه موارد بي شک اصالت و تربيت خانوادگي و ايمان و اخلاق نقش

تعيين کننده تري داشته است، تا تشابه هاي خانواده ها از لحاظ اجتماعي و اقتصادي.

تناسب اجتماعي مصاديق متعددي دارد:[7] مثلاً کسي که عمده فعاليتش علمي و پژوهشي

مي باشد، نبايد با کسي که روحيه اجتماعي، تجملاتي، اشرافي، اهل مسافرت و تفريحات

پياپي باشد، وصلت کند.

9. زمينه هاي فرهنگي: تفاوت در زمينه هاي فرهنگي که يکي از عوامل زمينه ساز در

طلاق ها مي باشد، از ديگر ملاکهايي است که پيوسته بايد مورد نظر باشد.

ارزشهاي فردي و اجتماعي، آداب و رسوم، رفتار و سلوک، حتي آداب لباس پوشيدن و

غذا خوردن زن و مرد مي تواند زمينه هاي همدلي بيشتر را بين آن دو پديد آورد. به

همين جهت شناخت زن و مرد از فرهنگ و واقعيتهاي ارزش فرهنگي همسر آينده، از

اهميت بسياري برخوردار است. به ويژه در کشور گسترده ما که در قالب يک فرهنگ و

جامعة واحد، از خرده فرهنگهاي متعددي برخوردار است. توجه به اين امر در مجموعة

ملاکهاي ازدواج اهميت خاصي دارد و همانطور که اشاره شد تفاوت در ارزشهاي رفتاري

زمينه ساز اختلاف است.

10. سن: تفاوت سن بلوغ جنسي دختر و پسر حدود 4 سال است و بهتر است که تفاوت

سنّ آن ها در ازدواج نيز چنين باشد. اين نکته بسيار مهم است. مگر اين که واقعاً شرايط

ديگر آنقدر مناسب باشد که بتوان از اين مسأله صرف نظر کرد و همسري با سنّ مساوي

برگزيد ولي به هر حال تفاوت سنّي نکته اي حائز اهميت مي باشد. (ضمنا براي يک ازدواج

موفّق، بلوغ جنسي، بلوغ اقتصادي (مردها)، بلوغ فرهنگي و اجتماعي در کنار هم ضروري

مي باشد.)

11. هماهنگي روحي و رواني: مثلاً برخي افراد برون گرا، اهل شوخي، ارتباط و رفت و

آمد با ديگران، اهل تفريح و سير و سفر، پر جنب و جوش و…) و بعضي درون گرا

(تمرکز برخود، تفکر زياد، عدم ارتباط با ديگران، گوشه گير، کم تحرک و… ) هستند.

اگر زن و شوهر در اين جهت متناسب نباشند و يا فاصله آن ها از اين جهت زياد باشد، به

احتمال زياد با مشکل مواجه مي شوند.

نکات پاياني:

الف) بدون شک علاوه بر شرايط و ملاکهاي فوق عوامل ديگري چون وجود شرايط و

امکانات ضروري جهت تأمين معاش و نيازهاي اقتصادي خانواده (مانند: شغل و درآمد

مرد و حداقل امکان تأمين مسکن و حداقل هزينة برگزاري مراسم و…) ضروري است.

در همين جا به خانواده هاي دختر و پسر توصيه مي شود تا در ايجاد اين امکانات زوجهاي

جوان را ياري دهند، تا انجام اين امر مقدس مذهبي، فرهنگي و اجتماعي بين جوانان رايج و

ميسور گردد[8]

ب) معدل گيري: آنچه مهم است اين است که انسان در ايمان و اخلاق نيکو و نسب شريک

زندگي خود به حد نصاب خوب توجه داشته باشد و به کمتر از آن رضايت ندهد. و در بقيه

صفات معدل گيري کند که آيا اين فرد با داشتن اين صفات معدل خوبي مي گيرد يا نه، چون

انسان ها، کامل کامل نيستند، هر فردي در برخي از جهات نقص دارد و در برخي صفات

عيب ندارد. که البته براي انتخاب بهتر، مي توانيد از مشورت با بزرگان، تحقيق (از دوستان،

مدرسه، همسايه ها، اقوام، و …) و مشاوره ازدواج کمک بگيريد.

ج) تامل، دقت، تفکر، و مهمتر از همه توکل واقعي به خداوند متعال و عدم تعجيل در

انتخاب، از پشيماني هاي بعدي جلوگيري خواهد کرد. در عين حال، در انتخاب همسر

و در نظر گرفتن ملاک ها و معيارها، هر چند دقت لازم است، ولي سعي کنيد پس از

مشورت، تحقيق صحيح و تفكر، زياد وسواس به خرج ندهيد تا انشاءالله با انتخابي

درست به نتيجه اي مقبول دست يابيد.

منابع كمكي:

1- محمدرضا شرفي - جوان و نيروي چهارم زندگي، ص 42.

2- علي اکبر مظاهري- جوانان و انتخاب همسر.

3- سيد احمد حبيب نژاد- پيوند آسماني.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] .فريد تنکابني، راهنماي انسانيت (ترجمه موضوعي نهج الفصاحه)، ص 381.

[2] . ساموئل اسمايلز، اخلاق، ترجمه محمد سعيدي، ص437.

[3] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج103، 372، به نقل از مظاهري، علي اکبر،

جوانان و انتخاب همسر، انتشارات پارسايان، ص 113.

[4] . حبيب نژاد، سيد احمد، پيوند آسماني، قم: مرکز پژوهش هاي اسلامي صدا و

سيما، 1381، ص 64.

[5] . مظاهري، علي اکبر، جوانان و انتخاب همسر، انتشارات پارسايان، چاپ

بيست و دوم، 1383، ص 115.

[6] . ر.ک: پيوند آسماني، ص 68.

[7] . مظاهري، علي اکبر، جوانان و انتخاب همسر، ص 144.

[8] . شكوه توّابي نژاد، مشاوره ازدواج و خانواده درماني، ص 16.

محمدصالح روحاني - مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه

منبع : اندیشه قم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  حق جلوه گر آمد                 نوری دگر آمد