وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ ، وَ قَدْ جاءَهُ نَعْىُ الاَْشْتَرِ رَحِمَهُ اللّهُ:

وقتى خبر مرگ اشتر رحمة اللّه عليه به حضرت رسيد، فرمود:

مالِكٌ وَ ما مالِكٌ! وَاللّهِ لَوْ كانَ جَبَلاً لَكانَ فِنْداً، وَ لَوْ كانَ حَجَراً

مالك و چه بود مالك! به خدا قسم اگر كوه بود كوهى جداى از كوهها بود، و اگر سنگ بود

لَكانَ صَلْداً، لايَرْتَقيهِ الْحافِرُ، وَلايُوفى عَلَيْهِ الطّائِرُ.

سنگى سخت بود، مركبى به بلنداى آن نمى رسد، و پرنده اى بر قله آن نمى پرد.

[ وَالْفِنْدُ: الْمُنْفَرِدُ مِنَ الْجِبالِ.]

«فِند» به معناى كوهى جداى از كوههاست.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  لَيْسَ بَلَدٌ بِاَحَقَّ بِكَ مِنْ بَلَد، خَيْرُ الْبِلادِ

و آن حضرت فرمود: شهرى براى تو شايسته تر از شهر ديگر نيست،

بهترين شهرها شهرى است

مـا حَمَلَـكَ.

كه پذيراى تو باشد.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: الْوِلاياتُ مَضاميرُ الرِّجالِ.

و آن حضرت فرمود: حكمرانيها ميدان آزمايش مردان است.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  ما اَنْقَضَ النَّوْمَ لِعَزائِمِ الْيَوْمِ!

و آن حضرت فرمود: خواب چه شكننده است تصميم هاى روز را!

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  الزُّهْدُ كُلُّهُ بَيْنَ كَلِمَتَيْنِ مِنَ الْقُرْآنِ:

و آن حضرت فرمود: تمام زهد بين دو كلمه از قرآن است:

قالَ اللّهُ سُبْحانَهُ: «لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَكُمْ، وَلاتَفْرَحُوا

خداوند سبحان فرمود: «تا بر آنچه از دستتان رفته تأسف مخوريد،

و بر آنچه به شما

بِما آتاكُمْ». وَ مَنْ لَمْ يَأْسَ عَلَى الْماضى، وَ لَمْ يَفْرَحْ بِالاْتى

رسيده شاد نگرديد». پس آن كه بر گذشته اندوه نخورد، و

بر آينده شاد نگردد

فَقَدْ اَخَذَ الزُّهْدَ بِطَرَفَيْهِ.

هر دو جانب زهد را يافته.

 وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  النّاسُ اَعْداءُ ما جَهِلُوا.

و آن حضرت فرمود: مردم دشمن آن چيزى هستند كه نمى دانند. 

وَ سُئِلَ عَلَيْهِ السَّلامُ: اَيُّما اَفْضَلُ، الْعَدْلُ اَوِ الْجُودُ؟ فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:

از حضرت سؤال شد: كدام برتر است عدل يا جود؟ آن حضرت فرمود:

الْعَدْلُ يَضَعُ الاُْمُورَ مَواضِعَها، وَالْجُودُ يُخْرِجُها مِنْ جِهَتِها.

عدْل امور را در جاى خود قرار مى دهد، و جود آنها را از جايگاه خود بيرون مى برد.

وَالْعَدْلُ سائِسٌ عامٌّ، وَالْجُودُ عارِضٌ خاصٌّ. فَالْعَدْلُ اَشْرَفُهُما

عدل حافظ عموم است، و جود سودبخش به عده اى خاص. پس عدالت شريفتر

باب وَ اَفْضَلُهُما.

و بـرتـر اسـت.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اَوْلَى النّاسِ بِالْكَرَمِ مَنْ عَرَّقَتْ فيهِ الْكِرامُ.

و آن حضرت فرمود: سزاوارترين مردم به كرم كسى است كه اجدادش از كريمان بوده اند.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  ما كانَ اللّهُ لِيَفْتَحَ عَلى عَبْد بابَ الشُّكْرِ

و آن حضرت فرمود: اين نيست كه خداوند باب شكر را بر عبد باز كند

وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بابَ الزِّيادَةِ، وَلا لِيَفْتَحَ عَلى عَبْد بابَ الدُّعاءِ

و باب افزونى نعمت را ببندد، و درب دعا را بر عبد بگشايد

وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بابَ الاِْجابَةِ، وَلا لِيَفْتَحَ عَلى عَبْد بابَ التَّوْبَةِ

و درب اجابت را ببندد، و باب توبه را بر عبد باز كند

وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بابَ الْمَغْفِرَةِ.

و درب مغـفـرت را بـبـنـدد.

  وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:  اُخْبُـرْ تَقْلِهِ.

و آن حضرت فرمود: بيازماى تا دشمن شوى.

[ وَ مِنَ النّاسِ مَنْ يَرْوى هذا لِلرَّسُولِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ. وَ مِمّا

عده اى از مردم اين سخن را از رسول خدا صلّى اللّه عليه وآله روايت مى كنند. آنچه مؤيّد

ادامه »