در عظمت و شخصیت و جامعیت امام صادق علیه السلام نزد شیعیان و علمای شیعه جای هیچ سخن و گفتگویی نیست؛ چرا که او آن قدر عظمت دارد که مذهب تشیع به نام او شهرت یافته و به اسم او مزین شده، و مکتب جعفری یاد می شود.
ولی:
خوشتر آن باشد که وصف دلبران گفته آید بر زبان دیگران
جالب این است که مخالفان و پیروان مذاهب دیگر نیز به عظمت او اقرار و اعتراف داشته اند. اینکه به نمونه هایی در این زمینه اشاره می شود:

1. منصور دوانیقی: او که دشمن جان حضرت صادق علیه السلام بود، با این حال تحت تأثیر عظمت و جایگاه او قرار گرفته می گوید:«إنَّ جَعفَرَ بنَ مُحَمَّدِّ کانَ مِمَّن قالَ الله فیهِ*(ثُمَّ أَورَثنَا الکِتابَ الَّذِینَ اصطَفَینا مِن عِبادِنا)* وَ کانَ مِمَّن اصطَفَی اللهُ وَ کانَ مِنَ السّابِقینَ بِالخَیراتِ؛ به راستی جعفر بن محمد از کسانی بود که خدا درباره آنها می فرماید:«سپس این کتاب]آسمانی[ را به گروهی از بندگان برگزیده خود به ارث دادیم.» و او از کسانی بود که خدا او را برگزیده بود، و او از پیشتازان انجام خیرات بود.»

2. مالک بن انس: پیشوای فرقه مالکی می گوید:«مدتی نزد جعفر بن محمد رفت و آمد می کردم، او را همواره در یکی از سه حالت دیدم: یا نماز می خواند یا روزه بود و یا قرآن تلاوت می کرد، و هرگز او را ندیدم که بدون وضو حدیث نقل کند.» و اضافه می کند:«ما رَاَت عَینٌ وَ لا سَمِعَت اُذُنٌ وَ لا خَطَرَ عَلی قَلبِ بَشَرٍ اَفضَلُ مِن جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ الصّادِقِ عِلماً وَ عِبادَهً وَ وَرَعاً؛ در علم و عبادت و پرهیزکاری، برتر از جعفر بن محمد هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به قلب هیچ بشری خطور نکرده است.»

3. ابن خَلِّکان: این مورخ مشهور می نویسد:«او یکی از امامان دوازده گانه در مذهب امامیه، و از بزرگان خاندان پیامبر است که به علت راستی و درستی در گفتار، وی را صادق می خوانند. فضل و بزرگواری او مشهورتر از آن است که نیاز به توضیح باشد.»

4. عبدالرحمان بن ابی حاتم رازی: او می گوید: از پدرم شنیدم که همیشه می گفت:«جَعفَرُ بنُ محمّدٍ ثِقَهٌ لا یُسئَلُ عَنهُ؛ جعفر بن محمّد فرد مورد اعتمادی است که هرگز]از آنچه می گوید و نقل می کند[ مورد پرسش قرار نمی گیرد.»یعنی، هر چه می گوید و نقل می کند درست و مطابق واقع است.

5. ابو حاتم محمد بن حیان(354ه: او می گوید:«]جعفر بن محمد[ کانَ مِن ساداتِ اَهلِ البَیتِ فِقهاً وَ عِلماً وَ فَضلاً؛ ]جعفر بن محمد[ از بزرگان اهل بیت از نظر فقاهت و دانش و فضیلت بود.»

6. ابو عبدالرحمان اسلمی(412-325ه): وی می گوید:
«فاقَ جَمیعَ اَقرانِهِ مِن اَهلِ البَیتِ علیهم السلام وَ هُوَ ذُو عِلمٍ غَزیرٍ وَ زُهدٍ بالِغٍ قِی الدُّنیا وَ وَرَعٍ المٍّ عَنِ الشَّهَواتِ وَ اَدَبٍ کامِلٍ قِی الحِکمَهِ؛ ]جعفر بن محمد[ بر تمامی نزدیکان خویش از اهل بیت برتری داشت، و او دارای علم فراوان، زهد کامل نسبت به دنیا و پرهیزگاری تمام از شهوات و تمایلات و ادب کامل در حکمت بود.»

7. محمد بن طلحه شافعی(م652ه): وی درباره اوصاف و جایگاه و عظمت امام صادق علیه السلام کلام جامع و زیبایی دارد. او می گوید:«جعفر بن محمد از بزرگان اهل بیت علیهم السلام و رؤسای آنان بود. قرآن زیاد تلاوت می کرد، در معانی آن جستجو می کرد و گنج هایی از دریای آن استخراج نموده، و شگفتی ها و عجایب قرآن را به نمایش می گذاشت. او اوقات خویش را بر اقسام طاعت و بندگی تقسیم نموده بود، به گونه ای که نفس خویش را بر آن حسابرسی می نمود.
او کسی بود که دیدنش انسان را به یاد آخرت می انداخت، و شنیدن کلامش باعث بی رغبتی نسبت به دنیا می شد، و پیروی از هدایت او بهشت را به دنبال دارد. دارای نوری بود که پیشانی او شهادت می داد که از سلاله نبوت است، و پاکی ذفتارش ظاهر می ساخت که او از نسل رسالت است. جماعتی از پیشوایان]مذاهب[ و بزرگان از او حدیث نقل کرده ان و از محضر او استفاده برده اند، و این استفاده علمی را شرافت و فضیلتی برای خود می دانستند. مناقب و اوصاف او به حدی است که شمارشگر از شمارش آن عاجز است، و فهم انسان بیدار بینا در آن حیران، … .»

8. بخاری می نویسد:«اِتَّفَقُوا عَلی جَلالَهِ الصّادِق وَ سِیادَتِهِ؛ همه(امّت) بر بزرگی و آقایی صادق اتفاق نظر دارند.»

ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان/77/ص30-32